دنیای‌اقتصاد: جهان در سال‌۲۰۲۴ تنش‌های بسیاری خواهد داشت. جلد آخرین شماره مجله اکونومیست به‌وضوح از تیره‏‏‏‏‌تر‌شدن وضعیت جهان و احتمال ظهور دوباره ترامپیسم در آمریکا حکایت دارد ،اما داستان تنها این نیست. در بخش‌های مختلف چالش‌های بسیاری پیش‏‏‏‏‌روی صنعتگران است و در صدر آنها، مساله تامین مواد اولیه معدنی قرار دارد. معدن به‌عنوان پایه‏‏‏‏‌ای‏‏‏‏‌ترین بخش از فعالیت صنعتی، برای بسیاری از صنایع حکم یک پشتیبان امن را دارد اما ظاهرا وضعیت در سال‌۲۰۲۴ برای بازار کامودیتی‏‏‏‏‌های معدنی بسیار متغیر است و معدن‌کاران بزرگ این حوزه و کشورهای مهم در فعالیت معدنی سال‌سختی را پیش‌رو دارند. گزارش تازه موسسه مشاوره «ارنست ‌اند یانگ» نشان می‌دهد سه بحران بزرگ پیش‏‏‏‏‌روی بخش معدن است: بحران نخست نحوه تحقق توسعه‌پایدار و اهداف مرتبط با آن است. بحران دوم مساله سرمایه‌گذاری است که به معدن برای پوشش نیازهای جدید جهان قوت می‌بخشد. بحران سوم نیز مساله امنیت سایبری در گذار به معدن‌کاری دیجیتال و هوشمند است.

بخش معدن امروز برای خلق ارزش بیشتر و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود، نیازمند سرمایه‌گذاری است؛ این در حالی است که جبران فرصت‌های ازدست رفته باید به موازات ایجاد بسترهای مورد‌نیاز معدن‌کاری هوشمند صورت بگیرد، در غیر‌این‌صورت جبران این عقب‌ماندگی به‌راحتی موارد قبلی نخواهد بود. سرمایه‌ای که در گام اول باید وارد حوزه اکتشاف شده و در ادامه منجر به تامین مواد اولیه زنجیره ارزش شود.

دنیای‌اقتصاد: عزم جهانی برای کاهش انتشار کربن باعث رشد تقاضا برای فناوری‌های حوزه انرژی پاک شده‌است و از آنجا‌که مس نقش اساسی در اقتصاد بدون‌کربن دارد، این فلز موقعیت استراتژیک و ویژه‌ای پیدا کرده‌است. بررسی‌‌‌‌‌‌ بازارهای جهانی حاکی از آن است که طی سال‌های اخیر رقابت بر سر مس افزایش یافته و این در حالی است که معادن در حال بهره‌‌‌‌‌‌برداری پروژه‌های پیشنهادی تقاضای پیش‌بینی‌شده را برآورده نمی‌کنند و شکاف عرضه و تقاضا رو به افزایش است. همچنین سناریو عرضه در میان‌مدت کاملا محدود به‌نظر می‌رسد. معاونت بررسی‌‌‌‌‌‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی با بررسی نقش مس در اقتصاد کم‌‌‌‌‌‌کربن و فناوری‌های بادی، خورشیدی و همچنین وسیله‌‌‌‌‌‌های نقلیه الکتریکی عنوان کرده؛ مادامی‌که جهان به سمت فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر حرکت می‌کند، مس به‌عنوان پرمصرف‌‌‌‌‌‌ترین فلز مطرح خواهد بود.

دنیای‌اقتصاد: کاهش ۴۰‌درصدی بهره‌وری معادن به دلیل فقدان ماشین‌آلات به‌روز ضربه‌‌‌‌‌ای مهلک را بر توسعه معادن ایران وارد کرده‌است. فعالیت‌های معدنی ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان منابع معدنی و طبیعی جهان در سالیان اخیر با رشد خوبی مواجه‌شده اما عقب‌افتادگی تکنولوژی در معادن، مساله مهمی است که باید به آن توجه کرد. یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که در بخش معادن ایران وجود دارد، داستان تکنولوژی است و یکی از مصادیق این داستان، ماشین‌آلات کهنه و فرسوده معدن‌کاری در ایران هستند.

