دلیل غیبت رامبد جوان و مهران مدیری در جشنواره فجر / آثار استاندارد لازم محتوایی را نداشتند

محمدرضا عباسیان ، درباره تجربه حضور در این هیات گفت: فرآیند هر انتخابی معمولا با چالش‌هایی مواجه است و طبیعتا اعضای هر هیات انتخاب برای رسیدن به فهرست نهایی چالش‌هایی جدی با هم دارند و درباره دیدگاه‌های خود بحث می‌کنند تا در نهایت به اجماع‌نظر برسند.

وی درباره همسویی دیدگاه‌های اعضای هیات انتخاب هم گفت: لااقل من چنین دیدگاهی ندارم و فکر می‌کنم این تنوع دیدگاه در اعضا وجود داشته است. طبیعتا اگر کسی انتظار داشته باشد چهره‌های اپوزسیونی که حتی در دوره‌هایی حاضر به حضور در جشنواره هم نبوده‌اند، در ترکیب هیات انتخاب جشنواره نماینده‌ای داشته باشند، طبیعتا انتظار بی‌وجهی است. از سوی دیگر اینکه چهره‌هایی مانند حسین زندباف و یا محمدحسین لطیفی با محمدحسین نیرومند و روح‌الله سهرابی هم‌فکر و هم‌دیدگاه هستند هم به‌شدت اشتباه است. همه اعضای حاضر در هیات انتخاب، استقلال رای داشته‌اند و صاحب دیدگاه هستند. برای همه اعضای هم جنبه‌های تکنیکی آثار در کنار جنبه‌های محتوایی واجد اهمیت بوده است.

عباسیان با اشاره به وجود بحث‌های جدی میان اعضای هیات انتخاب، تاکید کرد: در نهایت هم در هر هیات انتخابی، فیلم‌ها براساس اکثریت آرا انتخاب می‌شوند و جمع‌بندی صورت می‌گیرد.

دبیر اسبق جشنواره فیلم فجر، درباره موارد مطرح‌شده درباره سهم بالای فیلم‌های ارگانی و سازمانی در دوره‌های اخیر جشنواره فیلم فجر هم گفت: این یک واقعیت است که عمده فیلم‌هایی که در سینمای ایران تولید می‌شود، با سرمایه نهادهای دولتی به مرحله تولید می‌رسد. فارغ از این مساله، معتقدم در جشنواره امسال برخلاف جشنواره سال گذشته، فیلم‌های بخش خصوصی درخواست بیشتری برای حضور در جشنواره داشتند اما واقعیت تلخ این بود که بسیاری از این آثار استانداردهای لازم محتوایی برای حضور در جشنواره فجر را نداشتند.

در مجموع آنچه به عنوان فهرست نهایی جشنواره معرفی شده، ترکیبی از فیلم‌های خصوصی و سازمانی است و این نکته را هم تاکید می‌کنم که اصلا سازنده آثار مدنظر هیات انتخاب نبوده است

وی افزود: در مجموع آنچه به عنوان فهرست نهایی جشنواره معرفی شده، ترکیبی از فیلم‌های خصوصی و سازمانی است و این نکته را هم تاکید می‌کنم که اصلا سازنده آثار مدنظر هیات انتخاب نبوده است. یعنی اینکه فیلم محصول کدام بخش است، اصلا برای ما ملاک انتخاب نبوده است. کمااینکه از بخش خصوصی هم امسال فیلم‌های خوبی را در جشنواره خواهیم دید.

این عضو هیات انتخاب درباره فیلم بهشت تبهکاران که سال گذشته هم توسط هیات انتخاب دیده شده بود و طبق فراخوان امکان حضور در جشنواره را نداشته است هم توضیح داد: درباره این موارد دبیرخانه می‌تواند توضیحات دقیق‌تری بدهد اما نکته اصلی این است که در هر دوره از جشنواره این اتفاق رخ می‌دهد که نسخه برخی از فیلم‌ها آن‌قدر با زمان کوتاهی به دست هیات انتخاب می‌رسد که امکان ارزیابی آن‌ها وجود ندارد. این اتفاق سال گذشته درباره چند فیلم رخ داده بود که امسال نسخه کامل آن‌ها بازبینی شد و بهشت تبهکاران از میان آنها انتخاب شده است. دو فیلم دیگر که همین شرایط را داشتند نتوانستند نظر هیات انتخاب را جلب کنند.

