ریاض بازار آسیا را برای نفت خام آمریکا رقابت‌پذیر می‌کند
پاس گل عربستان به نفت شیل آمریکا
در این راستا، ابوظبی نیز قیمت نفتش را بالا برده و انتظار می‌رود دیگر تولیدکننده‌های خاورمیانه نیز حرکت مشابهی پیش بگیرند. «کلاید راسل»، تحلیلگر ارشد نفت در خبرگزاری رویترز این موضوع را زمینه ساز تمایل بیشتر چینی‌ها برای خرید نفت از دیگر تولیدکننده‌ها از جمله آمریکا می‌داند. به گفته راسل، از آنجا که نفت وست تگزاس اینترمدییت سبک است نمی‌تواند جایگزین بسیاری از گریدهای عربستان شود، اما نفت آمریکا قابل مقایسه با نفت بسیار سبک عربی (Arab Extra Light) است که ۷/ ۶ دلار در هر بشکه گران تر از ماه گذشته شده است. بنابراین نفت آمریکا می‌تواند ارزان‌تر از گریدهای مشابه در خاورمیانه ارائه شود که راه را برای رشد واردات چین و دیگر کشورهای مصرف‌کننده در آسیا مانند هند باز می‌کند. با وجود اینکه هنوز نشانه‌ای مبنی بر رشد تقاضا برای نفت آمریکا از سوی چین مشاهده نشده، واردات پرجمعیت ترین کشور جهان از آمریکا در آگوست می‌تواند نشان دهنده حرکت چین به سمت این کشور باشد.
این تحلیل با نظر برخی کارشناسان مبنی بر فشار آمریکا بر عربستان برای تعدیل بازار و امتیازدهی این کشور به ترامپ همسو است. در ماه‌های گذشته و پس از اتمام جنگ قیمتی نفت، عربستان که به ضربه زدن به صنعت نفت آمریکا از طریق کاهش بی سابقه قیمت متهم شده بود، تلاش کرد رابطه نفتی خود با آمریکا را بهبود بخشد.
نگرانی پالایشگران آسیایی
عربستان که معمولا پنجم هر ماه میلادی قیمت رسمی نفتش را به مشتریان اعلام می‌کند تا آنها با توجه به نیاز خود و شرایط فروش، سفارش محموله‌های طلای سیاه را برای ماه بعد به این کشور بدهند، این امر را به پس از نشست اوپک پلاس موکول کرد. این نشست با ادامه مرحله اول کاهش تولید ۶/ ۹ میلیون بشکه در روز موافقت کرد. ریاض با اعلام افزایش قیمت نفتش برای تحویل در ماه جولای برخی خریداران را نگران کرده است. به گفته بلومبرگ، دو پالایشگر کماکان حجم محموله‌های وارداتی از عربستان را کاهش نمی‌دهند اما یک پالایشگاه دیگر گفته در حال بررسی شرایط برای جایگزین کردن نفت عربستان با ذخایر دریایی یا دیگر منابع است. یک منبع دیگر گفت سه پالایشگاه پس از این حرکت عربستان، گزینه‌های خود برای خرید نفت را می‌سنجند. آر. رمچاندران، رئیس بخش پالایشگاه‌های شرکت نفت بهارات هند نیز در این باره گفت: «ما در حال برنامه ریزی برای خرید محموله‌های کامل برای جولای از جمله نفت آپشن‌دار بودیم. (اما) حالا باید وضعیت را پس از حرکت قیمتی عربستان مرور کنیم. با وجود قیمت‌های تحویل آینده، معاملات بازار نفت که به شدت پویا شده، حالا بیش از یک علم، یک هنر است.»
عربستان قیمت نفتش را برای همه مقاصد افزایش داده است. با این وجود، بهای نفت‌های سبک برای فروش به آسیا بیشترین افزایش را به خود دیده‌اند. قیمت نفت سبک عربی (Arab light) ۱۰/ ۶دلار در هر بشکه نسبت به ماه گذشته رشد داشته است. بازارها منتظر افزایش قیمت از سوی شرکت نفت دولتی عربستان، آرامکو بودند اما این رشد بیش از انتظار آنها بود. در یک نظرسنجی که رویترز انجام داده بود پاسخ دهندگان انتظار داشتند به‌طور میانگین قیمت این گرید نفتی ۸/ ۳ دلار در یک ماه افزایش یابد. با این وجود، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان در این مورد گفته افزایش قیمت نفت این کشور نشان از بازگشت تقاضای جهانی برای نفت دارد.
