در سه فصل ۹۸ بررسی شد
پیشتازان استانی وام تولید
کندی در روند پرداخت تسهیلات طرح رونق تولید در سال‌های اخیر موجب شده بود تا همواره بخشی از پرداختی‌ها به سال بعد موکول شود که این امر مشکلات بسیاری را برای این بخش به همراه داشت؛ طولانی شدن دسترسی بنگاه‌های تولیدی به تسهیلات درخواستی عمده مشکلی است که همواره این بخش با آن روبه‌رو بوده و حال با توجه به مجموع رقم تسهیلات پرداختی به متقاضیان از ابتدای سالجاری تا پایان آذر ماه، می‌توان گفت این مشکل تا حدودی کمرنگ شده است؛ براساس داده‌های اعلام‌شده از ابتدای سال تا پایان آذر ماه در مجموع ۲۶۵ هزار و ۵۳۰هزار میلیارد ریال تسهیلات در قالب طرح رونق تولید به منظور تامین مالی بنگاه‌های تولیدی کوچک، متوسط و طرح‌های نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی بیش از ۶۰درصد در راستای اقتصاد مقاومتی پرداخت شده است. متولیان وزارت صنعت، معدن و تجارت برای سالجاری پرداخت ۳۶۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات در قالب طرح رونق تولید را در نظر گرفته‌اند. رصد داده‌های اعلام شده، نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی بالاترین تسهیلات پرداختی به لحاظ تعداد به استان‌های «مازندران، آذربایجان‌شرقی، تهران، مرکزی و خراسان‌جنوبی» اختصاص داشته است. داده‌های اعلام شده همچنین نشان‌دهنده آن است که بالاترین رقم پرداختی از مجموع ۲۶۵ هزار و ۵۳۰ هزار میلیارد ریال به استان‌های «تهران، البرز، آذربایجان‌شرقی، اصفهان و مرکزی» اختصاص یافته است.
علاوه بر طرح رونق تولید برای سالجاری، اعطای تسهیلات با هدف تولید و اشتغال (موضوع بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۸) نیز در دستور کار متولیان و سیاست‌گذاران صنعت کشور قرار گرفته است، این طرح برای اولین‌بار در سالجاری به مرحله اجرا گذاشته شد. مطابق جزئیات این طرح، برای ایجاد اشتغال در بخش صنعت و معدن حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفته شده است که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن از طریق منابع بانکی و ۱۰ هزار میلیارد تومان دیگر نیز از طریق منابع صندوق توسعه ملی تامین خواهد شد. البته در این طرح هزار میلیارد تومان هم برای یارانه سود تسهیلات از سوی سیاست‌‌گذار منظور شده است. در این برنامه همچنین با تخصیص یارانه سود پیش‌بینی شده، نرخ نهایی سود تسهیلات طرح‌ها و واحدهای تولیدی در صورت تحقق اهداف مربوط، برای مناطق برخوردار به ۱۴درصد و برای مناطق کم‌‌برخوردار به ۱۲درصد کاهش می‌‌یابد.
براساس داده‌های اعلام‌شده از مجموع تسهیلات پیش‌بینی شده برای این بخش نیز از ابتدای اسفند ۹۷ تا پایان آذر ۹۸ در مجموع ۱۵ هزار و ۹۵۹ میلیارد ریال تسهیلات به متقاضیان پرداخت شده که با این شرایط می‌توان گفت سهم اندکی از تسهیلات در نظر گرفته برای این بخش به متقاضیان پرداخت شده است. با توجه به داده‌های اعلام شده استان‌های «البرز، زنجان، اصفهان، سمنان و قم» بیشترین دریافتی را به لحاظ تعداد به خود اختصاص داده‌اند. اما به لحاظ ارزش نیز بالاترین رقم دریافتی به استان «البرز، سمنان، اصفهان، تهران و زنجان» اختصاص یافته است.
