«آریان فولاد» ایران را از واردات صدها میلیون دلار مقاطع فولادی بی‌نیاز کرد
آریان فولاد نخستین کارخانه نورد فولاد در خاورمیانه است که کلیه محصولات

حدود ۴سال پیش هنگامی که مدیران شرکت آریان فولاد تقریبا با دست خالی در تلاش برای احداث کارخانه‌ای در استان قزوین بودند تا فعالیت خود را بر روی تولید و عرضه انواع مقاطع فولادی متمرکز کنند و به جرگه فولادسازان ایران بپیوندند شاید فکر نمی‌کردند واحدی را که آن روز نخستین خشت بنای آن را با توان مالی ضعیف نهادند امروز به اولین کارخانه خاورمیانه تبدیل شود و بتواند در حرکتی ملی، کشور را از واردات میلیون‌ها دلار مقاطع فولادی که تاکنون در داخل تولید نمی‌شده بی‌نیاز کند.
کمتر از 3ماه پیش یعنی هشتم مرداد 1385 شرکت آریان فولاد برای نخستین بار بخشی از محصولات خود را در بورس فلزات تهران عرضه کرد.
آریان فولاد در آن روز عرضه محصولات خود را در این بازار رسمی با فروش ۲۰۰تن نبشی سایز ۱۰ آغاز کرد.
در میان عرضه‌کنندگان بزرگ فولاد که عمدتا دولتی و نیمه‌دولتی محسوب می‌شوند شاید «آریان فولاد» تنها شرکت بخش خصوصی باشد که از همان ابتدا و در روزهای نخست تولید، عرضه محصولات خود را در بورس فلزات تهران انجام داده است.
آنهایی که در روز یکشنبه هشتم مردادماه در تالار معاملات بورس فلزات تهران شاهد نخستین عرضه محصولات آریان فولاد بودند حتما به یاد دارند که به‌رغم عدم وجود سابقه عرضه محصول توسط این شرکت در بازار رسمی فلزات مشتریان این بازار از آنچه توسط آریان فولاد عرضه شد استقبال کردند و با وجودی که آریان فولاد برای هر کیلو نبشی سایز ۱۰ قیمت ۵۲۰تومان را پیشنهاد کرده بود ولی وجود تقاضای مناسب برای این محصول باعث شد تا آنچه عرضه گردید بیشتر از قیمت پیشنهادی آریان فولاد مورد معامله قرار بگیرد.
در حال حاضر حدود 80 روز از آغاز حضور آریان فولاد در بورس فلزات تهران می‌گذرد و این شرکت تقریبا هر هفته در این بازار رسمی دست به عرضه فولاد تولیدی‌اش می‌زند.
اکنون که دست‌اندرکاران بورس فلزات تهران به مناسبت فرا رسیدن سومین سالروز تاسیس بورس فلزات تهران در ویژه‌نامه‌ای که روزنامه دنیای اقتصاد به همین مناسبت منتشر کرده، حضور دارند. مدیر کارخانه شرکت آریان فولاد هم به عنوان نماینده شرکتی که بزرگ‌ترین کارخانه بخش خصوصی فولاد در ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود با خبرنگار ما به گفت‌و‌گو نشسته است.
مشروح گفت‌و‌گوی دنیای اقتصاد با مهندس میبدی، مدیر کارخانه آریان فولاد در مورد سابقه و چگونگی تولید و عرضه محصولات آن را در پی می‌خوانید:

آقای مهندس میبدی! لطفا در ابتدا آریان فولاد را بیشتر معرفی کنید.
کارخانه آریان فولاد که از ۴ سال پیش در دست ساخت بود در هجدهم خردادماه سال جاری با حضور وزیر محترم صنایع و معادن و مقامات گرامی استان قزوین به بهره‌برداری رسید و بلافاصله پس از تولید، عرضه محصولات خود را در بورس فلزات تهران آغاز کرد. کارخانه آریان فولاد یک واحد نورد سنگین است و از آنجا که تولید در کارخانه‌های نورد به صورت گام‌به‌گام انجام می‌شود، بنابراین ابتدا کارش را با تولید و عرضه نبشی ۱۳۰×۱۳۰ آغاز کرد و انشا‌ء‌ا... با تولید تیرآهن H و ریل به ظرفیت کامل خواهد رسید ضمن اینکه تولید نبشی ۱۳۰×۱۳۰ برای اولین‌بار در خاورمیانه و ایران صورت می‌گیرد و کشور را از واردات این کالا بی‌نیاز کرده است.
