شماره روزنامه ۶۲۱۳
|

«دنیای‌اقتصاد» گزارش می‌دهد؛

دنیای اقتصاد: با مرور مهمانان مراسم تحلیف می‌توان از هشدار بایدن در سخنرانی خداحافظی خود خطاب به مردم آمریکا یاد کرد که گفت: «دموکراسی آمریکایی در حال سقوط به سمت یک الیگارشی از میلیاردرهای فناوری است».

سوریه چگونه به دامان جنگ داخلی فروغلتید؟

جنگ داخلی سوریه که در مارس۲۰۱۱ آغاز شد، یک نمونه از ویرانگرترین جنگ‌های داخلی است که آثار اقتصادی و سیاسی گسترده‌ای هم در سوریه و هم کشورهای منطقه ایجاد کرد. در تحلیل سطح توسعه، عوامل مختلفی به‌عنوان علت شروع این جنگ داخلی در نظر گرفته شده است.

    دوشنبه، ۰۸ بهمن ۱۴۰۳
  • ترامپ برای رقابت با چین باید از ریگان بیاموزد

    دیوانه‏‏‌ای سوار بر بمب اتم

    مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ دونالد ترامپ، به شکلی بسیار عمدی بازتاب همان چیزی بود که رونالد ریگان در سال ۱۹۸۰ انجام داد. «صلح از طریق قدرت» و «آیا امروز نسبت به چهارسال پیش خوشبخت‌‌‌تر هستید؟» دو شعار ریگانی هستند که امروزه بیشتر به یادگار مانده و به خاطر آورده می‌‌‌شوند. آنچه کمتر شناخته شده است، این است که در سال ۱۹۸۰، ریگان از شعار «آمریکا را دوباره شکوهمند کنیم» از جمله در سخنرانی تودیع خود در کنوانسیون خویش استفاده کرد.
    یکشنبه، ۰۷ بهمن ۱۴۰۳
  • جبران ناترازی برای صنایع

    در راستای کاهش خسارات بحران ناترازی و همچنین حمایت از صنایع و واحدهای تولیدی، تدابیری از جمله چهار اقدام اساسی صورت‌گرفت. در اقدام اول از آنجاکه محدودیت صنایع عمده به واسطه ناترازی انرژی، تا ۶۷‌درصد افزایش پیدا کرده‌بود، با رایزنی‌‌‌‌‌‌‌‌های صورت‌گرفته، توانستیم این محدودیت را در دو بازه زمانی کاهش دهیم و به زیر ۵۰‌درصد برسانیم، اگرچه به دلیل افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، برخی محدودیت‌ها اعمال خواهدشد، اما در مجموع توانستیم این محدودیت را از ۶۷‌درصد به زیر ۴۸‌درصد برای بخش صنایع کاهش دهیم.
    شنبه، ۰۶ بهمن ۱۴۰۳
  • پیوند سیاست و اقتصاد در روابط خارجی عمان

    پیوند اقتصاد و سیاست در عمان، به‌ویژه در سال‌های اخیر، به شکل چشمگیری در قالب تحرکات سیاسی گسترده این کشور در سطح منطقه‌‌ای و بین‌‌المللی متجلی شده است. عمان با سیاست خارجی مستقل و موازنه‌جویانه خود، موفق شده است به‌عنوان یک بازیگر موثر در تحولات سیاسی و اقتصادی منطقه‌‌ای و جهانی شناخته شود. این کشور با بهره‌‌گیری از روابط دیپلماتیک متعادل و میانجی‌‌گری در منازعات منطقه‌ای، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در عرصه بین‌‌المللی پیدا کند. برای مثال، عمان در منازعات یمن به‌عنوان یک میانجی عمل کرده و همزمان نقش موثری در مذاکرات هسته‌‌ای ایران و گروه ۱+۵ ایفا کرده است. این سیاست‌‌های خارجی فعال نه‌‌تنها موجب افزایش اعتبار عمان در سطح جهانی شده، بلکه موجب جذب سرمایه‌‌گذاری‌‌های خارجی نیز شده است.
    پنجشنبه، ۰۴ بهمن ۱۴۰۳
  • الزام تغییر رویکرد خدمات مالی تعبیه‌شده در زنجیره تامین

