چه شد که عربستان تن به آتش بس در یمن داد؟

بعد از پیشنهاد رئیس شورای عالی یمن مبنی بر آتش بس در این کشور، عربستان سعودی اعلام‌کرد که بنابر درخواست رئیس شورای همکاری خلیج فارس!! این آتش بس را پذیرفته است. این در حالی است که این شورا فعلا محلی از اعراب ندارد و فعالیت خاصی ندارد.

اما آنچه منجر به پذیرش این آتش بس از سوی عربستان سعودی شد، دلایل ذیل است:

۱. شرایط میدانی

عربستان به سه دلیل در عرصه میدانی موفق نبوده و نتوانسته دستاوردی کسب کند:

الف) شرایط میدانی در یمن به ویژه بعد از حملات نیروهای یمنی به مناطق مهم عربستان سعودی منجر به این شده که ریاض تن به این آتش بس دهد. البته شرایط میدانی از چندسال گذشته و بعد از درگیری ها در الحدیده و به ویژه بعد از عملیات آزادسازی مارب به ضرر ائتلاف عربی و سعودی ها بوده است.

در این میان عربستان تلاش کرد با ورود برخی کشورهای اروپایی صحنه را به سود خود تغییر دهد اما در عمل مشاهده شد که توفیق چندانی به دست نیاورده است. هرچند این کشورها از ۸ سال پیش همواره پشتیبان عربستان سعودی بوده اند.

ب) از سوی دیگر عربستان سعودی با ایجاد جبهه های مختلف از سمت شرق و غرب یمن مترصد رسیدن به صنعا بود که در همه ی این موارد نیز ناکام ماند. ناکامی اخیر آنها در جبهه حجه بود که نتوانستند دستاورد نظامی در آن کسب کنند.

ج) اختلافات عربستان با امارات در حوزه نظامی طی یک سال گذشته به حدبالایی رسیده بود. به گونه ای که در برخی موارد بین نیروهای وابسته به امارات و نیروهای منصورهادی در عدن درگیری های شدیدی صورت گرفت.

۲. شرایط نظامی

منظور از شرایط نظامی، شرایط نظامی عربستان سعودی و به ویژه هزینه هایی است که این کشور متحمل شده است. براساس گزارش های غیر رسمی عربستان سعودی چیزی بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در طول جنگ یمن هزینه کرده است که این پول با بودجه ۱۸ ساله کشوری همانند اردن برابری می کند. این هزینه ها بیشتر صرف خرید سلاح از کشورهای اروپایی و به ویژه از آمریکا، انگلیس و آلمان شده است.

۳. شرایط منطقه ای

عربستان سعودی خود را به عنوان یکی از قدرت های منطقه ای می داند و جنگ یمن تاحدود زیادی این گزاره را در ذهن برخی کشورهای غربی منطقه تضعیف کرده است. رقبای عربی عربستان به ویژه قطر با سیاست بی طرفی در قبال بحران های به وجود آمده طی چند سال گذشته جایگاه و نفوذ منطقه ای خود را افزایش داده اند. این شرایط برای عربستان قابل قبول نیست و باید تغییر موازنه آی در مسائل منطقه ای ایجاد کند. تنها عاملی که در شرایط فعلی نیز می تواند این موازنه را ایجاد کند، جنگ یمن است.

۴. واقع بینی

عربستان سعودی از سال های گذشته به دنبال خروج از بحران یمن بود. اما خروج با دستاورد. از نظر سعودی ها خروج از یمن نباید منجر به قدرت گرفتن انصارالله و تبدیل شدن به بازیگر اصلی در داخل یمن شود. به همین دلیل به بهانه های مختلفی انصارالله را در لیست تحریمی قرار داد یا از طریق همراهی آمریکا این جنبش را تروریستی معرفی کرد. البته تلاشهای عربستان به اینجا ختم نشد و در همان اوایل جنگ یمن با تصویب قطعنامه ۲۲۱۶ مترصد خارج نگه داشتن انصارالله از میان بازیگران اصلی در داخل یمن بود.

اکنون عربستان به این واقعیت رسیده که انصارالله بازیگر اصلی در داخل یمن است و اتخاذ هر شرطی نیازمند همراهی و همکاری این جنبش است. نمونه بارز آن اعلام آتش بس کنونی است که پیشنهاد انصارالله بوده است.

ارزیابی نهایی

اعلام این آتش بس برای انصارالله و یمنی ها بعد از ۸ سال یک پیروزی بزرگ است. هرچند آتش بس های قبلی سعودی ها پایبند به آن نبودند و ممکن است در این آتش بس تیز همین روند را دنبال کنند، اما قبول این آتش بس و شرایط انصارالله می تواند زمینه کسب دستاوردهای بیشتر برای یمنی ها به ویژه در عرصه سیاسی باشد.