سود خالص کل نمادهای بورسی طی ۹ماهه سال‌جاری از ۴۰۰همت گذشت

عیار دلاری صنایع بورسی

عباس بیات - علی قاسمی گزارش‌‌‌های ۹ماهه شرکت‌ها روانه سامانه کدال شدند. تحلیل گزارش‌‌‌های سومین فصل سال نشان می‌دهد که به‌طور میانگین طی ۹ماهه سال‌جاری، مجموع سود خالص بازار، ۴۰۵هزار میلیارد تومان بوده است که صنایع تنها رشد ۳درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده‌‌‌اند. به دلیل تفاوت سال مالی برخی از شرکت‌ها، گزارش بیش از ۴۰نماد تا لحظه تنظیم این گزارش، هنوز منتشر نشده است. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد عامل اصلی عملکرد ضعیف سودآوری مجموع نمادهای بازار، ناشی از کاهش سودآوری یا رشد اندک سود برخی از شرکت‌های بزرگ بوده است. بیشترین رشد سودآوری طی مدت مذکور نصیب صنعت نساجی و لاستیک و پلاستیک شده است. نمادهای «پیزد»، «نیان» و «فجر» که به ترتیب در صنایع لاستیک و پلاستیک، سخت‌افزار و تجهیزات و فولاد قرار دارند، در میان ۳۴۰نماد مورد بررسی، بهترین عملکرد را به لحاظ رشد سود خالص دلاری از آن خود کردند. حاشیه سود اغلب صنایع نسبت به ۹ماهه سال گذشته بهبود یافته، اما حاشیه سود کل بازار از ۱۷درصد به ۱۵درصد رسیده است. مجموع سود بازار در پاییز سال‌جاری نسبت به تابستان، ۳۸درصد با کاهش همراه شده است. اگر عملکرد بازار با سود دلاری مورد سنجش قرار گیرد، رشد سود دلاری عمده صنایع تعریف چندانی ندارد.

صنعت لاستیک و پلاستیک همچنان بیشترین رشد سود دلاری را طی سه‌فصل جاری نسبت به سه فصل مشابه سال گذشته تجربه کرده است. در مجموع فشار هزینه‌‌‌ای بر برخی از صنایع موجب شده است تا در نهایت نبود ‌تناسب بین رشد دلاری بهای تمام‌شده با درآمد دلاری فروش، سود خالص دلاری کل بازار را نسبت به ۹ماه گذشته ۲۹درصد کاهش دهد که این موضوع در قیمت نمادهای بازار نیز مشهود است.

 چرا دلاری‌‌‌ها طرد شدند؟

صنایع دلاری به‌واسطه رشد دلار عملکرد خوبی را طی 9ماهه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کردند، اما به‌واسطه کاهش انتظارات تورمی طی سال‌جاری عملکرد فصل به فصل خوبی از خود برجا نگذاشتند. بررسی‌‌‌ها از روند سودآوری شرکت‌ها نشان می‌دهد که سود خالص پاییز نسبت به تابستان کاهشی بوده و نسبت به پاییز سال گذشته رشد اندکی را تجربه کرده است. همچنین مهم‌ترین نکته بررسی سود خالص دلاری صنایع است که سیگنال خوبی را در صنایع دلاری نشان نمی‌‌‌دهد. از این‌رو، می‌‌‌توان دلیل کاهش بازدهی صنایع دلاری طی سال‌جاری را به عوامل فوق نسبت داد. صنعت فولاد، طی 9ماهه سال‌جاری 108هزار میلیارد تومان یا 2میلیارد و 800میلیون تومان سود خالص را به ثبت رسانده است.

