کتابفروشان در نمایشگاه امسال حضور خواهند داشت
بازار کتاب در آستانه خروج از رکود
در همین رابطه علی رمضانی، سخنگو و قائم‌مقام سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت مکاتبات و گفت‌وگوهایی برای برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب انجام و گام‌های بزرگی برای آماده‌سازی این محل برداشته شد، اما امکانات مورد نیاز برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در این مکان فراهم نشد. با این وجود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری این نمایشگاه در مجموعه شهر آفتاب اعلام آمادگی کرد اما در زمان تعیین‌شده شهر آفتاب میزبان نمایشگاه صنعت نفت بود. بنابراین مصلای امام خمینی (ره) به عنوان محل برگزاری این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انتخاب شد. نمایشگاه امسال به دو شکل فیزیکی و مجازی برگزار خواهد شد و مبنای عرضه کتاب برای فروش در شکل فیزیکی این دوره از نمایشگاه، کتاب‌های منتشرشده سال ۱۳۹۸ به بعد و در شکل مجازی کتاب‌های منتشرشده سال ۱۳۹۲ به بعد خواهد بود.
مقدمات برگزاری نمایشگاه فیزیکی بعد از شیوع کرونا اتفاق افتاد. امسال اما یک اتفاق مهم هم قرار است بیفتد. به گفته قائم‌مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، همواره در ایام برگزاری نمایشگاه این موضوع مطرح می‌شد که کتابفروشی‌های کشور دچار رکود می‌شوند و حالا این امکان فراهم شده تا برای اولین بار کتابفروشان کشور هم در ایام برگزاری نمایشگاه در بخش مجازی شرکت کنند و کتاب‌هایشان را به فروش بگذارند. رمضانی در این رابطه گفته است: مردم عزیزمان فقط به یک درگاه مراجعه می‌کنند، اما وقتی جست‌وجو می‌کنند ابتدا اثر را با دسته‌بندی ناشر نشان می‌دهد و بعد هم کتابفروشی‌هایی که آن کتاب را دارند، با قیمت‌های احتمالا مختلفی نشان می‌دهد و مردم می‌توانند خودشان انتخاب کنند مثلا من در شهر چابهار زندگی می‌کنم و تمایل دارم آن کتابی که به آن احتیاج دارم از یک کتابفروشی در چابهار بخرم، در ایام برگزاری نمایشگاه این کتاب را از آن کتابفروشی خریداری می‌کنم. برای اولین بار کتابفروشی‌ها هم در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب از آن یارانه‌ای که دولت قرار می‌دهد بهره‌مند می‌شوند و می‌توانند آثارشان را عرضه کنند و مردم هم می‌توانند از آن‌ها خرید کنند.
بازار کتاب در آستانه نمایشگاه
صنعت نشر کشور بار دیگر با شتاب در تکاپوی حضور در این رویداد بین‌المللی است، بسیاری از ناشران طی دو ماه اخیر با مشخص شدن محل برگزاری نمایشگاه در مصلای امام خمینی(ره)، تلاش می‌کنند تازه‌های نشر خود را برای این رویداد فرهنگی آماده کنند. این در حالی است که وضعیت بازار کتاب با رکود روبه‌رو بوده است. نگاهی به آمار وضعیت تولید کتاب در فروردین سال ۱۴۰۲ در سامانه موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، نشان می‌دهد در این مدت ۳هزار و ۳۶۹ عنوان کتاب در شمارگان ۲میلیون و ۶۶۹هزار و ۲۳۵ نسخه در حوزه‌های مختلف منتشر شده است؛ این درحالی است که در مدت مشابه سال ۱۴۰۱ این اعداد به ترتیب، ۶هزار و ۳۲۴ عنوان و شمارگان ۵میلیون و ۹۷۷ نسخه بوده است.
براساس آمار و داده‌ها، کتاب‌های حوزه ادبیات با ۶۶۲ عنوان در شمارگان ۳۹۷هزار و ۸۴۵ نسخه در صدر این فهرست قرار دارد؛ همچنین کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان با ۵۰۷ عنوان و ۶۵۹هزار و ۹۵۰ نسخه در مقام دوم این جدول است، پس از آن نیز کتاب‌های کمک‌آموزشی با ۴۳۸ عنوان و ۲۹۲هزار و ۲۰۰ نسخه رتبه سوم این جدول را دارا است. میانگین قیمت کتاب در نخستین‌ماه اولین فصل سال نیز ۷۹۸هزار و ۱۹۸ریال و میانگین قیمت هر صفحه ۴هزار و ۹۶۰ریال بوده؛ درحالی‌که این عدد در فروردین سال ۱۴۰۱ به ترتیب حدود ۶۰۹هزار و ۱۷۱ریال و قیمت هر صفحه ۳هزار و ۴۹۸ ریال بوده است. همچنین براساس این داده‌ها، ۲هزار و ۵۷۵ عنوان کتاب تالیفی و تنها ۷۹۴ عنوان اثر ترجمه شده و همانند همه ماه‌های گذشته در استان تهران، با ۲هزار و ۱۵۲ عنوان کتاب منتشر شده که این عدد برای سایر استان‌ها حدود هزار و ۲۱۷ عنوان است. ۲هزار و ۴۲۷ عنوان از این کتاب‌ها نیز چاپ اول و ۹۴۲ عنوان چاپ دوم هستند.
خبرگزاری ایبنا نوشته است: اکنون باید منتظر ماند و دید درحالی‌که ۱۵ روز دیگر نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، سی و چهارمین تجربه برگزاری خود را آغاز می‌کند، ناشران چه تعداد کتاب جدید در این بازه زمانی منتشر و به بازار عرضه می‌کنند. آیا بازار نشر می‌تواند از این فرصت ۱۱روزه برای تامین نقدینگی خود استفاده کند؟ فرصتی مغتنم که با فراهم کردن سرمایه در گردش برای ناشران، ضمانتی برای تولید کتاب را فراهم می‌کند و بار اقتصادی بزرگی را از روی دوش ناشران برمی‌دارد. به نظر می‌رسد همزمانی نمایشگاه مجازی کتاب و همچنین اتصال کتابفروشان به نمایشگاه کتاب تهران از طریق «سامانه خرید از کتابفروشی» موجب شده تا پیش‌بینی‌ها برای میزان فروش با سال‌های گذشته متفاوت پیش‌بینی شود. سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی(ره) و همزمان به صورت مجازی در ketab.ir برگزار خواهد شد.