محصولاتی که آریان‌فولاد تولید می‌کند چه محصولاتی هستند؟
۱ - انواع تیرآهن H
2 - انواع نبشی بال مساوی و بال نامساوی تا اضلاع 300میلی‌متر.
۳ - انواع تیرآهن‌های بال نازک و بال پهن I.
4 - ناودانی تا مقاطع سنگین.
۵ - ریل‌های سبک و نیمه‌سنگین که در خطوط ریلی کاربرد دارند.
6 - انواع ریل‌های آسانسور.
۷ - انواع شفت‌های بزرگ فولادی.
8 - انواع ورق تا عرض 600 میلی‌متر.
لازم به یادآوری است که از بین محصولات فوق که توسط آریان‌فولاد تولید و عرضه می‌شود، تولید مقاطع تیرآهن H، ریل، ناودانی و نبشی بال مساوی و بال نامساوی برای اولین‌بار در ایران و تولید مقاطع H و ریل برای نخستین‌بار در خاورمیانه صورت می‌گیرد.
تولید مقاطع جدیدی شامل مقاطع تیرآهن H، ریل، ناودانی و نبشی بال نامساوی آن هم برای اولین بار در ایران چه مزایایی دارد؟
با تولید این مقاطع در کشور مسلما طراحی سازه‌های ایران دچار تحولی عظیم خواهد شد و باعث بهبود کیفیت ساختمان‌ها، سبک‌تر شدن و مقاوم‌تر شدن سازه‌ها در ایران می‌شود.
با توجه به اینکه تازه تولید را آغاز کرده‌اید، لطفا بفرمایید استقبال بازار از محصولات آریان فولاد چگونه بوده است؟
از حدود ۳ ماه پیش که عرضه محصولات خود را آغاز کرده‌ایم خوشبختانه بازار واکنش مثبتی نشان داده و محصولات ما را به دلیل کیفیت بالا، خوب خریداری می‌کنند.
آیا برای هریک از محصولاتی که نام بردید در آریان فولاد خط تولید جداگانه وجود دارد یا با توجه به سفارش مشتریان به تناوب، خط تولید را تغییر می‌دهید؟
آریان فولاد دارای یک خط تولید مجهز و بسیار مدرن است که با توجه به نیاز بازار و سفارش‌هایی که دریافت می‌کند می‌تواند آن خط تولید را با تعویض غلطک‌ها و قالب‌ها تغییر دهد و در اسرع وقت به تولید یک محصول دیگر بپردازد.
جایگاه «آریان‌فولاد» در صنعت فولاد خاورمیانه کجا است؟
آریان فولاد می‌تواند سالانه ۶۰۰هزار تن محصولات فولادی نورد سنگین و نیمه‌سنگین را در ایران و خاورمیانه تولید کند که البته در حال افزایش ظرفیت به یک‌میلیون تن هستیم. در حالی که هنوز هیچ کارخانه نورد نیمه‌سنگینی در خاورمیانه وجود ندارد، شرکت آریان فولاد با ده‌ها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری توانست به عنوان نخستین کارخانه نورد نیمه‌سنگین منطقه مطرح شود. آریان فولاد به زودی محصولات خود را در سایز‌های ۱۳ به بالا (تا ۳۰۰) تولید خواهد کرد که هنوز این سایز‌ها در ایران تولید نمی‌شود. آریان فولاد نخستین کارخانه در خاورمیانه خواهد بود که محصولات با سایز‌های مذکور را به بازار منطقه عرضه خواهد کرد.



تولید 600هزار تن در سال رقم قابل ملاحظه‌ای است فکر می‌کنید برای فروش این حجم محصول در بازار داخل مشکل نداشته باشید و آیا برای صادرات آن چاره‌ای اندیشیده‌اید؟
با تولیدات آریان فولاد، ایران از واردات ۶۰۰هزار تن مقاطع فولادی سنگین و نیمه‌سنگینی به ارزش ۳۰۰میلیون دلار در سال بی‌نیاز می‌شود ضمن اینکه در حال حاضر قابلیت صادرات ۱۰۰درصد محصولات این شرکت به خارج نیز وجود دارد. هم‌اکنون ده‌ها درخواست از کشورهای ۵قاره جهان برای محصولات آریان فولاد به دفتر ما ارسال شده است که مشغول بررسی آنها هستیم.
از طرفی در این کارخانه با تغییر خط تولید می‌توان محصولات با سایزهای مختلف را ساخت و عرضه کرد و آریان فولاد تنها کارخانه‌ای در خاورمیانه است که می‌تواند این مقاطع را با چنین گستردگی تولید و عرضه کند.