 سود ریالی صنعت نسبت به مدت مشابه سال قبل، 86درصد و سود دلاری صنعت 27درصد بهبود یافته است. با پتانسیل بالایی که در این صنعت به‌واسطه طرح‌‌‌های توسعه‌‌‌ای وجود دارد، به نظر می‌رسد طی سال آینده برخی از نمادهای این صنعت، پتانسیل جبران عقب‌ماندگی‌‌‌های خود و رشد سودآوری را خواهند داشت. «فخوز»، «فجر»، «فسبزوار» و «فرود» نمادهایی هستند که هم به لحاظ گزارشی و هم به لحاظ پتانسیل سودآوری در آینده می‌توانند عملکردی درخشان داشته باشند. در سایر فلزات اساسی نظیر سرب و روی و مس نیز شرایط این‌گونه نیست، به طوری که برخی از نمادها متاسفانه رشد سود دلاری قابل‌توجهی نداشتند. نماد «فرآور» موفق شد سود 9میلیون دلاری را طی سال‌جاری ثبت کند که نسبت به سال گذشته 357درصد افزایش یافته است. این در حالی است که نرخ دلار بیش از 40درصد افزایش یافته است.

سیمانی‌‌‌ها، طی سال‌جاری عملکرد خوبی را به ثبت رساندند، به طوری که نمادهایی نظیر «سدور»، موفق شدند سود خالص دلاری خود را طی 9ماهه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، 166درصد افزایش دهند. سایر سیمانی‌‌‌ها نیز اوضاع خوبی دارند و سود دلاری آنها بهبود یافته است. با این حال، «سآبیک»، «سغرب» و «سهرمز» پتانسیل خوبی خواهند داشت. «صنعت کانی‌‌‌های فلزی» طی سال‌جاری به دلیل فشارهای دولت بر بخش هزینه‌‌‌ها، شرایط مناسبی را تجربه نمی‌‌‌کند و سودآوری این صنعت به دلیل هزینه‌‌‌های گزاف حقوق دولتی و هزینه‌‌‌های مربوط به بهره مالکانه دستخوش تغییر شده است. با این حال، «کنور» موفق شده است سود خالص دلاری خود را 52درصد افزایش دهد. سودآوری دلاری سایر نمادها کاهشی بوده است.

«صنعت اوره»، با توجه به رشد قیمت جهانی در میانه سال‌جاری و محرک‌‌‌های ارزی پیشرو می‌‌‌تواند سودآوری خوبی به همراه داشته باشد. با این حال، سود دلاری این صنعت نیز کاهش یافته است، به طوری که سود دلاری شرکت‌های تولیدکننده اوره، در 9ماهه سال‌جاری، به طور متوسط 55درصد کاهش یافته است. این درحالی است که پتروشیمی ارومیه که خوراک اوره‌‌‌ای دریافت می‌کند سود دلاری خود را 45درصد طی این مدت افزایش داده است.

«صنعت پالایشی»، مطابق با انتظارات گزارش 9ماهه خوبی را منتشر نکرد؛ چرا که کرک‌اسپرد پالایشی‌‌‌ها با وجود رشد نرخ دلار، به لحاظ ریالی به سقف بهار 1401 نرسیده است و رقم این شاخص همچنان میان تابستان و بهار سال‌جاری است. با این حال، به دلیل رشد نرخ دلار و انباشت موجودی‌‌‌های ارزان‌قیمت در شرکت‌های پالایشی انتظارات از این صنعت بسیار بالاتر بود. خبرهایی در خصوص نرخ بنزین در کاهش سود این صنعت موثر بوده است، اما سود خالص پاییز نسبت به تابستان افت شدیدی را تجربه کرد و گزارش‌‌‌های صنعت ضعیف‌‌‌تر از انتظارات بود. نماد «شبندر» صرفا موفق شده است با رشد 49درصدی سود پاییز نسبت به تابستان مواجه شود.

عمده صنایع بزرگ بازار مانند پتروشیمی‌‌‌ها به دلیل رشد نرخ دلار نسبت به سال گذشته بهبود یافته‌اند، اما عملکرد سال‌جاری آنها چندان جذاب نیست، به طوری که عمده شرکت‌های پتروشیمی نسبت به تابستان عملکرد ضعیفی داشتند. سود دلاری «شفارس»، «شلعاب» و «شتوکا» بیشترین رشد را تجربه کرده است. همچنین حاشیه سود کل صنعت پتروشیمی در محدوده 19درصد مانند 9ماهه سال قبل باقی مانده است. در میان دوده‌‌‌ای‌‌‌ها «شدوص» همچنان عملکرد بهتری دارد. همچنین در میان متانول‌‌‌سازان، «شخارک»، سود خالص خود را نسبت به تابستان، 182درصد افزایش داده که نسبت به زاگرس و فن‌آوران بهتر بوده است.

