ازسوی مدیران عامل شرکت‌های صنایع معدنی و فولادی مطرح شد
چالش فولاد با کمبود گاز
به دنبال وقفه در تامین گاز صنایع فولاد کشور در زمان اوج مصرف، مدیران بنگاه‌های اقتصادی در این صنعت پیش‌بینی بحران آتی کمبود گاز را در اولویت قرار داده و در خصوص رفع این مشکلات به اظهار نظر پرداختند.
ضرورت رفع چالش گاز با همکاری دولت و بخش خصوصی
دبیر انجمن فولاد ایران در مورد چالش گاز در زنجیره فولاد گفت: ما تولیدکنندگان فولاد به دنبال اعتراض نیستیم بلکه مباحث را به عنوان یک چالش، به گوش مسوولان می‌رسانیم. همان‌طور که پس از سمینار چالش برق متوجه شدیم مشکل گاز بسیار مهم‌تر و تاثیرگذارتر است، اما از آنجا که زنجیره صنایع معدنی در مقابله با چالشی مانند آب، همراهی و همکاری مشترک را نشان دادند انتظار داریم همین مورد در چالش گاز اتفاق بیفتد.
سید‌رسول خلیفه‌سلطانی افزود: ۱۰ سال پیش مسوولان حوزه گاز مطرح کردند ظرفیت گاز دو برابر شده و توقع می‌رفت پس از این ۱۰ سال مجدد شاهد افزایش ظرفیت این‌چنینی باشیم که نشد. با توجه به اینکه ما اطلاعی از این موضوع نداشتیم و برنامه آماده‌ای برای این شرایط نداشتیم، اکنون باید به سرعت راهی برای حل این چالش بیابیم.
وی تصریح کرد: حتی طرح هدف‌گذاری تولید ۵۵ میلیون تن فولاد بدون توجه به کمبود گاز در نظر گرفته شده است.
دبیر انجمن فولاد ایران خاطرنشان کرد: مهم‌ترین چالش صنعت فولاد در حال حاضر مساله تامین گاز است و حتی در تولید برق نیز به گاز نیاز است و این چالش باید با همکاری دولت و بخش‌خصوصی رفع شود.
لزوم فرهنگ‌سازی برای کاهش مصرف انرژی در کشور
مدیر عامل مجتمع فولاد مبارکه اصفهان با بیان اینکه ۷۰درصد انرژی کشور بر پایه گاز طبیعی تامین می‌شود، گفت: ایران دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد دنیا و بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی در دنیا بر پایه گاز طبیعی است. محمدیاسر طیب‌نیا افزود: مزیت تولید فولاد در ایران بر اساس گاز ارزان و دسترسی پایدار به گاز است. طیب‌نیا تصریح کرد: صنایعی نظیر خودرو، لوازم خانگی و... شدیدا به صنعت فولاد وابسته‌اند و اگر مشکلی برای صنعت فولاد ایجاد شود، سریعا به سایر صنایع منتقل می‌شود.
به گفته وی، مصرف گاز صنعت فولاد ایران در حال حاضر ۱۱ میلیارد مترمکعب در سال است و برای چند سال آینده در جهت تحقق اهداف سند چشم‌انداز، مصرف گاز صنعت فولاد باید به بالای ۲۰ میلیارد مترمکعب برسد.
مدیر عامل فولاد مبارکه تصریح کرد: توسعه تولید گاز در کشور همگام با توسعه بخش صنعت نیست و رشد تولید گاز، کمتر از رشد بخش صنعت بوده است. باید برای رفع چالش گاز و برق، کارگروه‌هایی تخصصی ایجاد شود و راهکارهای کارشناسی برای رفع این چالش‌ها تدارک دیده شود. در حوزه گاز نباید تنها به افزایش ظرفیت تولید گاز فکر کرد و می‌توان با افزایش بهره‌وری مصرف گاز، در مصرف گاز صرفه‌جویی کرد.
وی ادامه داد: بیش از ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز تولید گاز داریم و بیش از ۵۲۰ میلیون مترمکعب آن مصرف بخش خانگی است. باید بینش‌ها را هم اصلاح کرد و با فرهنگ‌سازی، در مصرف گاز در بخش خانگی صرفه‌جویی کرد. ما حاضریم گاز را از مشتریان خانگی یعنی مصرف‌کنندگان نهایی خریداری کنیم.
