فروش، سودآوری، تولید و گردش جریان نقد ۶شرکت سیم‌‌‌وکابل بررسی شد
چهارضلع دردسرساز سیم‌‌‌وکابلی‌‌‌ها
صنعت 12هزار میلیاردی بازار سرمایه
در بازار سرمایه، 6شرکت تولیدکننده سیم و کابل که گروه تجهیزات صنعتی محسوب می‌‌‌شوند، با ارزشی بالغ بر 12هزار میلیارد تومان در حال فعالیت هستند. در این بین بااهمیت‌‌‌ترین شرکت این صنعت، «بکام» محسوب می‌شود که بالغ بر 5هزار و 124میلیارد تومان در بازار ارزشگذاری شده است. کمترین ارزش بازار نیز متعلق به شرکت «بتک» با 254میلیارد تومان است. اولین معیار ارزشگذاری سهام شرکت‌های سیم و کابل یعنی نسبت قیمت به سود نشان می‌دهد که کمترین میزان نسبت مذکور در این صنعت مربوط به شرکت «بکابل» با ثبت عدد 2/ 14واحد است که این امر پتانسیل بیشتر این شرکت برای رشد را نشان می‌دهد. بیشترین عدد نسبت قیمت به سود نیز مربوط به شرکت «بتک» با ثبت عدد بیش از یک‌هزار واحد است. میزان بازدهی 30روز اخیر صنعت سیم و کابل نشان می‌دهد که شرکت‌های این صنعت به‌طور میانگین 7درصد بازدهی نصیب سهامداران خود کرده‌‌‌اند که بیشترین میزان بازدهی مربوط به شرکت «بایکا» با ثبت بازدهی 20درصدی و کمترین میزان مربوط به شرکت «بالبر» با بازدهی منفی 15درصد طی دوره 30روزه بوده است.
چهار چالش بغرنج در سیم‌‌‌وکابلی‌‌‌ها
صنعت سیم و کابل در ایران رشد کمی و کیفی بالایی در چند دهه اخیر داشته، به گونه‌‌‌ای که ظرفیت اسمی این صنعت هم‌اکنون بیش از چند برابر نیاز داخلی است و همین امر ضرورت صادرات این محصول ارز‌‌‌آور را ایجاب می‌کند. با این وجود، یک‌مساله اساسی را نباید فراموش کرد و آن هم صدور بی‌رویه مجوز در این صنعت توسط وزارت صمت است که علاوه بر توزیع بسیار بالای سیم و کابل‌‌‌های غیر‌‌‌استاندارد در بازار داخلی، در عرصه صادرات هم باعث رسیدن آسیب‌‌‌های جدی به حیثیت تولیدکنندگان متخصص و مجرب شده و متاسفانه نظارت جدی بر فعالیت این شرکت‌های به‌اصطلاح «زیرپلهای» وجود ندارد. علاوه بر این، امروز به دلیل رقابت قیمتی بالای مس و آلومینیوم در بورسکالا به‌عنوان مواد اولیه تولید سیم و کابل، هزینه‌‌‌های تولید به‌شدت افزایش یافته و همین امر رقابت را در عرصه صادرات برای تولیدکنندگانی که خودشان را ملزم به رعایت استانداردها می‌‌‌دانند، سخت‌‌‌تر کرده است. از دیگر چالش‌‌‌های صنعت سیم و کابل می‌‌‌توان به قراردادهای یک‌‌‌جانبه وزارت نیرو با تولیدکنندگان و پیمانکاران اشاره کرد که سال‌هاست به دغدغه دائمی تبدیل شده و ضررهای هنگفتی را به صنعت سیم و کابل تحمیل کرده است. در این میان، کم‌توجهی نهادهای دولتی به نظرات تشکل‌های مربوطه مانند سندیکای صنعت برق و فقدان ضمانت اجرایی برای تصمیمات این تشکل باسابقه هم مزید بر علت شده است تا روند رفع مشکلات در دولت به‌کندی پیش برود.
