درگذشت مفتش هزاردستان

گروه فرهنگ و هنر: حتما در این چند ماهی که آلزایمر گرفته، ‏ فراموش کرده حرفش را که روزی گفته‏ بود: «بغضی در گلوم است از شادی!». آن نشد که شادی، بغضش را بشکند. داوود سینما، چه خوب شد که فراموشی گرفت. چه خوب شد که یادش نماند دردها و بغض‏هاش و خدا چه دوستش داشت که بی‌ یادآوری زخم‌ها و زخمه‌ها بر خاطرش، کار را تمام کرد.

چه تابستان تلخی را تاب می‏آوریم! پریشب که لیلی، دخترش، روی صحنه جشن انجمن منتقدان و نویسندگان تئاتر رفت، تا جایزه دوم نمایش برگزیده سال را بگیرد، فکرش را هم نمی‏کرد که لبخند و شادی‏اش از این جایزه چند ساعت بیشتر دوام نیاورد. دولت آبادی وقتی جایزه را به لیلی داد، گفت: «لیلی دختر تئاتر است»... و چه بهتر که داوود رشیدی را «تئاتر» خواندن!

قلب آقای تئاتر ۸۳ سال و ۴۰ روز در سینه‏اش تپید و دست آخر صبح دیروز ناگهان ایستاد و به بیماری آلزایمرش پایان داد. صبح دیروز، داوود رشیدی رخت زندگی‏اش را از صحنه روزگار جمع کرد و مرگ را به میهمانی موهای سپیدش پذیرفت. حالا از آن پنج تن معروف موسپید سینما یکی کم است. عمر عزت‌الله انتظامی، ‏ علی نصیریان، جمشید مشایخی و محمد علی کشاورز بلند باشد و سایه از سر سینما نگیرند.

درباره آقای تئاتر

داوود رشیدی در تیرماه سال ۱۳۱۲ در تهران و در خانواده‏ای سرشناس به دنیا آمد و از هنرمندانی بود که برای ورود به عرصه هنرپیشگی و کارگردانی از دروازه تئاتر عبور کرد و تا سال‏های آخر ارتباط خود را با تئاتر حفظ کرد. این بازیگر پیشکسوت در سال ۱۳۴۳، زمانی که تحصیلات خود را در ژنو در رشته‏های کارگردانی و بازیگری تئاتر به پایان رسانده بود، وارد دنیای هنر در ایران شد. او در گام نخست در اداره تئاتر آن زمان وابسته به وزارت فرهنگ و هنر استخدام شد و یکی از نخستین اقدام‌های جدی او تشکیل گروه تئاتر امروز بود، گروهی که چهره‏های شاخصی چون پرویز فنی‏زاده، داریوش فرهنگ، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار، سیاوش طهمورث، مرضیه برومند و سوسن تسلیمی در آن رشد کردند و در کار هنری گام برداشتند.

رشیدی در عین حال که به‌عنوان بازیگر روی صحنه تئاتر می‏رفت در اصل حضوری چشمگیر پشت صحنه تئاتر و به عنوان کارگردان داشت. رشیدی نمایش‏هایی چون «در انتظار گودو»، «ریچارد سوم»، «پیروزی در شیکاگو»، «منهای دو»، «آقای اشمیت کیه؟» را اجرا کرده است که همگی جزو نمایش‏های شاخص در تئاتر ایران محسوب می‏شوند.

دو نمایشی که به کارگردانی این هنرمند در سال‏های اخیر روی صحنه رفتند، عبارت است از: «منهای دو » با بازی حسن معجونی و سیامک صفری و «آقای اشمیت کیه؟» که در تالار ایرانشهر و با حضور بازیگرانی چون سیامک صفری، احمد ساعتچیان، بهناز جعفری و سروش صحت اجرا شد.

