پنج کشور نفتی قیمت‌ها را افزایش دادند
رصد نفت از خاورمیانه
درحالی‌که تصور میشد ژوئن ۲۰۲۲ ممکن است آخرین ماهی باشد که بازارها در مقیاس گسترده در فاز وحشت به‌سر می‌‌‌‌‌‌برند و در نهایت، رکود اقتصادی را به‌عنوان یک ضرورت می‌‌‌‌‌‌پذیرند؛ اما هنوز هیچ نشانه‌‌‌‌‌‌ای از تسلیم تولیدکنندگان خاورمیانه در برابر پیچ و خم‌‌‌‌‌‌های بازار و آشفتگی آن دیده نمی‌شود.
تولیدکنندگان نفت خلیج‌فارس با قیمتگذاری گریدهای نفتی خود برای بارگیری در ماه آگوست، کماکان نگاهی صعودی به آینده کوتاه‌مدت بازار نفت دارند؛ نگاهی که درست مانند زمانی است که انتظار می‌رفت چین سرانجام از رکود تقاضا ناشی از قرنطینه خود بازگردد و همزمان کمبود عرضه جهانی نفت پایه‌‌‌‌‌‌های بازار را تحت‌فشار قرار داده بود. به گزارش اویل‌پرایس، تولیدکنندگان نفت خلیج‌فارس شامل ایران، عربستان‌سعودی، امارات‌متحده عربی، عراق و کویت قیمت گریدهای صادراتی خود برای بارگیری در‌ماه آگوست و بالاخص به‌سوی مقاصد آسیایی را به شکل قابل‌‌‌‌‌‌توجهی افزایش داده‌‌‌‌‌‌اند و به احتمال زیاد حتی در‌ماه آینده نیز با ادامه روند افزایشی طلای‌سیاه، به افزایش ظاهرا بی‌‌‌‌‌‌وقفه قیمت رسمی فروش نفت‌خام خود ادامه خواهند داد، با این حال ماه‌های بعد از آگوست انتظارات نزولی جدیدی به‌همراه دارد؛ زیرا ممکن است نشانه‌‌‌‌‌‌ها و شواهد آشکار رکود اقتصادی و تخریب تقاضا خود را نشان دهد و این امر کار را برای شرکت‌های نفت خاورمیانه دشوار می‌کند که بتوانند با همین قیمت‌های افزایش‌یافته محمولههای خود را به فروش برسانند، هر چند که بهنظر می‌رسد این تولیدکنندگان چندان به وقوع چنین سناریویی دست‌‌‌‌‌‌کم تا ۲ماه آینده خوش‌‌‌‌‌‌بین نیستند و دیدگاهی صعودی نسبت به بازار دارند.
آرامکو نفت آسیایی و اروپایی را گران کرد
به‌‌‌‌‌‌گزارش اویل‌پرایس، شرکت نفت آرامکو سعودی تمام قیمت‌های فرمول آسیایی خود برای بارگیری محموله‌‌‌‌‌‌ها در‌ماه آگوست ۲۰۲۲ را افزایش داد و از وارونگی (Backwardation) شاخص دبی استفاده کرد، زیرا اسپرد معاملات نقدی به معاملات آتی ۳۰/ ۲ دلار دیگر در هر بشکه افزایش یافت. این امر باعث شد که قیمت بیشتر گریدهای عربستانی به اوج ثبتشده در ماه مه نزدیک شوند. همان‌طور که می‌توان در قیمتگذاری شاخص عرب‌لایت (ArabLight) که مسلما مهم‌ترین گرید موجود در بازار است، این امر را مشاهده کرد؛ زیرا آرامکو قیمت آن را با پریمیومی (پریمیوم متضاد تخفیف است و در اینجا به‌معنای قیمت بالاتر برای گریدهای نفتی نسبت به شاخص‌‌‌‌‌‌های معاملات آتی نفت مانند قیمت میانگین وزنی برنت، عمان/ دبی و وست‌تگزاس‌اینترمدییت است) معادل ۳۵/ ۹ دلار بر بشکه نسبت به شاخص عمان/ دبی قرار داد.
به‌‌‌‌‌‌رغم عملکرد ضعیف نفتا که ناشی از مازاد زنجیره عرضه در سراسر آسیا است؛ افزایش ماهانه برای گریدهای سبک‌‌‌‌‌‌تر نیز کاملا مشخص است و عرب اکسترا لایت (Arab Extra Light) نیز ۵/ ۳ دلار بر بشکه افزایش یافت و با پریمیوم ۶۵/ ۱۰دلار بر بشکه در مقایسه با شاخص عمان/ دبی ارزش‌‌‌‌‌‌گذاری شده که بالاترین رکورد ثبتشده از زمان استفاده آرامکو از روش قیمتگذاری رسمی فروش (OSP) است.
