پنج پیامد اقتصادی خشونت در اروپا

هینا لطیف
روزنامه‌نگار و تحلیلگر اقتصادی

حملات اخیر در اروپا موجب افزایش ترس‌های جهانی شده است. درحالی‌که این مساله تراژیک به نظر می‌رسد، پیش‌بینی می‌شود چنین رویدادهایی اثری بلندمدت بر اقتصادهای مختلف و کیفیت زندگی در این مناطق داشته باشند. کاترین باوئر از وزارت خزانه‌داری آمریکا در اواخر ماه مه سال جاری میلادی که یک پنل تخصصی را در یک مجمع عربستانی تشکیل داده بود، معتقد است: «فعالیت‌های مجرمانه در یک کشور ممکن است منجر به تامین مالی تروریسم در کشورهای دیگر شود. ما نباید با جرائم به‌گونه‌ای برخورد کنیم که آنها بتوانند موجب فعالیت‌های تروریستی بزرگ‌تری در مناطق دیگری از جهان شوند.»

براساس گزارش و ارقامی که شاخص صلح جهانی اعلام کرده است، اثرات اقتصادی ناشی از خشونت در سراسر جهان در سال 2015 به حدود 6/ 13 تریلیون دلار بر اساس معیار برابری قدرت خرید (PPP) می‌رسید. برای اینکه به این موضوع از دیدگاهی اقتصادی نگاه کنیم، می‌توان به این نکته توجه کرد که این میزان معادل 3/ 13 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان و تقریبا 11 برابر میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان است. اگر این پول از بین رفته را به‌طور مساوی در سراسر جهان توزیع کنیم، به هر نفر 1876 دلار می‌رسد. همچنین موسسه اقتصاد و صلح در سال 2017 نیز هزینه خشونت دنیا را 6/ 12 درصد تولید ناخالص داخلی جهانی برآورد کرده است که معادل 1953 دلار به ازای هر نفر است.

تخریب زیرساخت‌ها

هر فعالیت تروریستی با تخریب و آسیب فیزیکی به برخی مستغلات و اموال صورت می‌گیرد. ساختمان‌ها، جاده‌ها، راه‌آهن‌ها و فرودگاه‌ها در چنین حوادثی تخریب می‌شوند. این موضوع بخشی از بودجه مالی دولت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و علاوه‌بر آن نیز کارخانه‌ها، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه، کارگران آموزش‌دیده و ماهر و سایر منابع در طول ایجاد چنین فعالیت‌های خشونت‌آمیزی با مشکل روبه‌رو می‌شوند. علاوه‌بر آن، آسیب‌ها به منابع مطلوب و سودمند موجب می‌شود اثرات بلندمدت و کوتاه‌مدتی بر اقتصاد شکل بگیرد.

نااطمینانی در بازارها

بازارها در مورد هر اتفاقی که توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند، آسیب‌پذیر هستند. پس از جهانی‌شدن، بازارها نسبت به رویدادهای خبرساز جهان واکنش نشان داده‌اند، حتی اگر مایل‌ها دورتر در کشوری متفاوت یا منطقه‌ای دیگر روی دهند. برای مثال، سهم‌های بازارهای سهام در سراسر جهان در پاسخ به حملات نظامی در پاریس که در سال گذشته صورت گرفت، کاهش یافتند.

کاهش اطمینان سرمایه‌گذاران

حملات تروریستی پتانسیل فراوانی برای کاهش اطمینان سرمایه‌گذاران دارند. وقتی علاقه به ریسک کردن در کسب و کارها کاهش پیدا کند، سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در بازارهای جدید یا بازارهای در حال گسترش در مرزهای جغرافیایی در دسترس، رویگردان می‌شوند.

مخارج مربوط به ایجاد صلح

دولت‌ها میلیاردها دلار را پس از حملات تروریستی که در سال‌های اخیر انجام شده است، خرج کرده‌اند تا از چنین رویدادهایی در آینده جلوگیری کنند. با تقویت نیروهای نظامی و استفاده از سلاح‌ها و فناوری‌های نوین در کنار ارتقای سرویس‌های امنیتی در برخی کشورهای اروپایی بخش زیادی از بودجه آنها افزایش یافته است.

توریسم

فوری‌ترین تاثیری که هر گونه خشونتی در پی دارد، در بخش گردشگری یک کشور احساس می‌شود که در برخی کشورهای اروپایی ستون مهره اقتصاد محسوب می‌شود و کاهش گردشگران به معنای کاهش درآمد برای آن کشورها است. در مواقع بروز حملات تروریستی، افراد تمایل پیدا می‌کنند تا تعطیلات خود را لغو کرده یا به تاخیر بیندازند که مستقیما بر خطوط هوایی، تورگردانان، هتل‌ها، رستوران‌ها و خرده‌فروشان اثرگذار است.