    در خدمات مالی تعبیه‌شده یا Embedded Finance، خدمات مالی به‌ویژه خدمات بانکی به‌طور مستقیم از طریق موسسات مالی ارائه نشده و این خدمات در قالب محصولات و طرح‌های متنوع در شرکت‌های غیرمالی نظیر فین‌تک‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و... تعبیه شده و با سرعت، سهولت و قیمت تمام‌شده پایین‌تری به‌صورت غیرحضوری و از طریق درگاه‌های مورد پسند نسل نو ارائه می‌شود.
    چهارشنبه، ۰۳ بهمن ۱۴۰۳
  • درباره همایش اقتصاد نفت - گام دوم

    رویکردی تاریخی، حقوقی و سیاستی به موضوع اقتصاد نفت

    آیا تصمیمات تاریخی دکتر مصدق، بهترین تصمیم بود؟ چه آلترناتیوهایی در ماجرای ملی شدن نفت وجود داشت؟ آیا تجاری‌‌‌سازی شرکت ملی نفت امکانپذیر است؟ چرا در صنعت نفت، خصولتی‌‌‌ها جای خصوصی‌‌‌ها را گرفتند؟ آیا دولت‌‌‌زدایی و دستورزدایی از صنعت نفت امکان‌پذیر است؟ این پرسش‌‌‌ها قرار است در همایش اقتصاد نفت در تاریخ‌‌‌های ۳۰ بهمن و اول اسفند ۱۴۰۳ در جزیره کیش و همزمان با برگزاری نمایشگاه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش مطرح شود. علاوه بر پرسش‌‌‌های مذکور قرار است پرسش‌‌‌ها و موضوعات بسیار مهمی در قالب سخنرانی، میزگرد و مناظره با حضور اندیشمندان و پژوهشگران در حوزه‌‌‌های اقتصاد، حقوق، جامعه‌‌‌شناسی، تاریخ، اقتصاد سیاسی و اقتصاد نفت به بحث و بررسی گذاشته شود.
  • رهنمودهای رهبری برای تقویت اقتصاد مردمی

    حضور حضرت آیت‌الله خامنه‌‌‌ای در رویداد ملی «پیشگامان پیشرفت» و بازدید ایشان از نمایشگاه دستاوردهای بخش‌‌‌خصوصی، نشان‌‌‌دهنده نگاه عمیق و حمایت مستمر مقام معظم رهبری از بخش خصوصی در مسیر توسعه اقتصادی کشور است.
    سه‌شنبه، ۰۲ بهمن ۱۴۰۳
  • لزوم اصلاحات اقتصادی در بازار انرژی ایران

    انرژی به‌‌‌عنوان موتور محرکه توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور، جایگاهی ویژه در نظام‌‌‌های اقتصادی جهان دارد. در تمامی سطوح -از خانگی گرفته تا صنعتی و کشاورزی- انرژی ابزاری کلیدی برای تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات به‌‌‌شمار می‌رود.
    دوشنبه، ۰۱ بهمن ۱۴۰۳
  • شخصیت ترامپ از دیدگاه خودش

    دونالد ترامپ امروز - ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ - با مراسم سوگند وارد کاخ سفید می‌شود و دور دوم ریاست‌جمهوری خود را آغاز می‌کند. فی الواقع کسی فکر نمی‌کرد ترامپ که در انتخابات ۲۰۲۰ از جو بایدن شکست خورد – هر چند که خودش اعتقاد به شکست نداشت و ندارد – دوباره وارد عرصه انتخابات شود زیرا سابقه تاریخی قوی در این زمینه وجود نداشت که رئیس‌جمهور شکست‌خورده دوباره وارد مبارزه انتخاباتی شود و کسی هم فکر نمی‌کرد با اتهاماتی که دونالد ترامپ با آنها مواجه است – از قبیل سوءرفتارهای جنسی، فرار از مالیات، دادن رشوه و نیز بانی حمله به کنگره در ۶ ژانویه ۲۰۲۰ – بخواهد دوباره وارد عرصه انتخابات شود.
  • راز سقف زنی سود بازار بین‌بانکی