 سبقت تایرسازان در سودآوری

شرکت‌های «خودروساز» بازار سرمایه در سال‌جاری عملکرد بسیار ضعیفی از خود به ثبت رساندند. مجموع زیان خالص این صنعت طی 9ماه امسال 30هزار و 991میلیارد تومان به ثبت رسیده و با این میزان حاشیه زیان 11درصدی داشته است. این در حالی است که در 9ماه آغازین سال گذشته حاشیه سود خالص این صنعت یک‌درصد به ثبت رسید که به معنای افت 12درصدی است. در 9ماهه امسال میزان زیان دلاری این صنعت بیش از 821میلیون دلار به ثبت رسیده است. در میان شش‌نماد خودروساز بورسی، ایران‌خودرو با ثبت زیان 30هزار میلیارد تومانی طی سال‌جاری بیشترین میزان زیان را در بین خودرویی‌‌‌ها داشته است.

عملکرد ضعیف دو خودروساز ایران یعنی سایپا و ایران‌خودرو موجب شده است تا وضعیت خوب دیگر خودروسازان نیز مشهود نباشد. «خدیزل» طی سال‌جاری با ثبت سود خالص یک‌هزار و 988میلیارد تومان و رشد 126درصدی سود خالص خود نسبت به 9ماه سال گذشته بیشترین میزان رشد سودآوری را در میان خودروسازان به ثبت رسانده است. سود دلاری این شرکت طی امسال 52میلیون و 565هزار دلار به ثبت رسیده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل 59درصد افزایش را تجربه کرده است. یکی از صنایعی که در حال حاضر وضعیت خوبی ندارد «صنعت ارتباطات» با لیدری «اخابر» است. صنایع تکنولوژی‌محوری همچون مخابرات، همیشه نیازمند هزینه بالا برای بهبود زیرساخت خود هستند (استهلاک بالا) و این موجب می‌شود در صورت شناسایی سود، آن را خرج زیرساخت خود کنند تا بتوانند خدمات خود را همچون گذشته ارائه دهند.

از این‌رو با توجه به قیمت دستوری و اشباع سیم‌‌‌کارت بزرگ‌ترین زیرمجموعه «اخابر» یعنی همراه اول نمی‌‌‌توان چشم‌‌‌انداز مثبتی برای این صنعت متصور بود. «صنعت مخابرات» طی سال‌جاری 3هزار و 195میلیارد تومان سود خالص به ثبت رسانده که به معنای رشد 11درصدی سود خالص ریالی این صنعت نسبت به 9ماهه سال گذشته است. با این حال بررسی سودآوری دلاری مخابرات زمین بازی را عوض می‌کند. بر این اساس مجموع سود خالص دلاری این صنعت 84میلیون و 534هزار دلار به ثبت رسیده که در قیاس با 9ماهه سال گذشته افت 23درصدی را تجربه کرده است. در بین 5شرکت فعال این صنعت «آسیاتک» با ثبت سود خالص 330میلیارد تومانی، سود خالص خود را 160درصد نسبت به 9ماهه سال قبل افزایش داده است. وضعیت دلاری این شرکت نیز با بهبود همراه بوده و درمجموع رشد 81درصدی سود خالص طی سال‌جاری را تجربه کرده است.

«صنعت لاستیک‌‌‌وپلاستیک» در سال‌جاری عملکرد بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته و یکی از صنایع برتر سال‌جاری بوده است. مجموع سود خالص این صنعت طی 9ماهه امسال 2هزار و 841میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل رشد 455درصدی را تجربه کرده‌‌‌ است. متوسط حاشیه سود خالص این صنعت 15درصد به ثبت رسیده که در قیاس با حاشیه سود 3درصدی 9ماهه سال گذشته 12واحد درصد رشد حاشیه سود را تجربه کرده است.

