یکی از عوامل آلودگی هوای تهران

در «قانون هوای پاک» به موضوع پسماندسوزی  پرداخته شده و در ماده ۲۰ این قانون آمده‌ است که « انباشت پسماندهای بیمارستانی و صنعتی در معابر عمومی و فضای باز یا سوزاندن آن‌ها و انباشتن پسماندهای خانگی و ساختمانی در معابر عمومی و فضای باز خارج از مکان‌های تعیین‌ شده توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها یا سوزاندن آن‌ها همچنین سوزاندن بقایای گیاهی اراضی زراعی پس از برداشت محصول ممنوع بوده و متخلف حسب مورد به جزای نقدی درجه شش موضوع ماده ۱۹ «قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود».

ماه گذشته محمد رستگاری - معاون نظارت و پایش اداره محیط زیست استان تهران - به ایسنا گفته بود که پسماندسوزی یکی از شایع‌ترین تخلفاتی است که طی این مدت گزارش شده است و نقش موثری در تشدید آلودگی هوا به‌ویژه در شرایط پایداری جوی و عدم وزش باد دارد. از این رو مقرر شد فرمانداران بیش از پیش معضل پسماندسوزی را پیگیری کنند و اداره‌ کل حفاظت محیط زیست استان تهران نیز پیگیر این موضوع خواهد بود.

او همچنین خاطرنشان کرده بود که معمولا افرادی که اقدام به پسماندسوزی می‌کنند، قابل شناسایی نیستند مگر اینکه حین این اقدام مشاهده شوند بنابراین پیشگیری و مقابله با آن کاری دشوار است.

عزیز میکائیلی - رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان پردیس-  نیز چندی پیش بر ضرورت فرهنگ‌سازی در زمینه پسماندسوزی تاکید کرده و گفته بود: لازم است که همه افراد خود را متعهد به رعایت الزامات زیست‌محیطی و مسئول حفظ محیط زیست و سلامتی تک تک آحاد جامعه و شهروندان بدانند.

پسماندسوزی معضلی است که سال گذشته نیز به‌صورت گسترده در شهرهای مختلف استان تهران رخ می‌داد و باعث تشدید آلودگی هوا می‌شد اما طی سال جاری با توجه با افزایش روزهای آلودگی هوا نسبت به سال گذشته مقابله با این معضل بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است.

گرچه امسال برخی ادارات حفاظت محیط زیست شهرستان‌هایی از جمله بهارستان و پاکدشت خبر از کاهش موارد پسماندسوزی نسبت به سال‌های گذشته داده‌اند اما فاطمه اکبرپور - رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران- به ایسنا می‌گوید : معضل پسماندسوزی کما فی‌سابق در حاشیه بیشتر شهرستان‌های استان و نقاط مختلف استان تهران مشهود است که با توجه به وارونگی دما و سکون جوی، به‌عنوان یکی از کانون‌های آلودگی هوا  نیز محسوب می‌شود.

به گفته او، با وجود اینکه برخوردهای جدی با متخلفان پسماندسوزی صورت می‌گیرد اما همچنان مانند سال‌های گذشته این تخلف در بسیاری از نقاط استان تهران توسط افراد مختلف اتفاق می‌افتد.

وی درباره دلایل و انگیزه‌های برخی افراد برای اقدام به پسماندسوزی توضیح داد و گفت: برخی افراد به‌منظور سودجویی و منفعت طلبی اقدام به پسماندسوزی می‌کنند. درعین حال ارتزاق برخی از افراد به زباله‌گردی و سوزاندن پسماندها به امیدن یافتن بخش با ارزش پسماند گره خورده است.  پدیده وندالیسم و زباله گردی کودکان نیز یکی از پدیده‌های اجتماعی این حوزه تلقی می‌شود. متاسفانه سوزاندن لاستیک و قطعات پلاستیکی اجزای مختلف پسماندها علاوه بر انتشار پارامترهای متداول آلایندگی هوا، منجر به آزاد شدن ترکیبات خطرناک آلی و در برخی از موارد حتی دی اکسین‌ها و فوران‌ها نیز می شود که بیماری‌زایی آن‌ها ثابت شده است.

رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران ادامه می‌دهد: بسیار واضح است تا زمانی که ذخیره‌سازی پسماندهای شهری به روال کنونی ادامه پیدا کند و دسترسی به پسماند در تمام ساعات شبانه روز برای زباله گردی فراهم باشد، این مشکل حل نخواهد شد. برای مرتفع شدن این مشکل باید شیوه ذخیره‌سازی و جمع آوری پسماند تغییر و به سمت هوشمند سازی حرکت کند. یکی دیگر از راهکارها ساماندهی کلیه ذینفعان به‌ویژه زباله‌گردان، تفکیک‌کنندگان و بازیافت‌کنندگان است چراکه این افراد از اجزای این چرخه محسوب می‌شوند و حذف آنان پاک کردن صورت مساله خواهد بود. انتظار می‌رود این موضوعات در طرح جامع مدیریت پسماند کلان شهر تهران و سایر شهرهای استان پیش‌بینی‌ شود.

اکبرپور در پایان گفت: برخی افراد نیز پسماندهای حاصل از هرس درختان را به‌ جای انتقال به مکانی مناسب برای دفع به آتش می‌کشند تا به خیال خود با سریع‌ترین روش اقدام به دفع آن‌ها کنند همچنین در برخی مناطق از شهر یا روستاها که خدمات دهی برای مدیریت پسماند به نحو مطلوب انجام نمی‌شود، مردم آن منطقه برای دور کردن پسماندها از پیرامون محل زندگی خود اقدام به آتش زدن آن‌ها می‌کنند. متاسفانه براساس گزارش‌های دریافتی طی روزهای اخیر این موضوع خیلی شایع بوده که پیگیری این مسائل از طرف شهرداری‌ها الزامی بوده و مکاتبات  لازم انجام شده است و در برخی از موارد که ترجیحا از ذکر نام خودداری می کنم، به مراجع قضایی معرفی شدند.

به گزارش ایسنا، سازمان  حفاظت محیط زیست در حوزه مدیریت پسماند و مقابله با پسماندسوزی به‌عنوان دستگاه نظارتی تعیین شده است و مقابله با معضل پسماندسوزی بر عهده شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، بخشداری‌ها، نیروی انتظامی، استانداری و چند وزارتخانه دیگر است.