آمار جواز صنعتی و پروانه‌های بهره‌برداری ۷ ماهه ۹۹ اعلام شد
زیرپوست رشد صدور مجوز
رشد شدید دریافت مجوز برای تولید کالا در گروه‌هایی نظیر «رادیو، تلویزیون و...»، «ابزار بهداشتی و اپتیکی دقیق»، «چرم، دباغی، کیف، چمدان و کفش»، «محصولات توتون و تنباکو» در کنار بخش پوشاک از جمله مواردی است که در بررسی گزارش تازه وزارت صنعت، معدن و تجارت حائز اهمیت است. البته از ۲۲هزار و ۴۵ فقره جواز تاسیس صادره در هفت‌ماهه ۱۳۹۹، بیشترین تعداد مربوط به گروه «سایر محصولات کانی غیر‌فلزی» با ۲۷۵۴ و «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» با ۲۵۳۶ فقره جواز است. در عین حال بالاترین سهم پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در گروه‌های صنعتی متعلق به گروه «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» با ۶/ ۱۲ درصد از کل سرمایه‌گذاری جوازهاست.
آمارهای اعلامی از سوی وزارت صمت در دوره زمانی مذکور نشان می‌دهد در مجموع ۲۲هزار و ۴۵ فقره جواز تاسیس با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از دو میلیون و ۷۲۱هزار و ۲۷۴ میلیارد ریالی در کشور صادر شده که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل به لحاظ تعداد رشد بیش از ۱/ ۴۵ درصدی و به لحاظ ارزش نیز رشد بیش از ۴۸درصدی داشته است. همچنین این گزارش از وضعیت اعطای جوازهای صادره در بین گروه‌های هفت‌گانه و ۱۶ زیرگروه در دوره مورد بحث از علاقه سرمایه‌گذاران برای دریافت مجوز اطلاعات دقیقی ارائه می‌دهد. در بخش استانی و منطقه‌ای هم سه استان ایلام، خراسان شمالی و آذربایجان غربی در کنار منطقه جنوب کرمان به ترتیب بیشترین میزان تغییرات مثبت در صدور جواز، جذب سرمایه و افزایش اشتغال را به خود اختصاص داده‌اند. البته کماکان بیشترین تعداد جواز تاسیس در استان‌های خراسان رضوی، یزد و تهران به ترتیب با ۲۱۵۴ و ۲۰۶۳ و ۱۳۹۸ فقره صادر شده است. در کل در بخش مجوز اشتغال بر مبنای صدور جواز و اعطای پروانه نیز روح کلی حاکم بر جداول آماری با رشد و گسترش توام بوده و عملکرد هفت‌ماهه ابتدایی ۹۹ به نسبت هفت‌ماهه ابتدایی سال گذشته گویای ۳۷ تا ۴۵ درصد رشد در شاخص‌های صدور مجوز، اشتغال و جذب سرمایه است. داده‌های وزارت صنعت نشان می‌دهد از مجموع ۱۶ زیرگروه در مدت زمان مورد بررسی، در مجموع ۹ زیرگروه هفت‌ماهه ابتدایی سال ۹۹ را با رشد صدور جواز پشت سرگذاشته‌اند. البته اغلب زیربخش‌های گروه «فنی و مهندسی، پژوهش، تحقیق و توسعه» در مهر ۹۹ به نسبت شهریور ماه امسال با نرخ منفی روبه‌رو شده یا بدون تغییر بوده‌اند که این موضوع نشان از شرایط نه چندان جالب این بخش در ماه هفتم سال می‌دهد. بدترین افت را در این ماه در بین بخش‌های ۱۶گانه، بخش پروانه تحقیق و توسعه تجربه کرده است که با بیش از ۶۶درصد افت، ابعاد آن به یک سوم شهریورماه رسیده است. درعین حال پروانه‌های جواز تاسیس در بخش صنعت نیز در همین مدت افتی بالغ بر ۱۶درصد را تجربه کرده‌اند. مرور گزارش معاونت طرح و برنامه وزارت صمت نشان می‌دهد سیاست‌گذار این حوزه، پروانه‌های مختلف صادر شده برای اصناف و بنگاه‌های صنعتی، معدنی و بهره‌بردار را در هفت گروه مختلف اعم از« فنی و مهندسی، پژوهش، تحقیق و توسعه»، «صنعت»، «معدن»، «اصناف»، «تجارت خارجی»، «تجارت الکترونیک» و «نرم‌افزار» تقسیم‌بندی و در ۱۶ زیرگروه مختلف آنها را دسته‌بندی کرده است. بررسی آمار صدور جواز و پروانه‌های بهره‌برداری در هفت‌ماهه ابتدایی سال ۹۹ از تغییر روند سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی حکایت دارد. داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که از ابتدای سال تا انتهای نخستین ماه پاییز تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره رشدی چشمگیر داشته و میزان آن در مهرماه شدت گرفته است. درواقع در هفت‌ماهه ابتدایی امسال در بخش پروانه‌های بهره‌برداری سرمایه محقق شده نسبت به سال گذشته روند صعودی به خود گرفته و ۱۰۵ درصد رشد داشته است. شدت گرفتن رشد رقم سرمایه‌گذاری محقق شده در دوره زمانی یک ماهه شهریور تا مهر هم درحدی بوده که بنابر گزارش وزارت صمت از رشد ۱۴۷درصدی برخوردار بوده است. بررسی بیشتر این گزارش نشان می‌دهد در هفت‌ماهه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل گواهی کشف در معدن به لحاظ تعداد افت داشته اما به لحاظ سرمایه رشدی ۲۲درصدی در ماه مهر و رشدی ۴درصدی در هفت‌ماهه ابتدایی سال داشته است. با توجه به آمار مذکور می‌توان گفت در دوره زمانی مورد مطالعه، تمایل بالای سرمایه‌گذاران برای اخذ پروانه در بخش بهره‌برداری از طرح‌های صنعتی مشهود است. اشتغال در بخش معدن هم در نتیجه این جوازها کاهش یافته و همزمان نرخ اشتغال ناشی از پروانه‌های بهره‌برداری و تاسیس بخش صنعت رشدی معادل ۲/ ۱۴ و ۳/ ۳۷ درصد را تجربه کرده است. داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع ۳هزار و ۶۶۵ فقره پروانه بهره‌برداری در کشور صادر شده است که این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۳درصدی داشته است. پروانه‌های بهره‌برداری صادره در مدت مشابه سال قبل برابر با ۳هزار و ۵۵۴ فقره بوده است. ارزیابی وضعیت صدور جواز برای سایر گروه‌ها نیز بیانگر آن است که علاوه بر گروه‌های مذکور بخش معدن نیز مدت زمان مورد بررسی را با رشد دریافت جواز سپری کرده است. سه زیرگروه بخش معدن شامل «پروانه اکتشاف»، «گواهی کشف» و «پروانه بهره‌برداری» می‌شود. در مجموع ۵۶۰ فقره «پروانه اکتشاف» صادر شده که نسبت به دوره هفت‌ماهه سال ۹۸ که ۵۰۵ فقره پروانه اکتشاف صادر شده بود رشدی نزدیک به ۱۱درصد برای این زیرگروه را نشان می‌دهد. در کنار رشد ثبت شده برای پروانه اکتشاف، صدور جواز برای دو زیرگروه «گواهی کشف» و «پروانه بهره‌برداری» معدنی نیز با ثبات و نه رشد ملموس بوده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی در بخش گواهی کشف، ۲۹۱ فقره گواهی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییری نداشته است.
در بخش پروانه بهره‌برداری معدنی نیز روی هم رفته ۳۴۹ مورد پروانه ثبت شده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، رشدی کمتر از ۲ درصد را تجربه کرده است. مجموع پروانه‌های معدنی صادره در مدت مشابه سال قبل برابر با ۱۲۰۰ فقره بوده است. اشتغال محقق شده برای این گروه نیز در این مدت افتی محسوس به میزان ۷درصدی را ثبت کرده است، براساس آمار اعلام شده برای این گروه در مدت زمان مدنظر اشتغال ۲۸۰۳ نفری ایجاد شده، این در حالی است که در مدت مشابه سال ۹۸ تعداد شغل‌های ایجاد شده برای این بخش بالغ بر ۳هزار واحد بوده است.