کاهش معضل کمبود مواداولیه
بررسی تولیدات گروه تجهیزات صنعتی نشان می‌دهد که تولید این گروه در 10سال اخیر به‌طور میانگین با 8درصد افزایش روبه‌‌‌رو بوده است. در این بین، ارزیابی روند تولیدات از این واقعیت حکایت دارد که بیشترین میزان افزایش دهه اخیر در سال 1393 رقم خورده است و تولیدات با افزایش 71درصدی همراه بوده‌اند. بیشترین میزان کاهش نیز در سال 1394 با افت 25درصدی به ثبت رسیده است. بررسی تولیدات شرکت‌های فعال این صنعت نشان می‌دهد که بیشترین میزان تولید در 12ماه 1401، متعلق به شرکت «بکابل» بوده که توانسته است در مدت مذکور 50درصد تولیدات کل گروه را از آن خود کند. یکی از ریسک‌‌‌های این صنعت تامین مواداولیه است. دو ماده‌‌‌اولیه اصلی مورد استفاده در کابلسازان، مفتول مسی و آلومینیوم است. در دوره‌‌‌های گذشته عمدتا کاتد مس به‌طور خام با توجه به معافیت مالیات حاصل از صادرات از کشور خارج می‌شد که این امر به کمبود ماده‌‌‌اولیه اصلی برای کابلسازان می‌انجامید. اما در سال 1401 با توجه به مصوبه وزارت صمت که به‌‌‌منظور حمایت از ساخت داخل و اشتغال و تامین مواداولیه صنایع پایین‌‌‌دستی صورت گرفت، شرکت‌های تولیدکننده مس ملزم به رعایت عرضه هفتگی 4هزار تن کاتد مس در بورسکالا شدند که این امر توانسته است تا حدودی مشکل تامین مواداولیه سیم‌‌‌وکابلی‌‌‌ها را برطرف کند. بر این اساس شرکت‌های تولیدکننده سیم‌‌‌وکابل در سال 1401 توانسته‌‌‌اند تولیدات خود را 43درصد افزایش دهند که نسبت به میانگین 10ساله، 8درصد عدد بسیار خوب و قابل‌توجهی است.
صادرات گسترده در «بکابل»
بررسی روند 11ساله میزان درآمد و فروش گروه تجهیزات صنعتی نشان می‌دهد که به‌طور میانگین هرسال 26درصد به درآمد این صنعت افزوده شده و بیشترین میزان رشد مربوط به سال 1400 است که طی آن رشد 109درصدی رقم خورده است. کمترین میزان رشد نیز مربوط به سال 1394 است که درآمد کلی صنعت با افت 26درصدی همراه شد. در این بین با نگاهی به درآمد حاصل از فروش شرکت‌های فعال این صنعت در 12ماه 1401، درمی‌‌‌یابیم که شرکت «بکابل» درمجموع با 55درصد بیشترین نسبت درآمد به فروش صنعت را به دست آورده و شرکت «بکاب» که در دوره زمانی مذکور تنها 2درصد درآمد کابلسازان را محقق کرده، کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. هرچه شرکت‌های تولیدکننده سیم‌‌‌وکابل بتوانند فروش صادراتی خود را افزایش دهند، با توجه به فزونی عرضه بر تقاضای سیم‌‌‌وکابل در ایران، می‌‌‌توان بر افزایش فروش و سودآوری این شرکت‌ها امیدوار بود. بر این اساس میزان صادرات کابلسازان در سال 1401 نشان می‌دهد که تنها دو شرکت «بکابل» و «بکام» از محل صادرات درآمد کسب کرده‌‌‌اند که صادرات آنها به‌‌‌ترتیب 55درصد و 8درصد درآمد فروش این دو شرکت را تشکیل داده است. یکی از موارد بااهمیت در شرکت‌های تولیدی، توانایی چانه‌‌‌زنی آنها با مشتریان عمده خود است. بر این اساس می‌‌‌توان گفت، هرچه شرکت‌ها بتوانند تعامل بهتری با مشتریان خود داشته باشند انتظار می‌رود فروش بیشتر و در نتیجه سودآوری بهتری را تجربه کنند. بررسی نرخ فروش شرکت‌های فعال صنعت نشان می‌دهد که شرکت «بکابل» در اردیبهشت‌ماه 1402 توانسته است مهم‌ترین محصول خود یعنی کابل فشار متوسط را 59درصد بیشتر از میانگین کل سال 1401 به‌‌‌فروش برساند که مهم‌ترین علت آن درآمد 50درصدی از محل صادرات این شرکت است. در کنار آن شرکت «بکام» نیز کابل مخابرات نوری خود را که مهم‌ترین محصول این شرکت محسوب می‌شود، در دومین ماه سال1402، 58درصد بیشتر از میانگین نرخ 1401 به فروش رسانده است.