طیب‌نیا افزود: راندمان بخاری‌های خانگی در ایران پایین است و این اتلاف مصرف گاز را به همراه دارد. ما می‌توانیم بخاری‌هایی با راندمان پایین را از خانوارها خریداری کنیم و به جای آن بخاری با راندمان ۹۰درصد به آنها تحویل دهیم. این راهکارها کوتاه‌مدت است و در کوتاه‌ترین زمان، کاهش مصرف گاز در بخش خانگی را به همراه دارد.
وی تاکید کرد: تمامی مشکلات در کشور راهکار داخلی دارد؛ حتی راهکارهای داخلی در کوتاه‌مدت هم برای چالش‌ها وجود دارد. فقط این راهکارها باید شناسایی شود و برای اجرایی شدن این راهکارها باید متولی در کشور وجود داشته باشد.
مدیر عامل فولاد مبارکه تصریح کرد: در زمینه کاهش مصرف انرژی جای کار فرهنگی زیادی وجود دارد، اما متولی این کار فرهنگی طبیعتا شرکت‌های فولادی نیستند و وزارت نفت و سایر نهادهای مربوطه باید در این زمینه کار فرهنگی انجام دهند.
وی خاطرنشان کرد: وزارت نفت باید برای شرکت‌هایی که قصد دارند در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی سرمایه‌گذاری کنند، فرش قرمز پهن کند.
تداوم موجودیت صنعت فولاد با برون‌رفت از چالش گاز
رئیس هیات‌مدیره هلدینگ کاوه پارس نیز در مورد چالش گاز در زنجیره فولاد گفت: اگر گاز نباشد، هستی صنعت فولاد از بین می‌رود. بحث چالش تامین گاز صنعت فولاد، بحث حاشیه سود یا افزایش قیمت تمام شده نیست، بلکه بحث تداوم موجودیت این صنعت است.
یحیی آل‌اسحاق افزود: فرصت‌های بسیار زیادی برای توسعه صنعت فولاد وجود دارد. یک مجموعه فکری جداگانه نیاز است که این فرصت‌ها را سامان دهد و تهدیدهای فعلی صنعت فولاد را به فرصت تبدیل کند.
صنعت فولاد نیازمند سرمایه‌گذاری جدی در حوزه زیر ساخت‌ها
محمد آقاجانلو، مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران همچنین در مورد چالش گاز در زنجیره فولاد گفت: صنعت فولاد ایران با وجود اینکه سهم حدودا ۷درصدی از کل مصرف گاز کشور دارد، به سیبل تبدیل شده و اولین بخشی است که در فصل سرما، مصرف گاز آن با محدودیت مواجه می‌شود.
وی افزود: در حوزه زیرساخت‌ها، صنعت فولاد نیازمند سرمایه‌گذاری جدی است و مشکل گاز که حل شود، نوبت حمل و نقل ریلی است.
صنعت فولاد از هیچ گونه حمایتی برخوردار نیست
مجتبی شعبانی، مدیر عامل شرکت پارس فولاد سبزوار نیز در‌باره چالش گاز در زنجیره فولاد تصریح کرد: اگر ۲۰، ۳۰ سال پیش گفته می‌شد که در حوزه برق و گاز مشکل داریم، این سرمایه‌گذاری بزرگ در صنعت فولاد صورت نمی‌گرفت.
وی تاکید کرد: صنعت فولاد از هیچ حمایتی برخوردار نیست و در زمینه مسوولیت‌های اجتماعی نیز بیشترین بار را به دوش می‌کشد، اما در تابستان برق این صنعت قطع می‌شود و در پاییز و زمستان نیز گاز شرکت‌های فولادی را قطع می‌کنند. این رویه به هیچ وجه قابل قبول نیست.
آمادگی «ومعادن» برای رفع مشکل انرژی
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات بهره‌وری نامناسب را چالش اصلی در حوزه انرژی اعلام کرد و گفت: بخش معدن و صنایع معدنی آمادگی سرمایه‌گذاری برای رفع مشکلات مربوط به تامین انرژی را دارد.
امیرحسین نادری با اشاره به محدودیت‌های تامین انرژی بخش تولید گفت: در حوزه انرژی، چالش اصلی در بخش بهره‌وری نامناسب است.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات با تاکید بر ضرورت اصلاح جایگاه صنعت در بین مسوولان و متولیان حوزه انرژی افزود: در حال حاضر تامین انرژی به عنوان نهاده تولید یکی از چالش‌های تولیدکنندگان فولاد است.
نادری با یادآوری شرایط بازار بین‌المللی فولاد، به هزینه‌های تولید اشاره کرد و گفت: برای استفاده از فرصتی که در بخش صادرات وجود دارد، باید وضعیت و میزان تولید خوب داشته باشیم.
