مدیرعامل شرکت پتروزرامان در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» تشریح کرد
موانع ساختاری توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی
ابتدا توضیح مختصری از وضعیت توسعه زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی کشورمان ارائه کنید:
توسعه صنعت پتروشیمی کشورمان در سالیان قبل با نقایص ساختاری عدیدهای مواجه بوده است. به همین دلیل جایگاه مناسبی به لحاظ ارزش صادراتی این محصولات، عاید این صنعت نشده است. برای مثال و بهطور میانگین قیمت هر تن محصول صادراتی پتروشیمی کشور حدود یک دهم در مقایسه با کشور آلمان و یکسوم در کشور کرهجنوبی است. کشورهایی که در مقایسه با ایران دسترسی کمتری به منابع نفت و گاز دارند. به عبارت دیگر بهرغم مزیت ایران در دسترسی به منابع خوراک، زنجیرههای تولید این صنعت به درستی توسعهنیافته است. متاسفانه در بعضی موارد نیز محصولات تولیدی در صنعت پتروشیمی به عنوان محصولات با ارزش افزوده پایین به سایر کشورها صادر و پس از تبدیل به محصولات نهایی، مجددا با قیمت بالاتر به کشورمان وارد میشوند.
چه موانعی در موضوع توسعه زنجیرهها در کشورمان وجود دارد؟
مهمترین موضوع برنامهریزی نهادهای سیاستگذار این صنعت همچون شرکت ملی صنایع پتروشیمی و هلدینگهای بزرگ است. البته در سالهای اخیر به این موضوع اهمیت بیشتری داده شده است. محل تمرکز سرمایهگذاریها در این صنعت حائز اهمیت است. در سالیان گذشته این تمرکز بر ساخت پتروشیمیهای خوراک گازی بوده که نقش کمتری در توسعه صنایع پاییندست داشته است. تعریف طرحهای خوراک مایع میتواند در این زمینه موثر باشد. خامفروشی برخی خوراکها از جمله الپیجی از دیگر عوامل عدمتوسعه زنجیرههای ارزش است که به عنوان مثال در همین زنجیره با تعریف پروژههای توسعهای در پاییندست از جمله واحدهای پیدیاچ و بیدیاچ میتوان تولید محصولات پایهای این صنعت چون پروپیلن و بوتادین را توسعه داد. از دیگر موضوعات مهم در توسعه زنجیرههای ارزش، عدمتوازن در توسعه زنجیره در صنعت پتروشیمی است که موجب عدمتوازن در تولید محصولات موردنیاز کشور میشود.
راهکار پیشنهادی شما برای حل مشکلات در این حوزه چیست؟
راهکارهای متعددی برای این موضوع وجود دارد. به عنوان مثال میتوان به قیمتگذاری منطقی خوراک یا اعمال تخفیفهای تشویقی در زنجیرههای موردنیاز کشور یا سیاستگذاری مناسب مالیاتی بر صادرات محصولات خام و قابل توسعه در پاییندست اشاره کرد. در پایان باتوجه به نبود موانع فنی به واسطه توانمندیهای ایجاد شده در بحث دانش فنی داخلی واحدهای پتروشیمی، با سیاستگذاریهای مناسب میتوان با توسعه و تکمیل زنجیرههای ارزش بر جذابیت این صنعت مهم افزود.