«دنیای اقتصاد» از شرکتی سیمانی می‌گوید
«سشمال» در پیشگاه تحلیل
شرکت سیمان شمال در تاریخ 20/ 06/ 1333 به صورت سهامی‌عام تاسیس شد و در 30 شهریور همان سال، در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید. شرکت سیمان شمال جزو شرکت‌های قدیمی این صنعت به حساب می‌آید. این شرکت واحد فرعی شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع سیمان به شمار می‌رود و مالکیت نهایی آن برعهده بانک ملی است. مرکز اصلی شرکت سیمان شمال در تهران و کارخانه‌های آن در کیلومتر 36 جاده آبعلی واقع شده است. این شرکت علاوه بر تولید سیمان، عملیات اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از کلیه معادن موردنیاز این صنعت، از قبیل سنگ‌آهک، خاک‌رس، سنگ‌آهن، سیلیس و... را هم بر عهده دارد.
شرکت سیمان شمال دارای سه‌واحد تولیدی است که واحد 60تنی تولید کلینکر سیمان‌سفید سال 1324 به بهره‌برداری رسید و در سال 1392 به دلایل زیست‌محیطی، متوقف شد. واحد تولید 200تنی سیمان‌سفید نیز که در سال 1349 به بهره‌برداری رسید، در سال 1394 و باز هم به دلایل زیست‌محیطی به تعطیلی کشانده شد. در حال حاضر واحد 4هزار تنی تولید سیمان خاکستری در این شرکت مشغول فعالیت است که این واحد در سال 1386 و به طور رسمی در سال 1387 به بهره‌برداری رسید. به لحاظ نیروی انسانی، تعداد کارکنان شرکت سیمان شمال در سال 1400، 485نفر بود که 79نفر آنها کارکنان شرکت‌های خدماتی، 375نفر کارکنان قراردادی و چهار نفر کارکنان رسمی شرکت هستند.
فروش
از آنجا که هدف غایی هر واحد تولیدی و صنعتی، فروش و در نهایت کسب سود حاصل از فروش است، ابتدا به بررسی میزان و مبلغ فروش شرکت سیمان شمال می‌پردازیم. درآمد حاصل از فروش شرکت در سال 1400، حدود 351میلیارد تومان بود که نسبت به سال 99 با افزایش 40درصدی روبه‌رو شد. طبق گزارش‌های شرکت، دلیل افزایش درآمد، افزایش نرخ محصول سیمان خاکستری بوده است؛ به طوری که نرخ متوسط سیمان خاکستری پاکتی در سال 1399 از 245هزار تومان به‌ازای هر تن به 450هزار تومان به‌ازای هر تن در سال 1400 رسید. نرخ سیمان خاکستری فله نیز از 203هزار تومان به‌ازای هر تن در سال 1399 به 346هزار تومان به‌ازای هر تن رسید. میزان فروش سیمان‌سفید در سال 1400، یک‌میلیارد و 900میلیون تومان بود که حدود یک‌میلیارد و 700میلیون تومان آن بهای تمام‌شده است. حاشیه سود ناخالص ناشی از فروش سیمان سفید در این شرکت حدود 8درصد است. این در حالی است که شرکت در سال 1399 از محل فروش این محصول، حاشیه سود ناخالصی معادل منفی 3درصد به دست آورده بود. فروش سیمان خاکستری نیز، به میزان 349میلیارد تومان بوده که شرکت در سال 1400، از محل فروش این نوع سیمان، حاشیه سود 36درصدی را کسب کرده که نسبت به سال 99 با تغییر همراه نبوده است.