در صورت راه‌اندازی رینگ صادرات بورس فلزات تهران آیا آمادگی دارید صادرات خود را از طریق بورس کالا انجام دهید؟
بله، آریان فولاد آمادگی دارد تمام صادرات خود را از طریق بورس کالا انجام دهد.
آیا در انتخاب محل احداث کارخانه آریان فولاد مطالعات مکان‌یابی براساس اصل دسترسی آسان به بازار مصرف انجام شده یا صرفا به خاطر اینکه قزوین یک استان صنعتی است آنجا را برای تولید انتخاب کرده‌اید؟
کارخانه آریان فولاد در 135کیلومتری تهران و در مجاورت جاده ترانزیت در 15کیلومتری شهرک صنعتی اشتهارد واقع شده که نزدیک‌ترین فاصله را تا بازار مصرف تهران دارا است و به مبادی ورودی شمال کشور هم دسترسی آسان دارد در نتیجه موقعیت بی‌بدیل منطقه باعث کاهش میزان حمل و نقل و هزینه‌های مربوط به آن و همچنین صرفه‌جویی در وقت و انرژی شده است.
مساحت زمین کارخانه چقدر است و سالن‌های تولید و اداری چه مقدار از این مساحت را اشغال کرده‌اند؟
مساحت زمین کل کارخانه چیزی حدود 220هزار مترمربع است که 20هزار مترمربع آن را سوله فوق‌سنگین صنعتی تشکیل می‌دهد آریان فولاد در آن زمین 2هزار و 700مترمربع ساختمان اداری دارد.
آریان فولاد چقدر اشتغال در ایران ایجاد کرده است؟
در حال حاضر حدود 500نفر شامل مهندسان و کارگرهای ماهر و نیمه ماهر در این کارخانه مشغول به کار هستند اما میزان اشتغال هنگام بهره‌‌برداری کامل به بیش از یکهزار نفر هم خواهد رسید ضمن اینکه براساس بررسی‌های آماری دانشگاه امام‌حسین(ع) پیش‌بینی می‌شود در صورت رسیدن تولید به حداکثر ظرفیت چیزی حدود 17 تا 22هزار نفر هم اشتغال غیرمستقیم ایجاد شود. بنابراین بررسی مکان نصب کارخانه با در نظر گرفتن عواملی همچون دسترسی به بازار مصرف، مواداولیه، دسترسی به نیروکار، انرژی، حمل‌ونقل، سابقه صنعتی استان و قیمت زمین انجام شده است.
دانش فنی و تجهیزات نصب شده در کارخانه آریان فولاد متعلق به کدام کشور است؟
به طور کلی در مورد مشخصات خط نورد گرم مقاطع نیمه سنگین کارخانه آریان فولاد باید گفت که طراحی اولیه با هدایت و رهبری کارخانه آلمانی DEMAG که با ایجاد کنسرسیومی همراه شرکت‌های Fuji Japan- Hyuandai Korea- Toshiba Japan- Skai Japan- Seimens Germany - Nigata Japan اقدام به ساخت و توسعه مشترک این خط نموده‌اند. هم اکنون شرکت Demag با نام SMS-Meer مشغول به فعالیت در راس شرکت‌های تولید و طراحی کارخانه‌های فولاد جهان می‌باشد. لازم به ذکر است که این شرکت در رده‌بندی جهانی سومین شرکت معظم جهان است.
کارخانه دارای ۸هزار تن تجهیزات مکانیکی است و از لحاظ دانش مهندسی هم تاکنون ۱۵هزار نفر-روز کار مهندسی انجام شده و ۱۶هزار برگ نقشه صنعتی نیز طراحی و تطبیق داده شده است.
سیستم کنترل کارخانه آریان فولاد هوشمند است و به صورت اتوماتیک و توسط کامپیوترهای صنعتی و ابزار و تجهیزات دقیق انجام می‌شود.
آقای مهندس! همانگونه که گفتید آریان فولاد اولین و بزرگ‌ترین کارخانه نورد سنگین خاورمیانه را در ایران احداث کرده و برای نخستین بار دست به تولید کلیه مقاطع با سایز بالای ۱۳ می‌زند. به نظر شما مزیت و توجیه اقتصادی احداث چنین واحدی برای تولید مقاطع سنگین نسبت به مقاطع سبک چیست و چه دلیلی باعث شد تا شما به هنگام سرمایه‌گذاری در این زمینه دست به موازی‌کاری نزنید و به جای احداث خط تولید مقاطع سبک (همانند سایر کارخانه‌ها) به سوی تولید مقاطع سنگین و نیمه سنگین که در منطقه تولید نمی‌شود بروید؟
از نقطه نظر اقتصادی تولید فولاد با مقاطع سنگین و نیمه سنگین در جهان دارای بهره‌وری بسیار بالایی است. اگر نگاه مختصری به آمار قیمت‌های فروش محصولات در جهان بیاندازیم به وضوح مشخص می‌شود که مقاطع سنگین همواره دست کم 100دلار گران‌تر از مقاطع سبک می‌باشد.
