روند طولانی بررسی افزایش سرمایه بانکها؛
بانک تراز یا ناتراز؛ آیا مساله این است؟
سازمان خصوصیسازی در افزایش سرمایه شرکت‌هایی که دولت در آن سهام اکثریت دارد، آخرین حلقه نامه‌‌‌نگاری و تایید را ایفا می‌کند تا در جریان کار حقی از اموال دولت ضایع نشود. پستبانک تنها بانک درحال معامله در تابلوی بورس است که بیش از ۵۰درصد آن متعلق به دولت است. فعلا یک هفته از به جریان افتادن پرونده در اداره ثبت شرکت‌ها گذشته و امید است پس از گذشت ۱۱ماه از تصویب این افزایش‌‌‌سرمایه در مجمع و پیش از یک‌سالگی به ثبت برسد. پستبانک در مجمع فوق‌‌‌العاده اواخر بهمن سود شیرین ۱۳۵تومانی جدا از سود ۱۴۲تومانی سالانه در تیرماه، برای توزیع بین سهامداران تصویب کرد که سازمان بورس به تقسیم آن ایراد گرفته و با توجه به افزایش سرمایه در جریان بانک، دارندگان حق‌‌‌تقدم را هم مشمول دریافت آن دانست و نهایتا در مجمع فوق‌‌‌العاده اواخر اسفند قرار شد آن سود شیرین کان‌‌‌لم‌‌‌یکن شود و در مجمع سالانه و با سرمایه جدید تقسیم سود بگیرد. البته دولت پیش از این همچون عقابی تیزپرواز و براساس قانون، آن سود شیرین ۱۳۵تومانی را از حساب شرکت برداشت کرد، اما سهامداران دیگر باید چندماه دیگر منتظر بمانند!
«بانک ملت» (وبملت) گرچه در زمره بانک‌های ناتراز نیست، اما در استفاده از فرصت‌های افزایش‌‌‌سرمایه و بهبود توانگری فعالانه و بیشتر از بانک‌های ناتراز شرکت می‌کند! بعد از افزایش‌‌‌سرمایه ۵۰همتی زمستان گذشته از محل سودانباشته، در بهار امسال مجوز بیش از ۱۱۶همت افزایش‌‌‌سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌ها را دریافت کرد تا سرمایه‌‌‌اش به بالای ۲۳۷همت برسد. نکته جالب در مورد «وبملت» آنکه سه‌‌‌شنبه آگهی پرداخت سود سال مالی ۱۴۰۳ بر روی کدال قرار گرفت، در حالی که هنوز صورت‌های مالی حسابرسی‌‌‌نشده هم منتشر نشده است که سهامداران آن را به فال نیک می‌‌‌گیرند که شاید امسال بانک مرکزی اجازه دهد و هیات‌مدیره هم رضایت دهد تا سود نقدی مناسب‌‌‌تری در مجمع سالانه این بانک تراز (و شاید خیلی تراز) دست سهامداران را بگیرد! درواقع بانکمرکزی که در دهه ۹۰ در تقسیم سود بانک‌های ناتراز نیز چندان سخت‌‌‌گیری نمی‌‌‌کرد، چندسال است که حتی اجازه تقسیم سود مناسب در بانک‌های تراز را هم نمی‌‌‌دهد.
سهام جایزه از نوع فلز نقره‌‌‌ای روی
سازمان بورس هفته گذشته 9مجوز افزایش‌‌‌سرمایه صادر کرد که دو شرکت صنعت روی در بین آنها وجود داشت. شرکت بورسی «باما» با نماد «کاما» مجوز افزودن 300میلیارد تومان بر سرمایه 3همتی خود از محل سود انباشته را دریافت کرد تا از خروج نقدینگی از شرکت جلوگیری کرده و ساختار مالی خود را بهتر (اصلاح) کند. این شرکت صاحب معادن روی، سود نقدی چندانی به سهامداران نمی‌‌‌دهد، اما در دادن سهام جایزه نسبتا دست‌‌‌ودلباز است. «کاما» در سال‌های آخر دهه 90 شمسی بازدهی بسیار مناسبی برای سهامداران داشت، اما در قرن جدید شمسی، تاکنون روند نزولی داشته که البته تنها امیدواری برخی از فعالان بازار به سرمایه‌گذاری در یک معدن مس به نام «جلگه‌‌‌های آسمانی» است که در اواخر بهمن سال گذشته بهره‌‌‌برداری آزمایشی از آن شروع شد.