مجموع تولید سیمان در سال 97، به 837هزار تن و در سال 98، با افزایش 45درصدی به 2میلیون و 55هزار تن رسید. دلیل افزایش تولید و درآمد در شرکت‌های سیمانی در سال 98 افزایش قیمت دلار و تورم‌های شدید در آن دوران بود. در سال 99 افت تولید 47درصدی، میزان تولید را در این شرکت به یک‌میلیون و 69هزار تن کاهش داد. در سال 1400 نیز تولید 910هزار تنی سیمان محقق شد که با توجه به روند موجود انتظار می‌رود، میزان تولید در سال 1401، همچنان با افت اندکی همراه باشد.
با بررسی روند نسبت تولید به فروش در شرکت سیمان شمال، برآورد می‌شود، شرکت در سال‌جاری نیز فروشی معادل تولید پیش‌بینی‌شده داشته باشد. این میزان فروش در سال 1401، احتمالا حدود 850هزار تن خواهد بود. «سشمال» در چهارماه ابتدایی سال 1401، به طور متوسط ماهانه 70هزار تن سیمان خاکستری تولید کرده است. با وجود کاهش میزان تولید و فروش در تیرماه به دلیل افزایش ناگهانی نرخ سیمان، میزان درآمد شرکت، 5درصد نسبت به خردادماه افزایش یافته است.
نرخ فروش
نرخ فروش سیمان خاکستری شرکت سیمان شمال در سال 97، 122هزار تومان به‌ازای هر تن بوده که با افزایش 33درصدی در سال 98، به 163هزار تومان به ازای هر تن رسیده است. در سال 99 نیز با همین میزان افزایش، قیمت فروش این محصول به 220هزار تومان به‌ازای هرتن نزدیک شده است. نرخ سیمان سفید نیز در این سال‌ها با افزایش حدود 20درصدی همراه بوده که به دلیل توقف تولید از سال‌های 92 و 94 و فروش بسیار پایین آن مورد توجه تحلیلگران مالی قرار نمی‌گیرد.
نرخ فروش سیمان خاکستری شرکت سیمان شمال، در دوماه ابتدایی سال 1401، حدود 500هزار تومان به ازای هر تن بود که با افزایش 18درصدی در خردادماه به 590هزار تومان رسید. این شرکت در تیرماه با افزایش ناگهانی نرخ فروش، هر تن سیمان خاکستری خود را به قیمت 850هزار تومان فروخت. به‌طور میانگین در چهارماه ابتدایی سال، شرکت سیمان شمال این محصول را به قیمت 546هزار تومان فروخته است. به‌منظور پیش‌بینی نرخ هشت‌ماهه این شرکت، می‌توان از نرخ فروش آخرین ماه یعنی 850هزار تومان استفاده کرد. سیمان سفید نیز در دوماه ابتدایی سال‌جاری، یک‌میلیون و 136هزار تومان به‌ازای هر تن، معامله شده است. شرکت سیمان شمال در تیر و خرداد سال‌جاری این محصول را به فروش نرسانده است.
بهای تمام‌شده
بهای تمام‌شده در شرکت‌های سیمانی، ساختار متفاوتی با سایر شرکت‌ها دارد. در شرکت‌های سیمانی، سربار مهم‌ترین بخش بهای تمام‌شده است که تحلیلگران مالی به آن توجه می‌کنند؛ چرا که هزینه سوخت در بخش سربار، بیشترین اهمیت را در بهای تمام‌شده دارد. شرکت سیمان شمال پیش‌بینی کرده است که در سال مالی آینده، به دلیل قطعی مکرر گاز، میزان مصرف مازوت را افزایش می‌دهد؛ به‌طوری که در اطلاعیه‌ای میزان مصرف مازوت را در سال 1401، 8میلیون و 930هزار لیتر، در نظر گرفته است. همچنین برای نرخ گاز صنایع سیمانی سقفی تعیین شد تا نرخ گاز این صنایع از 500تومان تجاوز نکند. همچنین برای تولید هر تن سیمان در این صنعت، حدود 100مترمکعب گاز طبیعی و 120کیلووات ساعت برق مصرف می‌شود.