عباسیان درباره غیبت فیلمسازانی مانند مهران مدیری، رامبد جوان و حسین دوماری در فهرست هیات انتخاب هم توضیح داد: طبیعتا همه فیلم‌هایی که هیات انتخاب موردبازبینی قرار داده از آثاری بوده‌اند که فرآیند تولیدشان به پایان رسیده بود و عدم‌حضور آنها در فهرست نهایی به دلیل عدم جمع‌بندی اعضا برای حضور آن‌ها بوده است. آثار فیلمسازانی که به آنها اشاره کردید هم در هیات انتخاب دیده شد و به دلیل جمیع جوانب برای حضور در جشنواره انتخاب نشدند. برای انتخاب یک فیلم هم محتوای آثار مورد توجه بوده است و هم کیفیت سینمایی آنها. ممکن است در رد شدن یک فیلم هر دو مورد تاثیر داشته باشد و درباره برخی آثار شاید یکی از جنبه‌ها تاثیر بیشتری داشته است.

طبیعتا همه فیلم‌هایی که هیات انتخاب موردبازبینی قرار داده از آثاری بوده‌اند که فرآیند تولیدشان به پایان رسیده بود و عدم‌حضور آنها به دلیل عدم جمع‌بندی اعضا برای حضور آن‌ها بوده است. آثار فیلمسازانی مثل مهران مدیری، رامبد جوان و حسین دوماری هم در هیات انتخاب دیده شد اما انتخاب نشدنداین عضو هیات انتخاب درباره دخالت دبیر جشنواره و یا توصیه‌های بیرونی دیگر به هیات انتخاب هم تاکید کرد: به‌هیچ عنوان در فرآیند فعالیت هیات انتخاب هیچ‌گونه توصیه‌ای وجود نداشت و همان‌طور که اشاره کردم ترکیبی از عناصر مرتبط با کیفیت فنی و محتوایی آثار مدنظر اعضای هیات انتخاب بوده است تا فیلم‌هایی برازنده جشنواره فجر انتخاب شوند.

وی درباره سهم فیلم‌های دفاع‌مقدسی در جشنواره امسال هم توضیح داد: اینکه گمانه‌زنی‌هایی درباره سهم بالای این آثار در برخی رسانه‌ها مطرح شده بود، بیشتر کارکرد رسانه‌ای داشته و در عمل این‌گونه نبوده است که برای حضور یا عدم‌حضور تعداد مشخصی فیلم دفاع مقدسی در جشنواره برنامه‌ریزی خاصی شده باشد. برخی از فیلم‌های دفاع مقدسی هم بوده‌اند که طبق همان نکات ساختاری و یا محتوایی، از نظر هیات انتخاب برای حضور در جشنواره انتخاب نشدند. هیچ قاعده‌ای برای پذیرش تعداد مشخصی از فیلم‌ها در ژانرهای مختلف در جشنواره نداشتیم.

عباسیان در پایان درباره کیفیت فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره چهل‌ودوم هم گفت: در مجموع معتقدم وضع سینمای ایران وضع خوبی نیست. به‌خصوص از منظر محتوا، مجموع فیلم‌های سینمای ایران آن کیفیتی را که باید داشته باشند، ندارند و معتقدم برآیند کلی حرکت سینمای ایران از منظر محتوایی رو به افول است. بخشی از این ماجرا می‌تواند تحت‌تاثیر سیاست‌گذاری‌ها باشد اما بخشی از آن هم متوجه فیلمسازان است. تعداد فیلم‌های عمیقی که منجر به جریان‌سازی‌های فرهنگی شوند، هر سال کمتر می‌شود و به همین دلیل معتقدم سینمای ایران از نظر محتوایی سال به سال فقیرتر شده است.