رشیدی و نقش‏های به‏یادماندنی در سینما

رشیدی بعد از آنکه تجربیاتی در دنیای تئاتر به دست آورد، همانند اغلب بازیگران تئاتر دهه ۴۰ پا به دنیای سینما هم گذاشت. او در ابتدای راه با کارگردانی چون جلال مقدم در «فرار از تله» همراه شد و در ادامه مسیر مقابل دوربین فریدون گله رفت و در نقش «آقا حسینی» در فیلم «کندو» یک بازی به‌یادماندنی از خود به یادگار گذاشت. از جمله نخستین فیلم‏هایی که او در سال‏های بعد از انقلاب بازی کرد، ‏ «مرز» به کارگردانی جمشید حیدری بود که اولین فیلم با موضوع دفاع‏مقدس محسوب می‏شود. او در ادامه با بازی در «جایزه» مقابل دوربین علیرضا داوودنژاد رفت و این همکاری را در فیلم‏هایی چون «خانه عنکبوت» و «ملاقات با طوطی» هم ادامه داد.این بازیگر که از همراهان قدیمی زنده‏یاد علی حاتمی محسوب می‏شد در «کمال‏الملک» این کارگردان هم نقش‏آفرینی کرد و مقابل دوربین او در «طهران روزگار نو» هم رفت.«اکباتان» به کارگردانی مهرشاد کارخانی از آخرین نقش‏آفرینی‏های رشیدی در سینما محسوب می‏شود، فیلمی که محصول سال ۱۳۹۰ است.

رشیدی و تلویزیون

بعد از آنکه داوود رشیدی کار در تئاتر را آغاز کرد در سال ۱۳۵۲ از اداره تئاتر به تلویزیون ملی ایران رفت و در سمت مدیریت گروه نمایش‏ها و سرگرمی‏های آن سازمان مشغول به‌کار شد.غیر از این مسوولیت که چندان هم ادامه نیافت، رشیدی، به عنوان بازیگر در قاب تلویزیون جای گرفت و یکی از درخشان‏ترین نقش‏های او در تلویزیون بازی در مجموعه «هزاردستان» به کارگردانی علی حاتمی است. او در نقش مفتش شش‏انگشتی توانست یکی از شخصیت‏های ماندگار تلویزیون را خلق کند.«مختارنامه»، «کلاه پهلوی»، ‏«ولایت عشق» و «امام علی» از جمله سریال‏ها با بازی رشیدی هستند.او دو سال پیش درباره مسوولیتش در تلویزیون به «ایسنا» گفته بود: سال ۵۸ خواستند از تلویزیون تقاضای بازنشستگی کنم، همین کار را کردم اول با تقاضای بازنشستگی موافقت شد و بعد اخراجم کردند تا حقوق نگیرم. بچه‏های جوان در گروه پاکسازی بودند، آمدند و گفتند ما شما را پاک‏سازی نمی‏کنیم، اخراج می‏کنیم تا جای دیگر بتوانید کار کنید. من هم خداحافظی کردم و رفتم.

رشیدی همچنین درباره ارتباط با هم دوره‏ها و همکارانش گفته بود: با بسیاری از آنها ارتباط تلفنی دارم. تلفنی با کشاورز حال و احوال می‏کنیم که پایش ناراحت است و نمی‏تواند راه برود. با نصیریان هم صحبت می‏کنم. در قدیم هم با انتظامی و مشایخی رفت و آمد داشتیم که کم‏کم سن که بالا می‏رود رابطه هم کم می‏شود. اسماعیل شنگله و سیروس ابراهیم‏زاده مرتب سر می‏زنند، داریوش اسدزاده، علی دهکردی و علیرضا خمسه تلفن می‏کنند، رضا بابک دائم می‏آید و واقعا با محبت است. محمود بصیری هم آدم بسیار با معرفتی است که هم تلفن می‏زند و چند روز یک بار هم به سراغمان می‌آید.

زندگی خانوادگی

همسر داوود رشیدی، احترام برومند، خواهر مرضیه برومند است. احترام برومند نیز مجری تلویزیون و بازیگر بود. او پس از سه‌دهه دوری از صحنه در نهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۹ به عنوان مجری در جشن انجمن تئاتر کودک و نوجوان حضور یافت. او درباره داوود رشیدی گفته بود: اصل رابطه ما بر دوست داشتن و عشق استوار است و درک متقابل که همه آن را داریم. من، همه سعی‌ام را می‏کنم که داوود را درک کنم و راضی نگهش دارم. او هم هیچ وقت چیزی را به من تحمیل نمی‏کند و با من صادق است. پیکر این هنرمند، ‏ صبح فردا از مقابل تالار وحدت تشییع می‌شود و مراسم ختم وی نیز ساعت ۱۸ روز سه‌شنبه در مسجد جامع شهرک غرب خواهد بود.