دنیای‌اقتصاد: انجمن زغال‌سنگ ایران در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری بر ایمنی معادن این حوزه تاکید کرده‌است. انجمن زغال‌سنگ ایران که بیش از ۹۰‌درصد حجم تولید زغال‌سنگ کشور را نمایندگی می‌کند و تنها تشکل فعال قانونی در این حوزه است، وظیفه دارد بدون درنظرگرفتن ملاحظات احتمالی، تحلیل حادثه را با تاکید بر علت‌های زمینه‌ای جهت جلوگیری از بروز حوادث بعدی ارائه کند.

گروه معدنی فنیکس (Fenix Resources) قرارداد خرید الزام‌آوری در زمینه تامین سنگ معدن با تولیدکنندگان مشهور سنگ‌آهن استرالیا را به امضا رسانده که به موجب آن قرار است این شرکت در ماه‌‌‌‌‌‌‌ آتی حدود ۵۰۰‌هزار‌تن سنگ‌آهن هماتیت با عیار بالا را به گروه فنیکس برساند.

دنیای‌اقتصاد: با واگذاری ۱۴درصد از سهام معدن نیکل وله و سومیموتو به سهامداران خرد در اندونزی، پروژه مشترک گروه برزیلی وله و گروه ژاپنی سومیموتو آغاز شد. همکاری وله و سومیموتو در این کشور آسیایی وارد دور جدیدی شد. قرار است وله و سومیموتو با توسعه این معادن مهجورمانده، تولید نیکل را در اندونزی افزایش دهند.

دنیای‌اقتصاد: ستاره هالیوود به صف معترضان به معدن‌کاری مخرب گروه فرست کوآنتوم (First Quantum) در پاناما پیوست. فرست کوآنتوم که فعالیت گسترده‌ای در معدن مس کبره (Cobre) در پاناما دارد، مدت‌هاست با اعتصاب کارگران و اعتراض فعالان اجتماعی و محیط‏‏‏‏‏‏‌زیستی پاناما روبه‌روست. معترضان می‌گویند که نگران اثرات بالقوه زیست‌محیطی این عملیات مهیب هستند. این افراد از دولت لاورنتینو کورتیزو می‌خواهند که قانون ۴۰۶ را که ناظر بر امتیاز بهره‏‏‏‏‏‏‌برداری معدنی است به‌کار گیرد و امتیاز فرست کوآنتوم مبنی‌بر حق استخراج مس به مدت ۲۰ سال ‌را لغو کند.

دنیای‌اقتصاد: مقامات لبنانی می‌گویند؛ اسرائیل کارخانه بزرگ تولید آلومینیوم در لبنان را منهدم کرده‌است. این عملیات که با پهپاد و اوایل صبح روز شنبه رخ‌داده، موجب کاهش سالانه ۵۰ تا ۷۵هزار‌تن آلومینیوم در این کشور خواهد شد.

دنیای‌اقتصاد: شیلی و چین بر سر نحوه تولید و ذوب مس به توافق رسیدند. آنتافوگستا؛ معدن‌کار شیلیایی با هزینه‌های تصفیه و پالایش (به میزان ۸۰‌دلار در هر‌تن و ۸‌سنت در هر پوند با گروه ذوب جین‏‏‏‏‏‏‌چوان؛ چهارمین تولیدکننده بزرگ مس چین توافق کرد و این موضوع مسیر را برای عرضه باثبات کنسانتره مس در سال‌آینده در چین هموار کرد. دو شرکت در حالی با این رویه موافقت کرده‌اند که سال‌گذشته این اعداد معادل ۸۸‌دلار در هر‌تن و ۸.۸‌سنت در هر پوند بود. موضوعی که به‌معنای کاهش هزینه‌ای است که معدن‌کاران به‌کارخانه‏‏‏‏‏‏‌های ذوب مس برای پردازش سنگ معدن و تبدیل آن به فلز تصفیه‌شده پرداخت می‌کنند. نرخ این کاهش حدود ۹‌درصد است که رقم قابل‌توجهی است. گفته شده دلیل کاهش این نرخ ، اضافه عرضه در بازار و کاهش تقاضا برای فلز مس است. موضوعی که با توجه به افزایش شدید هزینه تولید مس در سال‌۲۰۲۳، رخ‌داده و آینده نامعلومی را پیش‌روی صنعت مس قرار داده‌است.