    از همان ابتدا که سیاست احتیاطی کلانِ کنترل ترازنامه بانک‌ها و سیاست عدم عرضه پول در بازار بین‌بانکی (کنترل مقداری) اجرا شد؛ این احتمال پررنگ می‌نمود که نرخ بهره در بازار افزایش پیدا کند.
    یکشنبه، ۳۰ دی ۱۴۰۳
  • نگاهی به نامه ۱۲۰ نماینده مجلس در مورد FATF

    در پی شروع بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۲۰نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای خطاب به رئیس محترم مجمع تشخیص، آنچه را که «برخی از مخاطرات موجود در مورد دو کنوانسیون FATF و CFT» نامیده‌اند، به استحضار ایشان رسانده‌اند. نظر به اهمیت موضوع، در زیر با حداکثر اختصار، نگاهی به برخی از مهم‌ترین نکات ذکر‌شده در این نامه افکنده شده است:
  • تحلیلی بر تاثیر آخرین تحولات جهانی بر مفهوم «امنیت و اقتدار غذایی»

    ۹ فرمان امنیت غذا

    دهه‌گذشته جهان شاهد تحولات اساسی در مناسبات بین‌المللی بوده و طبعا اقتصاد و تجارت نیز از اثرات آن مبرا نبوده‌است. در این بین بازار محصولات استراتژیک غذایی دستخوش تحولات غیر‌قابل‌پیش‌بینی وچالش‌های بنیادی قرارگرفته‌ وهمین امر امنیت غذایی را در سطح جهانی، ملی ومحلی به مخاطره انداخته یا تحت‌الشعاع قرار داده است. این تحولات تاثیر بسزایی نه‌تنها بر واقعیت‌های میدانی و ناامنی غذایی داشته بلکه بسیاری از باورها و شاید منظومه فکری، مفاهیم و تعاریف امنیت غذایی را نیز دستخوش تغییر کرده ‌است.
    شنبه، ۲۹ دی ۱۴۰۳
  • «دنیای‌اقتصاد» گزارش می‌دهد؛

    مهمانان تحلیف ترامپ؛ از سیاستمداران تا روسای شرکت‌ها

    دنیای اقتصاد: با مرور مهمانان مراسم تحلیف می‌توان از هشدار بایدن در سخنرانی خداحافظی خود خطاب به مردم آمریکا یاد کرد که گفت: «دموکراسی آمریکایی در حال سقوط به سمت یک الیگارشی از میلیاردرهای فناوری است».
  • تاکید دوباره بر همکاری‌‌‌های ایران و روسیه

    روز جمعه ۲۸ دی‌ماه و با حضور مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در مسکو معاهده مشارکت راهبردی ۲۰ساله بین ایران و روسیه که سال‌ها در حال بررسی بود، امضا شد. توافق جدید روسیه و ایران را می‌‌‌توان کامل‌‌‌ترین و جامع‌‌‌ترین توافق میان دو کشور در طول چند صد سال اخیر تلقی کرد. همچنین این توافق، چهارمین توافق بلندمدت و جامعی است که بین ایران و روسیه و در مقطعی اتحاد جماهیر شوروی منعقد می‌شود.
    پنجشنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۳
  • برای وحشت زود است

    کامپیوتر بیشتر یا درختان بیشتر؛ کدام‌یک میراث بهتری برای آیندگان است؟ ویلیام نوردهاوس، اقتصاددان آمریکایی و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۱۸ میلادی، فصل مربوط به اقتصاد محیط‌‌‌زیست کتاب «کلیات علم اقتصاد» خود و پل ساموئلسون فقید را با این پرسش آغاز می‌کند؛ پرسشی دقیق که روی نکته مهمی دست می‌‌‌گذارد. صحبت کردن از محیط‌‌‌زیست و توسعه پایدار کاری بسیار سهل است، اما آنچه مشکل است، ارائه راه‌‌‌حل عملی است. کسی دشمن محیط‌‌‌زیست نیست، کسی از انقراض گونه‌‌‌ها، آلودگی‌‌‌ آب‌وهوا و نابودی مراتع و جنگل‌‌‌ها لذت نمی‌‌‌برد؛ برعکس، همه از حفظ تمام گونه‌‌‌های زنده، پاکی آب‌وهوا و حفظ مراتع و جنگل‌‌‌ها لذت می‌‌‌برند. لکن، پایداری این وضعیت رایگان نیست و نیازمند پرداخت هزینه‌‌‌های بزرگ است. این درس اولی است که اقتصاد به ما می‌دهد؛ هر عملی، تاکید می‌‌‌کنم که هر عملی، هزینه‌‌‌های خود را دارد؛ مساله‌ای که به زیرکی در دل پرسش ویلیام نوردهاوس قرار دارد.
  • احیای بسترهای روابط راهبردی و تمدنی با تاجیکستان