وی با اعلام آمادگی بخش معدن و صنایع معدنی برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی برای حل مشکلات این حوزه، به تجارب موفق سرمایه‌گذاری در حوزه تامین آب و برق مورد نیاز بخش معدن و صنایع معدنی اشاره و اظهار کرد: برای کمک به تولید و رونق بخش معدنی لازم است مشکلات و چالش‌های این بخش شناسایی و تعریف شوند و سپس در راستای رفع آنها سرمایه‌گذاری صورت گیرد.
نیاز به افزایش تولید گاز
اسدالله فرشاد، عضو هیات‌مدیره انجمن فولاد و مدیرعامل آهن و فولاد غدیر ایرانیان در سمینار چالش گاز در زنجیره فولاد گفت: شرکت‌های فولادی همان‌طور که آرزوی دیرینه انتقال آب خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران را محقق ساختند، آمادگی دارند که تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری یک‌میلیارد یورویی را در زمینه افزایش تولید گاز و بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور امضا کنند.
کمبود گاز را بهانه نکنیم
سید ابوتراب فاضل، مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر در زنجیره فولاد گفت: صنعت فولاد در ایران به شدت وابسته به گاز است و رقابت‌پذیری این صنعت بر مبنای دسترسی به منابع ارزان و فراوان گاز بوده است. گاز مزیت نسبی صنعت فولاد ایران است و بر بستر این مزیت نسبی، صنعت فولاد ایران ایجاد شده است.
وی گفت: حدود ۲۵ میلیارد دلار در زنجیره فولاد ایران سرمایه‌گذاری شده است و این سرمایه‌گذاری بزرگ را نمی‌توان نادیده گرفت و به سادگی گفت گاز نداریم که به صنایع فولاد بدهیم. اگر نرخ گاز به مترمکعبی ۲هزار تومان برسد، ۱۲ هزار میلیارد تومان به هزینه تولید آهن‌اسفنجی در کشور اضافه می‌شود.
وی ادامه داد: برای واحدهای احیای مستقیم، قطعی گاز به معنای توقف تولید است و توقف تولید آهن اسفنجی نیز توقف تولید واحدهای فولادسازی را در پی خواهد داشت.
چالش گاز و برق و کاهش تولید فولاد کشور، مشکلاتی نظیر کاهش درآمدهای ارزی کشور، ایجاد مشکل برای صندوق‌های بازنشستگی، بی‌ثباتی بازارهای کالایی و... را به همراه خواهد داشت.
چالش برق و گاز، تولید خوزستان را کاهش داد
مدیرعامل فولاد خوزستان عنوان کرد: در صنعت فولاد با سه چالش روبه‌رو هستیم که دو چالش آن در زمینه تامین مواد است و یکی از چالش‌های آن در زمینه تامین انرژی است. ایران سومین تولیدکننده گاز در جهان به‌شمار می‌رود و در سال‌های گذشته به‌واسطه نوساناتی که در زمینه مصرف گاز در فصل سرما رخ می‌داده است، صنایعی مانند پتروشیمی و فولاد به عنوان جبران این نوسانات در نظر گرفته شده‌اند، صنایعی که سوخت جایگزینی برای خود ندارند و عدم سرمایه‌گذاری در حوزه گاز متناسب با افزایش تقاضا سبب افزایش تراز منفی شده است. امین ابراهیمی در ادامه بیان کرد: برای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا افق سال ۱۴۰۴، صنعت فولاد به مصرف ۲/ ۱۹میلیارد مترمکعب گاز در سال نیاز دارد.
وی با اشاره به میزان مصرف تولید فولاد خوزستان عنوان کرد: پیش‌بینی این است که فولاد خوزستان در سه ماه پایانی سال به‌دلیل چالش گاز، بیش از هزار میلیارد تومان سود خود را از دست بدهد.
ابراهیمی گفت: چالشی که در سال‌جاری در حامل‌های انرژی شاهد آن بودیم، سبب شد تا فولاد خوزستان ۵۴۰ هزار تن تولید، ۱۲ هزار میلیاردریال فروش و ۴هزار میلیارد ریال سود را در ۶ ماه نخست از دست بدهد.
مدیرعامل فولاد خوزستان در ادامه خاطرنشان کرد: مهم‌ترین چالش‌های تامین گاز، همگام نبودن توسعه ظرفیت گاز با برنامه‌های توسعه صنایع، افت فشار گاز در ماه‌های سرد سال و اعمال محدودیت‌ها و کیفیت نامناسب گاز دریافتی و وجود ناخالصی‌هایی است که به تجهیزات تولید آسیب وارد می‌کند.
