قطعی برق اروپا تکرار خواهد شد؟

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد، حوالی ظهر دوشنبه گذشته، حدود نیمی از ظرفیت تولید برق اسپانیا از مدار خارج و برق در سراسر اسپانیا و پرتغال قطع شد. فعالیت‌های بیمارستان‌ها متوقف شد، کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها تولید خود را کاهش دادند، شبکه‌های تلفن همراه قطع شدند، چراغ‌های راهنمایی از کار افتادند و پلیس برای حفظ نظم مستقر شد. در نهایت ساعت ۱۱ شب، پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، اعلام وضعیت اضطراری کرد.

اپراتور شبکه اسپانیا، اعلام کرد که اختلال شبکه در جنوب‌غرب این کشور به زنجیره‌ای از خرابی‌ها منجر شده ‌است. با گذشت روزها پس از این رویداد، علت بزرگ‌ترین قطعی برق اروپا در دو دهه اخیر همچنان در دست بررسی است. 

این واقعیت که کل شبه‌جزیره در چند ثانیه در تاریکی فرو رفت، نگرانی‌هایی در جهان ایجاد کرده و پرسش‌هایی جدی درباره پایداری زیرساخت‌های انرژی در زمانه‌ای که بسیاری از کشورها به جای سوزاندن سوخت‌های فسیلی به برق کم‌کربن روی می‌آورند، مطرح کرده است.

طبق مدل‌سازی کمیسیون انتقال انرژی، در صورت تحقق اهداف اقلیمی تا سال ۲۰۵۰، حدود ۷۰ درصد از تقاضای نهایی انرژی جهانی توسط برق سبز تامین خواهد شد؛ این در حالی است که امروزه ۲۰ درصد از انرژی از منابع سبز، عمدتا از مزارع بادی و خورشیدی تامین می‌شود.

فایننشال تایمز در تحلیل خود از قطعی گسترده برق اروپا می‌نویسد: رسیدن به اهداف اقلیمی، نیازمند بازنگری اساسی در نحوه مدیریت سیستم‌های برق برای مقابله با عرضه متناوب انرژی‌های تجدیدپذیر است که می‌تواند ناپایداری سیستمی ایجاد کند. 

قطعی برق اسپانیا، که در سال‌های اخیر به‌سرعت مزارع خورشیدی و توربین‌های بادی را گسترش داده، این پرسش را مطرح کرده که آیا شبکه‌های ملی ساخته‌شده صرفا بیش از حد تحت فشار قرار گرفته‌ است یا اتفاقات این هفته پیش‌نمایشی از آینده نزدیک انرژی اروپا است؟

خاویر داوال، رئیس انجمن تجارت انرژی تجدیدپذیر فرانسه، به فایننشال تایمز می‌گوید: «شبکه‌های برق ما متناسب با شرایط تولید متمرکز و قابل پیش‌بینی طراحی شده بودند؛ این در حالی است که عصر جدید الکتریکی توزیع‌شده، دیجیتال و انطباق‌پذیر است. 

چنین وضعیتی را نمی‌توان با بهره‌گیری از اقداماتی ترمیم کرد، بلکه پارادایمی است که باید بازاندیشی شود.» نیروی باد و خورشید فاقد اینرسی طبیعی توربین‌های بزرگ زغال‌سنگ و گاز هستند که می‌توانند در صورت اختلال، سیستم را پایدار نگه دارند.»

عدم پایداری انرژی برای مدیریت سیستمی به پیچیدگی شبکه برق، چالش‌های جدی ایجاد می‌کند؛ هزاران تولیدکننده و مصرف‌کننده وجود دارند، عرضه و تقاضا باید دائما تطبیق یابد و فرکانس کاملا پایدار بماند. 

دانکن برت از شرکت ری‌اکتیو تکنولوژیز، که پیش‌تر نقش کلیدی در پروژه بریتانیا به‌منظور آماده‌سازی شبکه برق انرژی پاک داشت، می‌گوید: «شبکه‌های برق پیچیده‌ترین ماشین‌های جهان‌اند.» 

اپراتورهای شبکه در حال یافتن فناوری‌های جدیدی برای تقلید و اندازه‌گیری اینرسی و حفظ تعادل شبکه هستند؛ از چرخ‌های گردان تا باتری‌های لیتیوم‌یونی که می‌توانند در میلی‌ثانیه شارژ و دشارژ شوند تا از قطعی برق جلوگیری کنند.