    تاجیکستان عرصه فرصت‌های بسیار و تهدیدات محدود برای ایران است. اکثریت غالب جامعه تاجیکستان پارسی‌زبانان و ایرانی‌تباران (همچون پامیری‌ها) هستند و هویت مذهبی در جامعه سنت‌گرای مسلمان این کشور با محوریت اهل سنت حنفی صوفی‌مسلک و اقلیت‌های اسماعیلیه و شیعیان اثنی‌عشری به‌شدت قوی است. تاجیک‌ها نقش و قابلیت زیادی برای احیای تمدن ایرانی-اسلامی در آسیای مرکزی و فراتر از آن داشته و موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد در تداوم محور پارسی-ایرانی در همسایگی افغانستان قرار گرفته است. این عوامل حتی بدون اشاره به جزئیات بیشتر برای عبور از نگاه عمل‌گرایانه‌ مرسوم در سیاست خارجی ایران نسبت به تاجیکستان و تعامل با این کشور از منظر رویکردهای راهبردی و حتی فراتر از آن، تمدنی کافی است.
    چهارشنبه، ۲۶ دی ۱۴۰۳
  • نقش سیاست خارجی در راهبرد توسعه

    چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در شرایطی برگزار شد که رئیس‌جمهوری سابق ایران، سیدابراهیم رئیسی، در یک سانحه هوایی به شهادت رسید. همین اتفاق سبب برگزاری انتخابات زودهنگام -یک‌سال زودتر از موعد- ریاست‌جمهوری شد؛ انتخاباتی که به پیروزی مسعود پزشکیان، نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان منجر شد. انتخاب پزشکیان در واقع تغییر نگاه ملی به سیاست خارجی هم بود. اگر در دو دولت سابق سیاست خارجی به دلایلی تعلیق یا قفل شده بود، اما در دولت چهاردهم سمت و سوی سیاست خارجی، حل چالش‌های موجود است. این نگاه به نوعی علامتی به کشورهای اروپایی و ایالات متحده بود. کشوری که به‌تازگی انتخابات ریاست‌جمهوری هم در آن برگزار و به پیروزی دونالد ترامپ منتهی شد.
    دوشنبه، ۲۴ دی ۱۴۰۳
  • بادهای ناموافق

    رهبران جدید سوریه در تلاش برای به رسمیت شناخته‌شدن در سطح بین‌المللی، الگوهای اندکی برای دنبال کردن دارند. کتاب راهنمایی در مورد نحوه‌‌ اداره‌‌ یک دولت برای گروه‌‌‌هایی که زیر نام‌‌‌های تروریستی فعالیت می‌کنند وجود ندارد؛ همچنین مجموعه قوانین واضحی برای دولت‌‌‌های خارجی به‌‌‌منظور از سر گرفتن نحوه‌‌ فعالیت‌‌‌های خود با یکی از زیرمجموعه‌‌‌های القاعده وجود ندارد.
    یکشنبه، ۲۳ دی ۱۴۰۳
  • نقدی بر مطلب «تصاحب بانک!»