ابراهیمی در ادامه عنوان کرد: تولید گاز در کشور در سال ۲۰۲۰ میلادی ۲۳۴ میلیارد مترمکعب بوده که از این میزان، نیروگاه‌ها ۳۴درصد، خانگی ۲۷درصد و صنعت ۱۷درصد از مصرف گاز را به خود اختصاص داده‌اند که در این میان، صنعت فولاد ۵درصد از گاز تولیدی کشور را مصرف می‌کند.
به‌دنبال واردات گاز هستیم
مدیر عامل فولاد خراسان عنوان کرد: به محض اینکه در کشور با کمبود گاز روبه‌رو می‌شویم، گاز صنعت فولاد را قطع می‌کنند. در صورتی که گاز در صنعت فولاد جایگزینی ندارد و این صنعت یک صنعت پیشران به‌شمار می‌رود. در این راستا نیز فولاد خراسان نخستین شرکت فولادی است که مشمول محدودیت مصرف گاز می‌شود.
کسری غفوری در ادامه با تاکید بر این موضوع که قطع گاز صنعت فولاد، یک بازی باخت-باخت برای دولت و شرکت‌های فولادی است، خاطرنشان کرد: ۵۵ روز قطع گاز صنعت فولاد سبب می‌شود که ۱۲ تا ۱۴ درصد از برنامه تولید فولاد عقب بمانیم. با قطع گاز، صادرات فولادی‌ها کاهش می‌یابد و در بازار ارز، دچار بی‌ثباتی می‌شویم. واردات گاز تنها راه‌حل چالش گاز در کوتاه‌مدت است. در واردات گاز، وزارت نفت به ما کمک کند تا خودمان بتوانیم واردات گاز بدهیم.
وی در ادامه گفت: واردات گاز تنها راه‌حل چالش گاز در کوتاه‌مدت است. در واردات گاز، وزارت نفت به ما کمک کند تا خودمان بتوانیم واردات گاز را انجام دهیم. شرکت‌های فولادی حاضر به سرمایه‌گذاری در حوزه SNG و LNG هستند.
غفوری افزود: قطع گاز برای صنعت برای تامین مصرف خانگی اشتباه است و می‌توان سایر حوزه‌های مصرف‌کننده را نیز درگیر این موضوع کرد. بر مبنای قانون کشور در هنگام خلل تامین انرژی، صنایع نباید در اولویت قرار گیرد؛ دولت موظف است در صورت قطعی برق و گاز صنایع تولیدی، خسارات ناشی از این موضوع را جبران کند، اما این اتفاق نمی‌افتد.
وی به عنوان راهکار مطرح کرد: مهم‌ترین راهکار کوتاه‌مدت تامین گاز فولادسازان، واردات گاز است و در انجمن فولاد نیز این موضوع را پیگیری کردیم که متاسفانه بنا به دلایلی نتوانستیم آن را به نتیجه برسانیم. با این حال فولادسازان می‌توانند متولی واردات گاز شوند. بعد از واردات گاز برای تامین، می‌توان ذخیره‌سازی گاز را نیز در اولویت قرار داد. وی اشاره کرد: امروز ۴۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری در حوزه گاز نیاز داریم و در این رابطه حداقل ۲۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای پایداری وضع موجود نیازمندیم.
مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان به عنوان راهکاری دیگر تشریح کرد: در حوزه مصارف خانگی باید به سمت بهینه‌سازی مصرف برویم و روش‌های دیگری برای تامین انرژی این بخش در نظر بگیریم به علاوه اینکه قیمت‌گذاری گاز را برای مصرف‌کنندگان باید پلکانی کرد تا در بخش خانگی، الگوی مصرف گاز اصلاح شود. با این اقدام کاربر خانگی می‌داند که در صورت مصرف زیاد، هزینه بیشتری خواهد پرداخت و در این زمینه، هوشمندسازی کنتورها نیز توصیه می‌شود.
غفوری پیشنهاد کرد: کارت سوخت انرژی را نیز می‌توان برای هر خانوار تعریف کرد تا میزان مصرف را کنترل کرد. کارت سوخت انرژی راهکاری است تا به ازای تعداد افراد و متراژ منازل، میزان مصرف هر خانه تعیین شود که در میزان مصارف خانگی تاثیر خواهد داشت.