سودآوری دلاری این صنعت نیز همچون سود ریالی بهبود چشمگیری را تجربه کرده است. مجموع سود خالص دلاری تایرسازان طی سال‌جاری 75میلیون و 226هزار دلار به ثبت رسیده که در قیاس با 9ماهه سال گذشته رشد 307درصدی را تجربه کرده است. عامل اصلی افزایش چشمگیر سود دلاری این صنعت به رشد بالای نرخ فروش آن بازمی‌گردد. در میان نمادهای تایرساز بورسی، «پیزد» سود خالص 378میلیارد تومانی را به ثبت رسانده که در قیاس با 9ماهه سال گذشته بیش از 2هزار و 180درصد رشد داشته است. این شرکت از لحاظ دلاری نیز وضعیت بسیار خوبی را طی سال‌جاری تجربه کرده و مجموع سود دلاری خالص آن یک‌هزار و 850درصد افزایش یافته است. شرکت‌های «شوینده» بازار سهام طی 9ماهه سال‌جاری موفق به ثبت سود خالص 2هزار و 580میلیارد تومانی شده و افزایش 107درصدی را نسبت به 9ماهه سال قبل تجربه کرده‌اند. حاشیه سود خالص شوینده‌‌‌ها در سال‌جاری به 14درصد افزایش یافته که با این حساب نسبت به سال قبل جهش 5درصدی را تجربه کرده است.

وضعیت دلاری شوینده‌‌‌ها بهبود یافته و طی امسال 68میلیون و 323هزار دلار به ثبت رسیده که در قیاس با 9ماه آغازین سال گذشته 47درصد جهش داشته است. بهترین عملکرد در میان شرکت‌های شوینده بازار سهام به «پاکشو» تعلق دارد که با ثبت سود خالص یک‌هزار و 97میلیارد تومانی توانسته است سود خود را 107درصد افزایش دهد. حاشیه سود خالص این شرکت 16درصد به ثبت رسیده و سود خالص دلاری آن 47درصد نسبت به 9ماهه سال قبل جهش یافته است. شرکت‌های «قطعه‌‌‌ساز خودرو» طی سال‌جاری موفق به ثبت سود خالص 2هزار و 265میلیارد تومانی شده‌‌‌اند که در قیاس با 9ماه آغازین سال گذشته جهش 36درصدی را تجربه کرده‌اند. حاشیه سود خالص این صنعت تغییر خاصی نکرده و طی سال‌جاری همچون 9ماهه سال گذشته 6درصد به ثبت رسیده است. با این حال بررسی سودآوری دلاری قطعه‌‌‌سازان از افت 5درصدی طی سال‌جاری نسبت به 9ماهه سال گذشته خبر می‌دهد.

در میان شرکت‌های قطعه‌‌‌ساز بورسی، «خلنت» و «خنصیر» طی 9ماهه امسال نسبت به سایر هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند. بر این اساس مجموع سود خالص ریالی امسال این دو شرکت به‌‌‌ترتیب 79میلیارد و 91میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با 9ماهه سال گذشته به‌ترتیب رشد 200 و 288درصدی به ثبت رسیده است. سود دلاری دو شرکت «خلنت» و «خنصیر» نیز طی امسال به‌‌‌ترتیب رشد 108 و 177درصدی را به ثبت رسانده است. ارزیابی میزان سود خالص «صنعت کاشی‌‌‌وسرامیک» نشان می‌دهد که در سال‌جاری با ثبت سود خالص ریالی 989میلیارد تومان توانسته است جهش 26درصدی را تجربه کند. حاشیه سود خالص این صنعت در سال‌جاری 2واحد درصد رشد یافته و به 26درصد رسیده است. سود خالص دلاری کاشی‌‌‌سازان با کاهش 12درصدی طی سال‌جاری به 26میلیون و 192هزار دلار کاهش یافته است.

