تقابل تولیدکنندگان تراشه‌های پردازشی و ذخیره‌سازی

سرمایه‌گذاران حالا به شکلی خاص در حال تفاوت قائل شدن میان شرکت‌هایی هستند که سرنوشت‌شان به تراشه‌هایی با مدارهای منطقی گره خورده و اطلاعات را پردازش می‌کنند و شرکت‌هایی که تراشه‌های حافظه را تولید می‌کنند که امکان ذخیره اطلاعات را دارند. اگرچه تقاضا برای تمام انواع تراشه‌های نیمه‌رسانا امسال کاهش نسبی داشته است، اما بازار تراشه‌های حافظه به طرز چشمگیری در حال تجربه رکود بیشتری هستند. این روند حالا باعث ایجاد شکافی جغرافیایی میان ابرقدرت‌های جهانی صنعت تراشه شده است؛ یعنی ابرقدرت‌های کره‌جنوبی و تایوان و به ترتیب نمایندگان‌شان سامسونگ و TSMC.

کره‌جنوبی - که خانه بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تراشه‌های حافظه است- تنها در ماه اوت امسال 5 میلیارد دلار از صادرات این تراشه‌ها درآمد به دست آورده است که البته این رقم نسبت به ماه اوت سال میلادی گذشته تا 23 درصد کاهش یافته. در مقابل و در سراسر دریای چین شرقی، کارخانه‌ها و تولیدکنندگان تایوانی که بیشتر در زمینه تراشه‌های مبتنی بر مدار‌های منطقی فعالیت می‌کنند، از رونق بازار این محصولات سود می‌برند. فروش تراشه‌های تولید شرکت TSMC در ماه اوت رشد سالانه 59 درصدی را تجربه کرد و با فروش 7 میلیارد دلاری، رکورد فروش ماهانه خودش را شکست. در همین راستا شرکت تحقیقاتی ic Insights پیش‌بینی می‌کند که این شرکت احتمالا به سرعت از جایگاه سوم فهرست پرفروش‌ترین تولیدکنندگان تراشه‌های نیمه‌رسانای جهان به جایگاه اول این فهرست راه پیدا کند و به این ترتیب با پشت سر گذاشتن شرکت بزرگ اینتل، شرکت سامسونگ را هم از جایگاه اول بیرون براند.

این در حالی است که از زمان اوج رشد بازار تراشه در ابتدای همه‌گیری کووید-19 که باعث افزایش چشمگیر تقاضا برای تمام انواع دستگاه‌های دیجیتال شد، قیمت سهام اغلب سازندگان تراشه در سراسر جهان کاهش یافته است. حالا به نظر می‌رسد سرمایه بازار شرکت سامسونگ دیگر هرگز به اندازه اوج همه‌گیری کووید-19 نخواهد رسید؛ اتفاقی که برای نزدیک‌ترین رقیبش یعنی شرکت Hynix هم افتاده که آن هم در کره‌جنوبی فعالیت می‌کند و حالا سرمایه بازارش به کمتر از زمان پیش از همه‌گیری رسیده است. در مقابل ارزش بازار شرکت TSMC - با وجود کاهش نسبی قیمت سهامش در سال جاری- به سادگی افزایش یافته است. «وینسنت سوی» تحلیل‌گر شرکت تحقیقاتی Gavekal معتقد است که یکی از مهم‌ترین دلایل عملکرد خوب شرکت TSMC این است که کمبود تراشه‌های نیمه‌رسانا در دو سال گذشته بیشتر در حوزه تراشه‌های پردازشی بوده تا تراشه‌های حافظه و ذخیره‌سازی. به عقیده او این تقاضای انباشته شده در کنار جایگاه پیشرو‌ TSMC در بازار تراشه‌های پیشرفته مبتنی بر مدارهای منطقی، به این شرکت امکان کنترل ظرفیت بازار و قیمت‌گذاری خاص برای محصولاتش را داده است.

کالاها و محصولات تولید شده توسط شرکت‌های تراشه‌سازی کره‌جنوبی آن‌قدر مناسب‌سازی شده و اقتصادی و بازارشان آن‌قدر نامنسجم و پراکنده است که امکان انجام چنین کاری را به آنها نمی‌دهد. آنها در این سال‌ها مشغول صرف پول و سرمایه خود برای گسترش کسب‌وکارهای مربوط به تولید تراشه‌های منطقی بوده‌اند. شرکت سامسونگ در سال گذشته اعلام کرد که از سال 2025، به بزرگ‌ترین تولیدکننده میکروپردازنده‌های مبتنی بر مدارهای منطقی با ترانزیستورهایی به اندازه دو نانومتر در کشورش تبدیل خواهد شد. با این حال همان‌طور که این چرخه در نیمه اول سال میلادی جاری تغییر کرد، انتظار می‌رود این شرکت را از برنامه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری و بودجه‌بندی برای توسعه فعالیت‌هایش در آینده هم عقب بیندازد. این در حالی است که شرکت اینتل هم برای جبران استراتژی‌ها و اشتباهات تکنولوژیک خودش در این سال‌ها، در تلاش است که در زمینه تولید تراشه‌های مبتنی بر مدارهای منطقی، سهم بیشتری از بازار را به دست بیاورد.

رشد انفجاری و رکود پس از آن در بازار تراشه‌های حافظه، یک پدیده نسبتا قابل پیش‌بینی است. افزایش تقاضا، به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود؛ تولیدکنندگان تراشه هم در پاسخ برای ارتقای ظرفیت، سرمایه‌گذاری می‌کنند و خطوط تولید محصولات جدید در یک یا دو سال آینده به راه می‌افتند. اما با کاهش تقاضا، قیمت‌ها هم کاهش یافته و تولیدکنندگان تراشه ناچار به کنترل سرمایه‌های خود هستند. تا حالا برای تراشه‌های پردازشی مبتنی بر مدارهای منطقی چنان رکودی که برای تراشه‌های حافظه و ذخیره‌سازی اتفاق افتاده، رخ نداده است و این بیشتر به خاطر کمبود تراشه‌های پردازشی در طول دو سال گذشته بوده. با این وجود، «دیوید وانگ» از بانک سرمایه‌گذاری Nomura معتقد است: «تقاضا برای تراشه‌های پردازشی در طول زمان به ناچار کاهش پیدا می‌کند و حتی ممکن است این کاهش بیشتر از انتظارات و پیش‌بینی‌های ما هم باشد.»

منبع: اکونومیست