    یادداشتی که در تاریخ ۱۶ دی ۱۴۰۳ به قلم آقای امیرحسین امین‌آزاد در روزنامه «دنیای اقتصاد» منتشر شده است، به موضوع تصاحب بانک‌ها و نصب سرپرست برای بانک‌های مشکل‌دار پرداخته و پیشنهاد داده است که حداقل برای یک دوجین از ۱۹بانکی که نسبت کفایت سرمایه زیر حداقل قانونی دارند، تصاحب بانک و نصب سرپرست انجام شود. نویسنده در مقاله خود، این عدم اقدام را به ضعف در عملکرد بانک مرکزی نسبت داده و استدلال کرده است که مواد قانونی مربوطه در قانون جدید بانک مرکزی، ابزارهای لازم برای چنین اقدامی را در اختیار این نهاد قرار داده است. اگرچه نیت اصلاح نظام بانکی قابل احترام است، اما این دیدگاه و پیشنهاد، از ابعاد مختلف قابل تامل و نقد است.
    شنبه، ۲۲ دی ۱۴۰۳
  • پایان دادن به فقر شدید

    پایان دادن به فقر شدید یکی از اهداف بزرگ توسعه پایدار جهانی است که در دهه‌‌‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. با این حال، به‌رغم پیشرفت‌‌‌های قابل‌توجه، هنوز حدود ۱.۲ میلیارد نفر در جهان زیر خط فقر شدید بانک جهانی یعنی ۲.۱۵ دلار در روز زندگی می‌کنند و ایران نیز در سال‌های اخیر با چالش‌‌‌های جدی در حوزه فقر و نابرابری مواجه بوده است. این مقاله به تحلیل وضعیت فقر در ایران با تاکید بر درس‌‌‌های جهانی برگرفته از تجربه کشورهایی مانند چین و جنوب آسیا می‌‌‌پردازد و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش فقر در ایران ارائه می‌دهد.
    پنجشنبه، ۲۰ دی ۱۴۰۳
  • اهمیت سفر سودانی به تهران

    سفر محمد شیاع السودانی به تهران جدا از اینکه اهمیت سیاسی دارد و در آن درباره وضعیت گروه‌های مسلح عراقی موسوم به فصائل که بخشی از الحشد‌الشعبی هستند، صحبت شده است، به لحاظ اقتصادی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در این سفر درباره موضوع صادرات برق و گاز ایران به عراق صحبت شده است.
    چهارشنبه، ۱۹ دی ۱۴۰۳
  • آینده‏‏‌ای نویدبخش یا چالش پیچیده حقوقی؟

    فناوری بلاک‌چین در سال‌های اخیر با ارائه راه‌‌‌حل‌‌‌های نوآورانه‌‌‌ای مانند قراردادهای هوشمند، چشم‌‌‌انداز تعاملات حقوقی و تجاری را متحول کرده است. قراردادهای هوشمند، که ماهیت آنها در کدنویسی خودکار و اجرای تعهدات بر بستر بلاک‌چین نهفته است، به کاربران این امکان را می‌دهند که با حذف واسطه‌‌‌ها، تعهداتشان را سریع‌‌‌تر، دقیق‌‌‌تر و با هزینه کمتر انجام دهند. اما این فناوری نوین، همان‌طور که وعده آینده‌‌‌ای روشن را می‌دهد، پرسش‌‌‌های حقوقی عمیقی را نیز به همراه آورده است که نظام‌‌‌های حقوقی را به چالش کشیده و نیاز به بازاندیشی جدی دارند.
  • سوریه چگونه به دامان جنگ داخلی فروغلتید؟

    روایت زوال یک ملت

    جنگ داخلی سوریه که در مارس۲۰۱۱ آغاز شد، یک نمونه از ویرانگرترین جنگ‌های داخلی است که آثار اقتصادی و سیاسی گسترده‌ای هم در سوریه و هم کشورهای منطقه ایجاد کرد. در تحلیل سطح توسعه، عوامل مختلفی به‌عنوان علت شروع این جنگ داخلی در نظر گرفته شده است.
    سه‌شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۳
  • زیر و بم صندوق‌های اهرمی

    صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی که از اواخر سال ۱۴۰۰ در بازار سرمایه ایران پا به عرصه وجود گذاشتند، تنها در کمتر از ۳ سال با استقبال و رشد قابل‌توجهی مواجه شدند. به گونه‌ای که هم اکنون تعداد آنها به هفت صندوق و ارزش آنها به بیش از ۵۰ همت رسیده است.
    دوشنبه، ۱۷ دی ۱۴۰۳
  • ریشه مشکلات؛ سیاست‌ها یا رویه‌ها؟

    سال‌ها پیش، یکی از مدیران بازنشسته بانک مرکزی خاطره‌ای را برایم تعریف کرد که به نظرم نمونه‌ای روشن از تاثیر محیط بر رفتار افراد است. او گفت: «قبل از انقلاب، به عنوان دانشجوی بورسیه در آمریکا مشغول به تحصیل بودم.
    یکشنبه، ۱۶ دی ۱۴۰۳
  • تصاحب بانک!