افت چشمگیر سودآوری کابلسازان در 1401
بررسی روند 11ساله حاشیه سود‌‌‌های گروه تجهیزات صنعتی نشان می‌دهد که به‌طور میانگین در مدت زمان مذکور، شرکت‌ها حاشیه سود ناخالص 16درصد، سود عملیاتی 5/ 8درصد و سود خالص 2درصد را به ثبت رسانده‌‌‌اند. رونق شرکت‌های سیم‌‌‌وکابل به لحاظ سودآوری طی دهه اخیر، در سال 1392رقم خورده که به‌‌‌ترتیب حاشیه سود ناخالص و خالص 23درصدی و 4درصدی به ثبت رسیده است. همچنین کمترین میزان برای کلیت صنعت در سال 1391 رخ داده که به‌‌‌ترتیب حاشیه سود ناخالص و خالص 7درصدی و صفر به ثبت رسیده است.
بررسی گزارش‌های فصلی سال 1401 نشان می‌دهد که شرکت‌های این گروه با افت سودآوری مواجه بوده و حاشیه سود کمتر از میانگین را به ثبت رسانده‌‌‌اند. طی سال مذکور، حاشیه سود ناخالص کلی صنعت 13درصد و حاشیه سود خالص 11/ 0درصد به ثبت رسیده است که نشان می‌دهد شرکت‌های این صنعت وضعیت وخیمی را در سال اخیر تجربه کرده‌‌‌اند. در این بین با نگاهی به شرکت‌های فعال در حوزه سیم‌‌‌وکابل می‌‌‌توان اذعان کرد که بیشترین میزان حاشیه سود ناخالص و خالص طی آخرین گزارش فصلی مربوط به شرکت «بکام» است که به‌‌‌ترتیب با ثبت اعداد 30درصد و 25درصد توانسته است سودآورترین شرکت در میان گروه خود باشد. در این میان کمترین میزان حاشیه سود ناخالص و خالص مربوط به شرکت «بتک» است که به‌‌‌ترتیب 3درصد و 31/ 0درصد بوده است.
وصول مطالبات 350روزه «بکام»
نقدینگی به‌منزله موتور به حرکت درآوردن یک کسب‌وکار است که کوچک‌ترین مشکلی در آن می‌‌‌تواند فعالیت کلی آن کسب‌وکار را با اختلال مواجه کند. برای بررسی نقدینگی صنعت سیم‌‌‌وکابل می‌‌‌توان از دو نسبت جریان نقد عملیاتی به فروش و دوره وصول مطالبات بهره‌‌‌مند شد. نسبت اول یعنی جریان نقد به فروش برای کلیت صنعت 6درصد است، یعنی به‌طور میانگین شرکت‌های کابل‌‌‌ساز 6درصد نقدینگی حاصل از فروش خود را تحت‌‌‌عنوان جریان نقد ذخیره می‌‌‌کنند. در این بین بیشترین میزان مربوط به شرکت «بایکا» است که 24درصد از فروش خود را تحت‌‌‌عنوان نقدینگی ذخیره کرده و کمترین مقدار برای شرکت «بکابل» بوده که توانسته است تنها 2درصد از فروش خود را ذخیره کند. با نگاهی به دوره وصول مطالبات شرکت‌های گروه تجهیزات صنعتی، می‌‌‌توان دریافت که عمدتا وصول مطالبات با تاخیر همراه است. میانگین وصول مطالبات کل این گروه 117روز است که بیشترین میزان مربوط به شرکت «بکام» با ثبت دوره وصول 349روزه و کمترین میزان مربوط به شرکت «بایکا» با ثبت دوره وصول 25روزه
مطالبات است. در خصوص شرکت «بکام» بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که مشتری عمده این شرکت مخابرات است و شرکت مخابرات با توجه به دولتی بودن از زاویه قدرت با این شرکت‌ها برخورد کرده و بدهی‌‌‌های آنها را با تاخیر فراوان تسویه می‌کند که این موضوع نه‌‌‌تنها موجب افت گردش نقدینگی شرکت مذکور شده، بلکه باعث کاهش ظرفیت عملی تولید آنها نیز شده است. پیش از این طی گزارشی با عنوان «شکاف دخل و خرج بکام» (در تاریخ 17بهمن 1401 به شماره 5666 در روزنامه «دنیای‌اقتصاد») به ابعاد مختلف این موضوع و معضل جدی شرکت «بکام» پرداخته شده است.