کارنامه طرح رونق
در قالب طرح رونق تولید نیز تا پایان آذر سالجاری در مجموع ۲۶۵ هزار و ۵۳۰ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده که این میزان تسهیلات برای ۱۵ هزار و ۸۶۷ فقره درخواست بوده است. براساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته برای سالجاری رقم ۳۶۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات برای صنایع در قالب طرح رونق تولید در نظر گرفته شده است. نحوه توزیع این وامها برای تامین سرمایه در گردش مورد نیاز برای ۱۰ هزار بنگاه اقتصادی و تامین منابع مالی مورد نیاز ۶ هزار طرح نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد، همچنین تامین مالی‌مورد نیاز برای بازسازی و نوسازی ۵ هزار واحد اقتصادی است. در دستورالعمل اعلامی از سوی صمت، پرداخت تسهیلات پیش‌بینی شده مشمول بنگاه‌هایی می‌شود که از سوی کارگروه استانی مشروط به احراز توجیه فنی، مالی و اقتصادی باشد. همچنین دریافت تسهیلات براساس دستورالعمل پیش‌بینی شده مشمول محصولاتی می‌شد که در بازار فروش قابل‌‌قبولی داشته باشند و منجر به انباشته شدن محصولات در انبار نشوند. از سوی دیگر، تسهیلات مذکور مشمول بنگاه‌هایی می‌شد که تولید آنها به دلیل کمبود نقدینگی متوقف شده باشد یا فعالیت آنها به کمتر از ظرفیت اسمی رسیده باشد. سال ۹۵ بود که تصمیم‌‌سازان و سیاست‌گذاران صنعت و تولید کشور برای افزایش سرمایه در گردش بنگاه‌‌ها، تخصیص وام‌های ارزان به صاحبان صنایع را در دستور کار قرار دادند. استارت تخصیص این نوع وامها با یک طرح به نام «طرح رونق تولید» کلید خورد. اما یک سال بعد و در اواخر خردادماه ۹۶، سیاست‌گذاران در راستای «استمرار رونق تولید»، «حفظ اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» و «افزایش رشد اقتصادی کشور» ثبتنام سه نوع وام دیگر در راستای تداوم طرح رونق تولید را آغاز کردند و این روند برای سال جاری نیز تمدید شد. کارنامه پرداخت تسهیلات از طریق طرح رونق تولید نشان دهنده آن است که از ابتدای سال تا پایان آذر امسال در مجموع ۱۵هزار و ۸۶۷ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند که بخشی از این متقاضیان از طریق فرآیند طرح رونق (ثبتنام در سایت بهینیاب) یا مراجعه مستقیم به بانک خواستار دریافت تسهیلات شده‌اند؛ با توجه به داده‌های اعلام شده ۱۳هزار و ۹۷متقاضی از طریق پرداخت مستقیم به بانک و ۲هزار و ۷۷۰ متقاضی نیز از طریق معرفی به سایت بهینیاب به تسهیلات دسترسی پیدا کرده‌اند.
از سوی دیگر داده‌های اعلام شده نشان‌دهنده آن است که بالاترین رقم پرداختی از مجموع ۲۶۵ هزار و ۵۳۰ میلیارد ریال به استان‌های «تهران، البرز، آذربایجان شرقی، اصفهان و مرکزی» اختصاص یافته است. با توجه به آمار اعلام شده سهم استان تهران از مجموع پرداختی‌ها در مدت زمان مورد بررسی برابر با هزار و ۳۶۱ فقره بوده و در مدت زمان مورد بررسی بیش از ۶۱ هزار میلیارد ریال تسهیلات به این استان اختصاص یافته است. سهم استان البرز نیز از مجموع پرداختی‌ها برای ۳۸۹ فقره درخواست بوده و پرداختی صورت گرفته به این استان نیز بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال ثبت شده است. اما سهم استان آذربایجان‌شرقی نیز از مجموع پرداختی‌ها برای هزار و ۴۴۳ فقره درخواست بوده و با این شرایط این استان توانسته بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات پیش‌بینی شده را به خود اختصاص دهد. استان اصفهان نیز به‌عنوان چهارمین استانی که به بیشترین تسهیلات دسترسی پیدا کرده در مدت زمان مورد بررسی موفق به کسب ۷۴۸ فقره تسهیلات به ارزش بیش از ۱۵هزار میلیارد ریال بوده است. سهم استان مرکزی نیز از تسهیلات پرداختی برای هزار و ۱۹۵ فقره درخواست بیش از ۱۳ هزار میلیارد ریال بوده است.
سهم استان‌ها از تبصره ۱۸
گزارش منتشر شده درخصوص تسهیلات برنامه تولید و اشتغال (تبصره ۱۸) به تفکیک استان از ابتدای اسفند ۱۳۹۷ تا پایان آذر سال جاری نیز نشان‌دهنده آن است که از مجموع تسهیلات پیش‌بینی شده، به ۲۷۸ فقره درخواست ۱۵هزار و ۹۵۹ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است. در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۴هزار و ۴۵۰فقره درخواست برای دریافت تسهیلات برنامه تولید و اشتغال ثبت شده است.
با توجه به داده‌های اعلام شده بیشترین تسهیلات به استان البرز اختصاص یافته است، این استان در مجموع موفق به اخذ ۲۸ فقره تسهیلات شده است و رقم پرداخت شده به این استان نیز برابر با هزار و ۶۰۳ میلیارد ریال بوده است. اما استان زنجان نیز به‌عنوان دومین استان پیشتاز در دریافت تسهیلات در مدت زمان مورد بررسی در مجموع موفق به اخذ ۲۵ فقره تسهیلات به ارزش بیش از هزار میلیارد ریال شده است. سهم استان اصفهان نیز از تسهیلات دریافتی برای ۲۳ فقره درخواست، بیش از هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال است. استان سمنان نیز در مدت زمان مورد بررسی با دریافت ۲۲ فقره تسهیلات موفق به اخذ بیش از هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال تسهیلات شده که با این شرایط به لحاظ تعداد این استان در جایگاه چهارم قرار گرفته است. اما سهم استان قم نیز از تسهیلات پرداختی بیش از هزار میلیارد ریال برای ۱۸ فقره درخواست بوده است.