گفتنی است که آرامکو عربستان برای تعیین قیمت گریدهای سبک و سنگین به مقصد اروپا نیز مانند آسیا جداسازی واضحی انجام داد. قیمت گرید سنگین عرب هوی (Arab Heavy) با ۶/ ۲دلار تخفیف در هر بشکه نسبت به قیمت میانگین وزنی برنت (ICE Bwave) به سادگی نسبت به‌ماه گذشته افزایش داشت و بهای شاخص فوق سبک نفت آرامکو نیز با ۲/ ۱ دلار بر بشکه افزایش ماهانه، با پریمیوم ۸ دلار در هر بشکه نسبت به شاخص قیمت میانگین وزنی برنت تعیین‌شده است. جدای از مساله کمبود کلی عرضه در بازارهای اروپایی که ناشی از دوری تدریجی از نفت‌خام و فرآورده‌های روسی است، افزایش قیمت‌ها باید ناشی از مشاهده رسیدن صادرات نفت عربستان به اروپا به بالاترین سطح ماهانه خود (۷۵۰هزار بشکه در روز) در بیش از ۲ سال‌گذشته باشد، با این حال صادرات کلی عربستان به‌‌‌‌‌‌طور کلی برای دومین‌ماه متوالی کاهش یافته است، پس از آنکه صادرات عربستان در‌ماه آوریل به اوج رسید، آنها بیش از ۳۰۰هزار بشکه در روز از حجم صادرات خود را از دست دادند و میزان آن در‌ماه ژوئن به ۷/ ۶میلیون بشکه در روز کاهش یافت. البته همزمان با این کاهش صادرات نفت‌خام، صادرات فرآورده‌های نفتی این کشور افزایش یافته است، اما داده‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که میزان افزایش صادرات محصولات پالایشی از کاهش صادرات نفت‌خام عقب مانده است.
رشد گریدهای ایرانی و چالش تخفیف‌‌‌‌‌‌ها
شرکت ملی نفت ایران (NIOC) نیز قیمت گریدهای نفتی خود در‌ماه آگوست به مقصد آسیا و اقیانوسیه را از ۵۰/ ۰ دلار تا ۸۰/ ۲ دلار در هر بشکه افزایش داد و در واقع، می‌توان گفت که تغییرات ایجاد شده توسط شرکت ملی نفت ایران درست مشابه تغییرات قیمتی آرامکو است. افزایش ۸۰/ ۲ دلار در هر بشکه ماهانه گرید نفتی سبک ایران لایت (Iran Light) که حالا با پریمیوم ۹۰/ ۸ دلار در هر بشکه نسبت به شاخص عمان/ دبی تعیین قیمت شده است؛ درست مشابه تغییرات قیمتی است که در بهای همتای عربستانی این گرید - عرب لایت - ایجاد شده و فاصله قیمتی میان این ۲ گرید کلیدی ایران و عربستان را همچنان در ۴/ ۰ دلار در هر بشکه حفظ می‌کند.
اویل پرایس در ادامه گزارش گفته است که با این حال، هر اندازه که شرکت ملی نفت ایران برای اعمال این قیمت‌ها تلاش کند؛ قیمت‌های گریدهای ایرانی به شکل فزاینده‌‌‌‌‌‌تری نظری می‌شوند و عملی شدن آنها دشوارتر بهنظر می‌رسد. دلیل این امر ورود گسترده گرید نفتی اورال روسیه به بازار هند و چین است که منجر به اشباع بیش از پیش بازار آسیایی شده است. گرید ایران لایت که گرید اصلی صادراتی ایران است، قبلا با تخفیفی ۵ دلاری در هر بشکه نسبت به شاخص عمان/ دبی مبادله میشد؛ اما حالا با افزایش رقابت فوری با ورود روسیه در بازار نفت آسیا - بالاخص چین - و تخفیف‌های گسترده این کشور در کنار ادامه تحریم‌ها علیه ایران، در واقع این گرید نفتی با تخفیف بیشتری به فروش خواهد رسید. اویل‌پرایس در بخش پایانی بررسی قیمتگذاری ایران گفته است که در این شرایط، تخفیف‌های ارائه‌‌‌‌‌‌شده توسط شرکت ملی نفت ایران نسبت به شاخص معاملات آتی عمان/ دبی به ازای هر بشکه ۲ رقمی شده است.
تقویت گریدهای سبک امارات و متوسط کویت
ادنوک (ADNOC)، شرکت ملی نفت امارات‌متحده‌عربی نیز قیمت گرید نفتی شیرین و سبک موربان (Murban) را در‌ماه آگوست ۳۳/ ۱۱۷ دلار در هر بشکه تعیین کرد که نسبت به‌ماه قبل حدود ۸ دلار در هر بشکه افزایش داشت. همچنین برای نخستین‌بار از زمان آغاز معاملات گرید موربان، پریمیوم آن در برابر شاخص دبی به بالای ۲ دلار بر بشکه رسید و با پریمیوم ۷/ ۴ دلاری در هر بشکه قیمتگذاری شده است.