دنیای‌اقتصاد: جهان برای ورود به عصر اقتصاد سبز آماده نیست. این را داده‌ها و شواهد مختلف تایید می‌کنند. هم رویه‌‌‌‌‌‌های دولتی و سیاسی در بخش‌های مختلف جهان و هم آمارهای رسمی از سطح انتشار آلاینده و میزان گرمایش زمین تایید می‌کنند بشر برای مقابله با توفان تغییرات اقلیمی که اثرات غریبی بر کره‌زمین داشته، آماده نیست. شواهدی که به‌نظر درست هستند، تاکید دارند؛ گرچه اکتشاف مس و نیکل به‌عنوان دو فلز پایه برای ساخت اقتصاد سبز و انرژی بدون‌کربن روبه‌رشد است، اما اولویت جهان همچنان چیزهای دیگری است.

دنیای‌اقتصاد: بخش معدن استرالیا احتمالا به‌زودی شاهد یک ادغام بزرگ و ۱۰.۶‌میلیارد دلاری خواهد بود. ظاهرا شرکت مشهور لایونت (Livent) از آمریکا‌ درصدد است تا با خرید گروه آلکم (Allkem) استرالیا و ادغام آن با مجموعه خود چارچوب تازه‌‌‌‌‌‌‌ای برای نقش‌آفرینی در بخش معدن پایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری کند.

دنیای‌اقتصاد: ظاهرا قیمت نزولی الماس باعث‌شده تا مالکان این سنگ‌‌‌‌‌‌‌های گرانبها از عرضه محصول خود به بازار امتناع کنند. گزارش اخیر بلومبرگ در این‌باره خواندنی است: «هنگامی که مهم‌ترین خریداران الماس جهان در اواخر ماه گذشته به دفاتر دی‌‌‌‌‌‌‌برز (De Beers) در بوتسوانا رسیدند، یک پیشنهاد نادر از میزبان خود دریافت کردند؛ گزینه خرید هیچ‌چیز. همواره این شرکت الماس‌‌‌‌‌‌‌های خام خود را در یک‌سری به بازار عرضه کرده و به خریداران دستچین‌شده تحویل می‌دهد.

دنیای‌اقتصاد: کودلکو بازیگر مشهور صنعت مس از سقف تولید خود در سال‌۲۰۲۳ پرده برداشت. مدیرعامل شرکت کودلکو شیلی پیش‌بینی کرد تولید مس این شرکت در سال‌۲۰۲۳ به ۱.۳۱۵‌میلیون ‌تن محدود شود. رویترز با انتشار این خبر تایید کرد تولید بزرگ‌ترین معدن‌کار مس جهان به کمترین سطح خود رسیده و برای سال‌بعد هم بعید است از ۱.۳۴میلیون ‌تن عبور کند. استعفای مدیرعامل شرکت دولتی کودلکو دلیل اصلی افول این تولیدکننده بزرگ مس جهان است. ظاهرا شرکت معدنی کودلکو با مشکلات جدی در سطوح عملیاتی و سطح بالای بدهی دست‌وپنجه نرم‌کرده و همین عامل موجب‌شده تا پروژه‌های کلیدی و ضروری شرکت برای افزایش عمر معادن مس با تاخیر روبه‌رو شوند. این وضعیت در شرایطی بروز کرده که تولید سال‌گذشته کودلکو به کمترین میزان در ۲۵سال‌گذشته رسید. البته این شرکت انتظار دارد که تولید مس در سال‌های آینده رو به بهبود رود.

دنیای‌اقتصاد: شیرهای تامین مالی برای توسعه معدن‌کاری در کانادا بسته است. شواهد موجود نشان می‌دهد برخلاف استرالیا و بسیاری از کشورهای مشابه که با قدرت در زمینه توسعه معدن‌کاری و سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های خاک‌‌‌‌‌‌‌های کمیاب حرکت می‌کنند، کانادا وضعیت بدی دارد. این کشور نه‌تنها به این روند نپیوسته که حتی در زمینه توسعه تولیدات معدنی نیز با سستی پیش می‌رود.