عربستان در خبری دیگر که به شدت بازارها را در روزهای دوشنبه و سه شنبه تحت تاثیر قرار داد، گفت به همراه کویت و امارات قصد ندارد کاهش تولید داوطلبانه نزدیک به ۲/ ۱ میلیون بشکه نفت در ماه جولای را تمدید کند و طبق اعلام قبلی فقط در ماه جاری این کاهش برقرار خواهد بود.
نفت شیل جایگزین نفت عربی؟
کلاید راسل می‌گوید عربستان همزمان می‌خواهد نفت بیشتر و گران تری را در ماه جولای در آسیا به فروش برساند. از این طریق، کمبود بودجه عربستان دست کم بیش از این تعمیق نمی‌شود. کلاید بر این باور است که چنین استراتژی ریسک بالا بردن رقابت پذیری دیگر تامین‌کننده‌های نفت از جمله آمریکا را دارد. این کارشناس نفتی رسیدن واردات نفت چین به رکورد ۳/ ۱۱ میلیون بشکه در روز در ماه قبل را بیشتر نتیجه ارزان بودن نفت عربستان و دیگر تولیدکننده‌ها در دو ماه آوریل و مارس می‌داند و نه رشد مصرف به‌طور واقعی. بنابراین، از نظر او چین ممکن است پس از این خریداری نفت برای ذخیره‌سازی را کاهش دهد. از طرفی، تولیدکننده‌های شیل در آمریکا که در ماه‌های گذشته فشار بسیاری را تحمل کرده‌اند و بسیاری از چاه‌های عملیاتی را نیز بسته‌اند، به دنبال روزنه‌ای برای بازگشت هستند. همین حالا هم زمزمه‌هایی از برخی از این شرکت‌ها مبنی بر آماده‌سازی شرایط برای بازگشایی چاه‌های بسته شده به گوش می‌رسد. با این وجود پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا واقعا نفت خام آمریکا قابلیت جایگزین شدن با نفت خاورمیانه را دارد؟ راسل در گزارش رویترز به مقایسه این دو پرداخته و گفته قیمت فیزیکی نفت وست تگزاس اینترمدییت برای تحویل در هوستون روز دوشنبه ۳۹/ ۳۹ دلار برای هر بشکه معامله شده است که از قیمت نفت سوآپ دبی (۸۱/ ۴۰ دلار) بیش از یک دلار ارزان تر است. نفت خام آمریکا گریدی سبک است و شاید قابل مقایسه مستقیم با نفت دبی نباشد. اما نفت بسیار سبک عربستان که ۷/ ۶ دلار افزایش قیمت داشته مشابه وست تگزاس اینترمدییت است. این به معنای تضمین محموله‌های نفت آمریکا به چین در قیمتی پایین تر از نفت خاورمیانه با وجود هزینه‌های بالای حمل است. نفت شیل آمریکا که به شدت از شیوع کرونا و کاهش تقاضا آسیب دیده، به گفته راسل بین ۳/ ۱ تا ۵/ ۱ میلیون بشکه کاهش تولید داشته است.
در همین حال، متغیری به نام فاز اول توافق تجاری آمریکا و چین نیز به میان می‌آید. ممکن است چین بخواهد از طریق خرید نفت احتمالا ارزان تر وست تگزاس بخشی از تعهد خود مبنی بر افزایش ۵۲ میلیارد دلاری خرید محصولات انرژی از آمریکا طی دو سال را عملی کند. با این وجود، هنوز هیچ نشانه‌ای مبنی بر تمایل چین به پایبندی به این توافق دیده نمی‌شود. هرچند با رقابت پذیر شدن دوباره نفت آمریکا در آسیا، چین ممکن است به خصوص از ماه آگوست به بعد واردات بیشتری از آمریکا داشته باشد. تاثیرپذیری با تاخیر این بازار به دلیل طولانی بودن روند خرید نفت از یک کشور تا دریافت فیزیکی است.
اگر بپذیریم که عربستان با علم به اینکه افزایش شدید قیمت رسمی نفت می‌تواند به آمریکا برای احیای صنعت شیل و فروش طلای سیاه به بازار آسیا کمک کند، این استراتژی را می‌توان ادامه راهبرد ریاض برای جلب رضایت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دانست. برخی تحلیلگران داخلی معتقدند عربستان تحت فشار آمریکا مهره‌های شطرنج اقتصادی اش را می‌چیند. این تحلیل با عقب نشینی عربستان از جنگ نفتی با میانجیگری ترامپ و بالا بردن شدید قیمت نفت ارسالی به آمریکا در ماه‌های گذشته همخوانی دارد. بر اساس منابع معتبر، ترامپ در یک گفت‌وگوی تلفنی به ملک سلمان گفته بود اگر برای کاهش تولید توافق نکند، نیروهای نظامی‌اش را از خاک عربستان بیرون می‌کشد.