درحالی‌که بازار هنوز به گریدهایی که مقدار زیادی سوخت‌های تقطیری سبک - بنزین، سوخت دیزل، سوخت جت و نفت سفید - تولید می‌کنند، بها می‌دهد؛ گریدهای ترش متوسط ادنوک مانند آپرزاکوم (Upper Zakum) هنوز با مشکل مواجه هستند و این گرید با یک دلار کاهش نسبت به موربان تعیین قیمت شد. در همین حال، ادنوک به‌شدت مشغول تلاش برای ترویج سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز خود است؛ این شرکت از سال۲۰۱۶ تاکنون حدود ۶۵میلیارد دلار سرمایه جمع‌‌‌‌‌‌آوری کرده تا به کمک شرکا از تحقق هدف تولید ۵میلیون بشکه در روز خود اطمینان حاصل کند. شرکت نفت دولتی کویت (KPC) نیز قیمت رسمی فروش شاخص پرچم‌‌‌‌‌‌دار ترش و متوسط KEB خود را یک دلار بر بشکه افزایش داده و پرمیوم قیمت آن نسبت به شاخص عمان/ دبی را به ۱۵/ ۷ دلار در هر بشکه افزایش داده است. این کاملا مطابق با قیمتگذاری آرامکو عربستان برای گرید شنبه KEB یعنی گرید عرب مدیوم است.
رویکرد خاص عراق در قیمتگذاری
شرکت سومو (SOMO)، فروشنده دولتی نفت عراق نیز مسیر عربستان در آسیا را درپیش گرفت و فرمول قیمت خود برای ماه آگوست را برای گریدهای متوسط بصره (Basrah Medium) و سنگین بصره (Basrah Heavy) را به ترتیب ۲۰/ ۱دلار و ۵۵/ ۰ دلار در هر بشکه افزایش داد، با این حال عراق تمایل روشنی برای جداکردن راه خود از عربستان در بازار اروپا دارد. عربستان به‌جز گرید اصلی سنگین خود، بهای تک تک گریدهای نفتی به مقصد اروپا در‌ماه آگوست را افزایش داد، درحالی‌که عراق قیمت تمام گریدهای خود به مقصد اروپا را کاهش داد. البته گفتنی است که شرکت سومو، فرمول قیمت خود را بر اساس شاخص برنت تاریخ‌‌‌‌‌‌دار (Dated Brent) که توسط پلتس منتشر می‌شود، تعیین می‌کند.
با این وجود، رویکرد عراق در قیمتگذاری نشانه‌‌‌‌‌‌هایی از تلاش این کشور برای کاهش روند تهاجمی قیمت‌ها در بازار است. گفتنی است که این اقدامات در شرایطی صورت می‌گیرد که عراق شدیدا به‌دنبال افزایش ظرفیت صادراتی خود از بنادر جنوبی کشور است، هر چند با توجه به مشکلات و ناتوانی‌‌‌‌‌‌های اپراتورها در حفظ سطح تولید، این افزایش ظرفیت لزوما به افزایش عرضه و صادرات در کوتاه‌مدت منجر نمی‌شود و بیشتر به ایجاد ظرفیت مازاد کمک می‌کند.
در واقع، با این اقدام کشورهای تولیدکننده نفت حوزه خلیج‌فارس، بهنظر می‌رسد شرکت‌های نفتی منطقه برخلاف بسیاری از تحلیلگران، سیاستمداران و همتایان غربی و خصوصی خود، چندان کاهش قیمت نفت‌خام در کوتاه‌مدت را جدی نمی‌گیرند. این امر می‌تواند ناشی از اعتماد آنها به عدم‌افزایش عرضه قابلتوجه اوپک‌پلاس، ادامه وضعیت کمبود و اختلال عرضه بازار نفت در اثر جنگ اوکراین و تحریم‌ها علیه روسیه در کنار مشکلات لیبی باشد. همچنین کشورهای نفتی خاورمیانه مشخصا بدبینی کمتر و خوش‌بینی فزاینده‌‌‌‌‌‌ای نسبت به آینده قیمت نفت در‌ماه آگوست دارند و حتی زمزمه‌‌‌‌‌‌هایی شنیده می‌شود که این کشورها حتی ممکن است قیمت رسمی فروش خود به مقاصد آسیایی و اروپایی را برای تحویل در‌ماه سپتامبر نیز افزایش دهند، با این حال در صورت رقم‌خوردن سناریو رکود اقتصادی شدید در جهان که می‌تواند با تخریب گسترده تقاضا برای نفت همراه شود، این کشورها بی‌‌‌‌‌‌تردید مجبور خواهند شد که طلای‌سیاه خود را به قیمت‌هایی پایین‌تر از بهای رسمی به فروش برسانند.