نماد «فرآور» در تابلوی اصلی بورس دیگر شرکت صنعت روی بود که مجوز افزایش‌‌‌سرمایه بیش از 657درصدی از محل سود انباشته را دریافت کرد تا بدین‌وسیله عمده سودی را که در مجمع سال گذشته با ناامید کردن سهامداران تقسیم نکرده بود، به‌صورت سهام جایزه به آنها تقدیم کند. البته عدم‌تقسیم سود در راستای آن بود که شرکت بتواند سال گذشته را که برای این صنعت سال آسانی نبود به سلامت پشت سر بگذارد و 17درصد بیشتر از سال 1402 و به ازای هر سهم 712تومان سود بسازد.
سرمایه‌گذاری توکافولاد با نماد «وتوکا» مجوز افزایش سرمایه حدود 66درصدی از سود انباشته را دریافت کرد تا آن را صرف مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های زیرمجموعه (سرمایه‌‌‌پذیر) خود کند. در صورت تصویب در مجمع فوق‌‌‌العاده 25 خرداد در اصفهان، سرمایه این شرکت زیرمجموعه فولادمبارکه (فولاد) به بالای 2همت خواهد رسید. با توجه به برگزاری مجمع افزایش سرمایه پس از مجمع سالانه و تقسیم بخشی از سود 138تومانی، سهام جایزه مشمول دریافت سود امسال نخواهد شد.
ارزش دارایی‌‌‌های (NAV) این بازوی سرمایه‌گذاری فولادمبارکه حدود 500تومان به ازای هر سهم است که البته بدون محاسبه ارزش‌‌‌افزوده پرتفوی غیربورسی به دست آمده است. می‌‌‌دانیم که در محاسبه NAV یک شرکت سرمایه‌گذاری، ارزش سرمایهگذاریهای بورسی بر اساس نرخ روز تابلوی معاملاتی نمادهای مربوطه محاسبه می‌شود، اما برای سرمایهگذاریهای غیربورسی تنها بهای تمام‌شده آن در دسترس است و پیش از عرضه‌‌‌اولیه در بازارسرمایه، ارزش بازاری آن مشخص نخواهد بود. قاعدتا یک شرکت سرمایه‌گذاری هم نمی‌‌‌تواند در فواصل منظم دست به ارزشیابی سرمایهگذاریهای غیربورسی بزند؛ چون فرآیندی «وقت‌‌‌گیر» و «هزینه‌‌‌بر» و برخلاف «صرفه‌‌‌وصلاح» شرکت و سهامداران است. البته در حالتی که شرکت اقدام به افزایش‌‌‌سرمایه از محل «تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌‌‌ها» کند، امکان معین شدن ارزش واقعی سبد غیربورسی وجود دارد. در سبد غیربورسی «وتوکا» شرکت «تاراز چهارمحال» بیشتر از همه نامش شنیده شده است که اندازه و ارزش قابل‌‌‌توجهی دارد و بیش از 300میلیارد تومان از افزایش‌‌‌سرمایه «وتوکا» صرف مشارکت در این شرکت زیرمجموعه می‌شود. حدود 300میلیارد تومان هم در افزایش‌‌‌سرمایه دو شرکت فرابورسی «وتوسکا» و «شتوکا» صرف شده یا خواهد شد.
پذیرهنویسی اندکی بیش از یک‌‌‌میلیارد برگه حق‌‌‌تقدم سلب‌‌‌شده شرکت گلتاش (شگل) -که در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» مورخ ششم اردیبهشت به آن پرداخته شد- تا 27خرداد ادامه دارد و تاکنون حدود 140میلیون برگه خریداری شده که 64میلیون برگه آن با عنایت هلدینگ بالاسری یعنی «سرمایه‌گذاری توسعه صنایع بهشهر» با نماد «وبشهر» بوده است. یکی از اقدامات اخیر مدیریت فناوری سازمان بورس نمایش مالکان درصدی حق‌‌‌تقدم‌‌‌های قابل معامله بر روی تابلو است که پیش از این دسترسی به آن وجود نداشت. اطلاعات مزبور و تحرکات روزانه سهامداران درصدی در زبانه (Tab) «سهامداران»، در صفحه مخصوص نماد حق‌‌‌تقدم در وبگاه tsetmc.com قابل مشاهده است. در جدول پیوست، مشخصات حق‌‌‌تقدم‌‌‌های درحال پذیرهنویسی آمده است.
* تحلیلگر بازارهای مالی
