در حاشیه تالار
یک بام و دو هوای سیاستگذار در زمین سهامعدالت
روز گذشته در بازار سهام خبری مبنی‌بر توقف عرضه سهامعدالت به گوش رسید. پیگیری‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که از روز شنبه ۲۴ آبان ماه دستورالعملی منتشر شد مبنی‌بر اینکه کلیه کارگزارانی که سهامعدالت در کد کارگزاری آنها تعریف شده است، می‌توانند سفارش فروش خود را به بالاترین قیمت از ساعت ۱۳ تا ۱۵ بدون رعایت دستورالعمل بلوک در سامانه معاملات وارد کنند. در حالی دستورالعمل فوق را مدیریت عملیات بازار شرکت بورس اوراق‌بهادار روز شنبه منتشر کرد که از ساعت ۱۳ همان روز سهام شرکت‌ها بازگشایی نشدند و بالطبع مورد‌معامله هم قرار نگرفتند. روز یکشنبه ۲۵ آبان نیز کارگزاری‌‌ها موفق به اجرای این دستورالعمل به‌واسطه عدم بازگشایی در تایم دوم بازار نشدند.
هر‌چند گفته می‌شود که شرکت بورس به دلیل ممانعت از عرضه بیش از حد سهام عدالت و اثر‌گذاری این مهم در داد و ستدهای روزانه دست به چنین اقدامی زده است؛ اما عدم برنامه‌ریزی در اجرای دستورالعمل‌ها و سیاست یک بام و دو هوای این شرکت معامله‌گران سهامعدالت را با ابهامی جدید مواجه کرده است. از طرفی دولت که سهام عدالت را با استراتژی کسب سود نیازمندان و به‌طور کلی مالکان آن بازگشایی کرد با عدم برنامه‌ریزی نه‌تنها سود قابل‌توجهی به نیازمندان نرسید، بلکه در جریان معاملاتی بازار سهام نیز اختلال بزرگی ایجاد کرد. علی‌رضا تاجبر، کارشناس بازار سرمایه به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: سهام عدالت فرصتی بود که بازار سرمایه می‌توانست به فروشندگان که بعضا از قشر ضعیف جامعه هستند کمک موثری در راستای تامین مالی زندگی ایجاد کند. حق‌رای و بلوک‌های مدیریتی مهم‌ترین موضوع سهام عدالت است. این بلوک‌های خردی که در اختیار مردم قرار دارد زمانی که جمع‌آوری شود یک بلوک جذاب مدیریتی را با قیمتی بسیار‌عالی برای سهامداران عمده فراهم می‌کند. این در حالی است که برخی سهامداران عمده نیز تمایل به کسب کرسی هیات‌مدیره و به‌دست آوردن مدیریت شرکت دارند.
وی افزود: متاسفانه عدم‌انسجام، مشکلاتی را در معاملات سهام عدالت ایجاد کرد. باید در ابتدا بلوک‌های کوچک جمع‌آوری و در ادامه به‌صورت عمده مورد آگهی قرار می‌گرفت. اما تصمیم ارکان بازار مبنی‌بر فروش خرد سهام عدالت در خارج از ساعات معاملات در نهایت اجرایی شد. همین امر باعث شد برخی از شرکت‌ها و حقوقی‌هایی که اقدام به خرید این سهام در تابلوی ۲ معاملات می‌کردند، در روزهای بعد با فروش از این پروسه سود کسب کرده‌اند.
تاجبر ادامه داد: اکنون سهام عدالت نه‌تنها فرصت نیست بلکه یک تهدید برای بازار سرمایه محسوب می‌شود. از روز شنبه فروش سهامعدالت در بازار متوقف و معاملاتی که در تایم دوم صورت گرفت تایید نهایی نشد، روز یکشنبه نیز این روند ادامه پیدا کرد و مشخص نیست که توقف معاملات سهام عدالت تا چه زمانی ادامه‌دار خواهد بود و بازار هم تا چه زمانی با این روند نامساعد و ناهنجار رو‌به‌رو است. با این حال انتشار دستورالعمل توقف معاملات سهام عدالت هم به معنی رفع ریسک معاملات این سهام نیست و بازار نیاز به تصمیمی منسجم و مصلحت‌اندیشانه در این زمینه دارد. به هر حال در معاملات دیروز شاهد تشکیل صف خرید برای ۶۹ نماد بورسی (۱۴درصد نمادها) به ارزش ۶۴۱ میلیارد تومان بودیم. همچنین ۱۹۱ نماد (۴۱درصد از نمادها) صف‌فروش به ارزش ۱۹۵۱ میلیارد تومان تشکیل دادند. در این بین نماد «ولپارس» بیشترین حجم صف خرید و نماد استانی «وسخراش» بیشترین حجم صف‌فروش را داشتند. در معاملات فرابورسی نیز شاهد ۲۵ نماد بورسی (۲۱ درصد از نمادها) صف‌خرید به ارزش ۲۰۱ میلیارد تومان و ۶۹ نماد (۶۰ درصد از نمادها) صف‌فروش به ارزش ۱۴۳۶ میلیارد تومان داشتند. دو نماد فرابورسی «وسالت» بیشترین حجم صف خرید و «خصدرا» بیشترین حجم صف‌فروش را داشتند. ارزش معاملات خرد بورس ۱۱ هزار و ۳۷۶ میلیارد تومان و مجموع ارزش معاملات بورس و فرابورس روز یکشنبه بیش از ۱۷هزار میلیارد تومان به‌ثبت رسید. ضمن اینکه سهامی به ارزش۷/ ۵۹ میلیارد تومان از سبد حقیقی‌ها به پرتفوی حقوقی‌ها جا‌به‌جا شد.
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: آن دسته از سهامداران عدالتی که خواستار لغو سفارش فروش سهام خود هستند، می‌توانند از طریق درگاه‌های شرکت‌های کارگزاری یا شعب بانک‌ها، اقدام کنند.
دیروز معاونت نظارت مالی و خزانه‌داری وزارت اقتصاد از امکان خرید اوراق مالی اسلامی در تمامی روزهای معاملاتی بازار سرمایه خبر داد.
در گروه سیمان، آهک و گچ شرکت سیمان لارستان که از ۲۸ مهر تاکنون در توقف نماد به‌سر می‌برد، از برنامه افزایش سرمایه از دو محل تجدید‌ارزیابی و آورده نقدی سهامداران خبر داد.
در گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب‌گرم شرکت مدیریت انرژی امید‌تابان‌هور از پیشنهاد هیات‌مدیره مبنی‌بر افزایش سرمایه ۱۷۴۳ درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها رونمایی کرد.
در گروه شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی محمد رضوانی‌فر مدیرعامل شستا نیز از رشد ۱۶۹ و ۵۸ درصدی سود و فروش خالص تجمیعی هلدینگ‌های تابعه در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد. در جریان معاملات دیروز بورس ، سهام سه شرکت بورسی دشت‌مرغاب، توسعه شهری توس‌گستر و فرآورده‌های نسوز‌پارس که در روزهای متوالی گذشته دارای صف‌فروش پایداری بودند، مشمول دستورالعمل رفع گره شده و داد و ستد این دو سهم با دامنه نوسان ۱۰ درصدی و بدون حجم‌مبنا انجام شد.