پس از سربار و هزینه سوخت، مواد اولیه این شرکت در صدر توجه تحلیلگران قرار دارد. به‌منظور محاسبه میزان مصرف مواد اولیه، به ضریب مصرف هر یک از مواد اولیه برای تولید یک‌تن سیمان نیاز داریم. مهم‌ترین مواد اولیه این شرکت، سنگ‌آهک است که برای تولید یک‌تن سیمان 4/ 1تن سنگ‌آهک مصرف می‌شود. پیش‌بینی می‌شود در سال 1401، حدود یک‌میلیون و 320هزار تن سنگ آهک مصرف شود. نرخ این ماده سالانه به طور متوسط بین 35 تا 40درصد افزایش داشته و برآورد شرکت از این نرخ، 37هزار تومان به‌ازای هر تن است. نرخ خرید این ماده در سه‌ماه ابتدایی سال 36هزار و 200تومان بود که می‌توان با تقریب نسبتا خوبی، همین نرخ را برای کل سال 1401 در نظر گرفت.از آنجا که صنعت سیمان، صنعت کارگری است، برای محاسبه حقوق و دستمزد مستقیم و غیرمستقیم بخش سربار در سال‌جاری، از افزایش نرخ مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تبعیت می‌شود. سایر اقلام سربار و هزینه‌های اداری، عمومی و فروش، با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها افزایش می‌یابند؛ در نتیجه برای برآورد این اقلام در سال‌های آتی از نرخ تورم استفاده می‌شود.
سرمایه‌گذاری‌ها
شرکت سیمان شمال، 17درصد سیمان مازندران را در اختیار دارد که از محل سرمایه‌گذاری در این شرکت در سال منتهی به 30/ 09/ 1400، 20میلیارد تومان درآمد کسب کرده است. شرکت سیمان غرب یکی دیگر از زیرمجموعه‌های «سشمال» است که شرکت سیمان شمال، مالکیت 5درصد آن را برعهده دارد و از این محل، 3میلیارد و 500میلیون تومان، درآمد به دست آورده است. 4میلیارد و 800میلیون تومان از سود تقسیمی شرکت سیمان داراب نیز سهم «سشمال» شده است. سیمان قائن و اردبیل و آهک آذرشهر که مجموعا 6درصد از این دو شرکت تحت مالکیت «سشمال» است، مجموعا 5میلیارد و 300میلیون تومان سود تقدیم «سشمال» کردند. پیش‌بینی می‌شود، سیمان مازندران 221تومان، سیمان غرب 308تومان، سیمان داراب 256تومان، سیمان قائن 821تومان و سیمان ساروج بوشهر 116تومان به ازای هر سهم در سال مالی آینده، سود تقسیم کنند.
بررسی کوتاه اقلام ترازنامه‌ای
دریافتنی‌های تجاری در سال 1400، مبلغ 31میلیارد تومان بوده که نسبت به سال 1399، با افت 50درصدی همراه بوده است. کاهش دریافتنی‌های تجاری می‌تواند نشانه خوبی برای کاهش نسیه‌فروشی و درآمد‌های نقدی در این شرکت باشد. بهتر است برای درک بهتر این موضوع دریافتنی‌های تجاری شرکت با درآمد‌های عملیاتی آن را مقایسه کنیم. در سال 99 دریافتنی‌های تجاری حدود 25درصد میزان فروش بوده، درصورتی که در سال 1400 این نسبت به 8درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین پیش‌پرداخت‌های تجاری از 22میلیارد تومان در سال 99 به 19میلیارد تومان در سال 1400 کاهش پیدا کرده است. از طرف دیگر پرداختنی‌های تجاری در سال 1400، 78میلیارد تومان بوده که نسبت به سال 99 با افزایش 30درصدی همراه شده است. افزایش در پرداختنی‌های تجاری، به معنی افزایش خرید نسیه مواد اولیه و در واقع تامین مبلغ سرمایه درگردش شرکت از محل تامین‌کنندگان تجاری شرکت است.