این بدین معنا است که تولیدکننده مقاطع سنگین با مصرف انرژی تقریبا مساوی می‌تواند به ازای هر تن محصول تولیدی ۱۰۰دلار بیشتر سود ببرد در صورتی که قیمت مواد اولیه هر دو مساوی می‌باشد و از طرفی تولید این کارخانه‌ها نیز به نسبت تولید کارخانه‌های مقاطع فولادی سبک‌ بالاتر می‌باشد. به عنوان مثال محصول یک ساعت تولید کارخانه مقاطع سنگین (مثل تیرآهن H) بیشتر از محصول یک روز تولید یک خطر میلگرد خواهد بود.
اما از طرف دیگر حجم سرمایه‌گذاری یک خط تیرآهن و یا ریل غیر قابل مقایسه با یک خط سبک و یا خطوط میلگرد می‌باشد، لذا اکثر سرمایه‌گذاران با توجه به محدودیت سرمایه مجبور به خرید خطوط سبک می‌شوند که خود باعث رقابت شدیدتر آنها با یکدیگر و نهایتا پایین‌تر آمدن قیمت محصولات سبک می‌شود. به طور خلاصه اینکه محصولات با مقاطع سنگین فولادی بسیار مقرون به صرفه‌تر از مقاطع سبک می‌باشند.
آریان فولاد با وجودی که یک فولادساز بخش خصوصی است اما توان تولید و ظرفیت قابل توجهی دارد لطفا در مورد اینکه این شرکت چه سهمی از تولید فولاد در ایران خواهد داشت توضیح بفرمایید.
- ظرفیت تولید آریان فولاد اگرچه در حال حاضر سالانه 600هزار تن است ولی این ظرفیت به راحتی قابلیت افزایش به یک میلیون تن در سال را دارد و از آنجا که هم‌اکنون کمتر از 10میلیون تن فولاد در داخل کشور تولید می‌شود باید بگویم ظرفیت تولید ما معادل 10درصد تولید فولاد کشور خواهد بود. همانگونه که اطلاع دارید IMIDRO در حال حاضر به عنوان بزرگترین مجموعه تولیدکننده فولاد خاورمیانه دارای رتبه بیست و سوم جهان در میان بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده فولاد است، تولید مجموعه ایمیدرو در سال 2004 برابر با 7/8 میلیون تن فولاد خام بوده است.
در سال ۲۰۰۴ کشورهای خاورمیانه تنها موفق به تولید ۱/۲درصد از فولاد جهان شده‌اند که این امر می‌تواند به عنوان یک مزیت برای صنعت فولاد ایران مطرح باشد به این صورت که در کشورهای همسایه ایران، فولاد زیادی تولید نمی‌شود ضمن اینکه این کشورها از بازار مصرف نسبتا خوبی نیز برخوردار هستند. بنابراین برای محصولات فولادی کشور می‌توان یک بازار مصرف بسیار مناسب در کشورهایی مثل عراق، بحرین، افغانستان، پاکستان و حتی ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان پیش‌بینی کرد. همچنین کشورهایی مثل عراق و افغانستان که برای بازسازی نیاز فراوانی به فولاد دارند و واردات فولاد از تولیدکنندگان دوردست برای آنان مقرون به‌صرفه نیست نیز می‌تواند فرصتی چشمگیر تلقی شود.
در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.
- لازم است در اینجا از تمام کسانی که آریان فولاد را برای رسیدن به اهداف خود یاری کردند سپاسگزاری نمایم و جا دارد در این میان از وزارت صنایع و معادن خصوصا جناب آقای مهندسی طهماسبی وزیر محترم، اداره کل صنایع و معادن استان قزوین، بانک تجارت، امام جمعه محترم و استاندار دلسوز قزوین و همچنین شهرداری استان که در راه‌اندازی و افتتاح این واحد ملی به نوعی سهیم بودند تشکر و قدردانی کنم.
آریان فولاد با استفاده از تخصص و دانش نیروهای دلسوز و فولادین خود توانست شعار «می‌توانیم، می‌شود» دولت را عینیت بخشد و انشاءا... آینده میهنمان را به استحکام فولاد خواهد ساخت. پس در انتظار گام‌های بعدی آریان فولاد باشید.