همچنین داده‌های آماری نشان می‌دهد در بخش «پروانه‌های صنفی» در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۳۳۷۵۶۰ فقره پروانه ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی ۸/ ۵۳ درصدی را تجربه کرده است. در گروه «تجارت خارجی» نیز آمارها حکایت از روند شدیدا منفی صدور «کارت‌های بازرگانی» دارد. براساس ارزیابی‌ها در مدت زمان مورد بررسی، ۲ هزار و ۷۱۹ فقره کارت بازرگانی برای تجار ایرانی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، با افت بیش از ۳۶درصدی مواجه شده است. ضمنا در مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۴۲۷۸ فقره کارت بازرگانی برای متقاضیان صادر شده بود که گویای وضعیت منفی بخش تجارت خارجی کشور است.
بخش «تجارت الکترونیک» یکی دیگر از هفت گروه مورد بررسی در جداول آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت است که در دوره مورد بررسی رشدی چشمگیر را تجربه کرده و خبر از توجه بالای سرمایه‌گذاران به این بخش دارد. در زیرگروه «گواهی امضای الکترونیکی» رشد حدودا ۵۳درصدی و در زیرگروه «نماد الکترونیکی» رشد مجموعه بالغ بر ۲۰۱ درصدی بوده است. همچنین در مدت زمان مورد بررسی صدور «گواهی امضای الکترونیکی» بالغ بر ۱۳۴ هزار فقره بوده که رشد آن قابل ملاحظه است و صدور «نماد الکترونیکی» نیز از مرز ۱۸هزار و ۲۲۰فقره گذشته که نسبت به مدت مشابه دو برابر شده است. ششمین گروه مورد بررسی صدور جواز «نرم‌افزار» است. در این گروه که زیرشاخه‌ای به‌نام «پروانه بهره‌برداری نرم‌افزار» جای گرفته است، روند صدور مجوزها برای این زیرگروه نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت از آن دارد که صدور جواز رشدی نزدیک به ۴۳درصدی را تجربه کرده است.
هفتمین گروه مورد بررسی صدور جواز «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» است که خود ۶ زیرگروه دارد. در زیرگروه نخست که «جواز خدمات فنی و مهندسی» جانمایی شده در مدت زمان مورد بررسی ۱۷۴ فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افت محسوس و بالغ بر ۴/ ۸ درصدی داشته است. مجموع جواز صادر شده برای این بخش در سال گذشته ۱۹۰ فقره بوده است. همچنین تعداد «پروانه فنی و مهندسی» در مدت زمان مذکور بدون تغییر بوده و در مرز ۹۰ فقره باقی مانده است.
آمارها همچنین نشان می‌دهد در زیرگروه «جواز تاسیس مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی» کمی افت بروز کرده و با کاهش یک موردی و افت ۱۰ درصدی، تنها ۹ فقره جواز ثبت شده است. جوازهای صادره برای این زیرگروه در سال گذشته هم اندک بوده و طبق اعلام وزارت صمت، ۱۰ مورد بوده است. «پروانه پژوهش مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی» هم که همواره کوچک و کم رمق بوده، در هفت‌ماهه ابتدایی امسال یک فقره رشد کرده و نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشدی ۵۰درصدی داشته تا کل مجوزهای این بخش به ۳ مورد محدود شود.
در نهایت اینکه طبق بررسی «دنیای‌اقتصاد»، در زیرگروه «گواهی تحقیق و توسعه» از ابتدای بهار تا پایان ماه اول پاییز ۱۳۹۹ در مجموع ۱۱۴ فقره جواز صادر شده که نسبت به دوره زمانی همسان در سال ۹۸ افتی معادل ۶۳درصد داشته است. مجموع جوازهای صادره برای این زیرگروه در سال گذشته برابر با ۱۸۹ فقره بوده است. اما روند صدور مجوز در زیرگروه «پروانه تحقیق و توسعه» نیز از افت حدود ۴درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد. مجموع جوازهای صادره برای این زیرگروه برابر با ۱۱۴ فقره است.