بررسی عملکرد شرکت‌های کاشی‌‌‌ساز بورسی نشان می‌دهد که تنها «کسعدی» نسبت به سایر رقبای خود عملکرد بهتری را به ثبت رسانده است. مجموع سود خالص این شرکت طی 9ماه امسال 58میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با مدت مشابه رشد 52درصدی را تجربه کرده است. وضعیت دلاری سودآوری این کاشی‌‌‌ساز نیز طی سال‌جاری بهبود یافته و با رشد 7درصدی به یک‌میلیون و 538هزار دلار رسیده است. «صنعت سخت‌‌‌افزار و تجهیزات» طی 9ماهه سال‌جاری موفق به ثبت سود خالص 433میلیارد تومانی شده که با این حساب سود خالص آنها در قیاس با مدت مشابه سال قبل 306درصد افزایش یافته است. حاشیه سود خالص این صنعت طی سال‌جاری 26درصد به ثبت رسیده که در قیاس با سال گذشته به میزان 11واحد درصد رشد یافته است. این صنعت به لحاظ دلاری نیز عملکرد خوبی در سال‌جاری داشته است. سود خالص دلاری این صنعت در سال‌جاری 11میلیون و 480هزار دلار به ثبت رسیده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل بیش از 190درصد جهش یافته است.

 بهترین عملکرد در این صنعت به شرکت «نیان» تعلق دارد که با ثبت سود 323میلیارد تومانی سال‌جاری خود در حدود یک‌هزار و 680درصد جهش سودآوری را تجربه کرده است. سود دلاری این شرکت در 9ماهه امسال 8میلیون و 571هزار دلار به ثبت رسیده که در مقایسه با سال گذشته یک‌هزار و 230درصد رشد داشته است. «شرکت‌های قندوشکری» بازار سرمایه طی سال‌جاری موفق به کسب سود خالص یک‌هزار و 581میلیارد تومانی شدند که با این حساب نسبت به سال قبل رشد 95درصدی را به ثبت رساندند. حاشیه سود خالص این صنعت در سال‌جاری 18درصد بوده که در مقایسه با 9ماهه سال گذشته 5 واحد درصد بهبود یافته است. سود دلاری این صنعت در سال‌جاری 41میلیون و 863هزار دلار بوده که نسبت به 9ماه آغازین سال قبل نزدیک به 40درصد رشد یافته است. در خلال 12شرکت قندوشکری بازار سرمایه، «قلرست» با ثبت رشد سود خالص 215درصدی طی سال‌جاری و جهش 109درصدی سود دلاری، بهترین عملکرد را طی 9ماهه امسال نسبت به سایر قندوشکری‌‌‌ها به ثبت رسانده است.  

چهار گروه از «محصولات غذایی» که شامل «نوشیدنی»، «شیرینی‌‌‌جات»، «لبنیات» و «سایر محصولات غذایی» است در سال‌جاری عملکرد بسیار ضعیفی از خود نشان داده‌اند. سود خالص این چهار گروه از محصولات غذایی متوسط 11درصد کاهش را تجربه کرده و میانگین حاشیه سود خالص آنها 13درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با 9ماه آغازین سال گذشته یک‌ واحد درصد کاهش یافته است. مجموع سود خالص دلاری این صنعت در سال‌جاری با متوسط افت 9درصدی همراه بوده است. در میان 28شرکت فعال این صنعت، «غگرجی» که زیرمجموعه‌‌‌ای از گروه شیرینی‌‌‌جات محسوب می‌شود، طی سال‌جاری با رشد سود خالص ریالی 685درصد و سود دلاری 305درصدی بهترین عملکرد را از لحاظ سودآوری نسبت به دیگر شرکت‌ها به ثبت رسانده است.

«شرکت‌های دارویی» در سال‌جاری برخلاف انتظارات عملکرد ‌چندان جالبی نداشتند. مجموع سود خالص ریالی این صنعت طی 9ماه 8هزار و 490میلیارد تومان به ثبت رسیده که در مقایسه با مدت مشابه افت 11درصدی تجربه کرده است. متوسط حاشیه سود خالص این صنعت 15درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با 9ماه ابتدایی سال گذشته 3واحد درصد کاهش یافته است.  سود دلاری این صنعت 224میلیون و 914هزار دلار در سال‌جاری به ثبت رسیده که در قیاس با سال گذشته 37درصد تقلیل یافته است. بهترین عملکرد طی امسال به شرکت «دتولید» تعلق دارد که با ثبت سود 2میلیون و 79هزار دلاری توانسته است سود دلاری خود را 211درصد افزایش دهد.