    در بخش اول از این یادداشت که در شماره‌های قبلی روزنامه «دنیای اقتصاد» به چاپ رسید، در خصوص شرایط و چگونگی تصاحب (Take over)بانک و نصب سرپرست (Conservatorship) برای آن توضیحاتی داده شد.
  • فشار مالیاتی به بخش‌خصوصی

    مقامات دولت سیزدهم (و برخی مقامات دولت چهاردهم) استدلال می‌کنند نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ایران همواره کمتر از ۷درصد بوده است. در‌حالی‌که متوسط این نسبت در کشورهای توسعه‌یافته بین ۲۵ تا ۳۵درصد است. بنابراین، نتیجه‌گیری می‌کنند این نسبت در ایران نیز باید افزایش پیدا کند.
    شنبه، ۱۵ دی ۱۴۰۳
  • مرد پشت پرده سیاست‌های اردوغان

    فرد پشت پرده سیاست‌های اقتصادی ترکیه چه کسی می‌تواند باشد؟ رجب طیب‌اردوغان بیش از دو دهه است که فرد اول تصمیم‌گیرنده سیاست‌های ترکیه است. در این مدت همیشه یک فرد در کنار او بوده و رابط میان دولت و مردم و بازرگانان است.
    پنجشنبه، ۱۳ دی ۱۴۰۳
  • حلقه مفقوده یک استدلال

    در سرمقاله روزنامه «دنیای‌اقتصاد» شماره۶۱۹۰ مورخ ۱۰دی۱۴۰۳ با عنوان «چرا استدلال دلارزداها درباره بنزین نادرست است؟» به قلم آقای دکتر حمید قنبری، ادعای دلارزداها به‌طور مستدل مورد نقد قرار گرفته است.
    چهارشنبه، ۱۲ دی ۱۴۰۳
  • آینده دسترسی کسب‌وکارها به برق بررسی شد

    دورنمای اقتصاد برق ایران تا ۱۴۰۷

    طبق تازه‌‌‌ترین گزارش وزارت نیرو، بازار برق کشور در مرداد ماه ۱۴٠۳ با حدود ۱۸‌هزار مگاوات ناترازی مواجه بوده است. همچنین، در پیک روز حدود ۸٠‌هزار مگاوات نیاز مصرفی داشته که این عدد نسبت به مدت مشابه سال پیش ۸.۷درصد رشد داشته است. در چشم‌‌‌انداز قانون برنامه هفتم، تقاضای برق کشور ۸۵‌هزار مگاوات پیش‌بینی شده است. این مسأله نشان می‌دهد قانون برنامه هفتم نیاز مصرفی برق و در نتیجه نیاز به تولید برق کشور را به درستی پیش‌بینی نکرده است. اگر فرض کنیم نرخ رشد نیاز مصرفی برق کشور ثابت باشد (۸.۷درصد) و افزایش پیدا نکند، در پایان برنامه هفتم نیاز مصرفی کشور بیشتر از ۱۲۰‌هزار مگاوات خواهد بود.
    سه‌شنبه، ۱۱ دی ۱۴۰۳
  • آسیب‏‏‌شناسی نظام درآمدی شهرداری‏‏‌ها

    جمعیت کشور در دوره زمانی (۱۴۰۰-۱۳۳۵) از ۱۹.۰ میلیون نفر به حدود ۸۴ میلیون نفر افزایش یافت. یعنی تقریبا ۴.۴ برابر شد. در همین دوره جمعیت شهرنشین کشور با نرخ بیشتری افزایش یافت و از حدود۶.۰میلیون نفر به ۶۳.۹ میلیون نفر رسید و ۱۰.۶۷ برابر شد.