اصطلاح «فوری فوتی» از کجا به وجود آمد؟

علیرضا عقیلی مهریزی پیش از این بارها اصطلاح «فوری فوتی» را شنیده‌ و احتمالا به کار برده‌ایم. تصور بیشتر افراد این است که «فوری» همان «فورا» و «فوتی» هم مهمل لفظی است که با تاکید بر لفظ اول می‌آید و «درخواستی است بر انجام موضوع با قید فوری!» اما ببینیم اصل ماجرا چه بوده است.

ابتدا نگاهی بیندازیم به معنی «اینکوترمز» (Incoterms). «اینکوترمز» مخفف عبارت International Commercial Terms  و به معنی اصطلاحات بازرگانی بین‌المللی است که برای اولین بار در سال ۱۹۳۶ میلادی (حوالی سال ۱۳۱۵ هجری شمسی) توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی با این عنوان ارائه شد. این قواعد برای تفکیک هزینه‌ها و مسوولیت‌ها بین فروشنده و خریدار در تجارت بین‌الملل استفاده می‌شوند و مسائلی مانند هزینه و مسوولیت حمل و ترخیص کالاها در واردات و صادرات و اینکه در مراحل مختلف حمل چه کسی مسوول انجام و پرداخت کدام بخش از فرآیند حمل است و ریسک جابه‌جایی و انتقال کالا برعهده چه کسی است را شامل می‌شود. قواعد اینکوترمز به‌صورت سرواژه‌های سه‌حرفی مانند FOB (فوب/Free on Board  به معنی تحویل کالا روی عرشه کشتی در بندر کشور مبدا) استفاده می‌شوند. به احتمال زیاد اصطلاح قیمت بنزین فوب خلیج‌فارس را شنیده‌اید.

اولین تجدیدنظر در قواعد اینکوترمز در سال ۱۹۵۳ (حوالی سال ۱۳۳۲ هجری شمسی) انجام شد و سه‌اصطلاح تجاری برای حمل‌ونقل معرفی شد. این قواعد جدید شامل (DCP (Delivered Carriage Paid یا هزینه‌های حمل کالا تا محل تحویل پرداخت‌شده، ( FOR (Free on Rail  یا تحویل کالا روی واگن قطار و (FOT (Free on Truck  یا تحویل کالا در کامیون بود. FOR  (فُور) و  FOT(فُوت) در میان این قواعد جدید قرار داشت!

در آن سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و تلاش برای توسعه تجارت بین‌الملل، با گسترش ارتباطات، به‌ویژه بازسازی، تکمیل و توسعه راه‌های زمینی میان کشورهای مختلف جهان که ارتباط روی خشکی بین آنها را میسر می‌کرد، حمل کالا از طریق راه‌آهن و حمل با کامیون به‌عنوان تحولی در حمل و تحویل کالا در تجارت بین‌الملل شناخته می‌شد که به فراخور این نوع حمل‌ها قواعد  FOR/FOT(فُور و فُوت) توسط تجار و بازرگانان ایرانی نیز به مراتب در بازرگانی خارجی و داخلی استفاده می‌شد و رفته‌رفته به‌علت شباهت این اصطلاح به مترادف فارسی آن به معنی «فوری و اضطراری» در هر زمان که نیاز به انجام کار با سرعت بالا و قید فوریت بود، اصطلاح «فوری فوتی» مورد استفاده قرار می‌گرفت و این اصطلاح در زبان فارسی محاوره‌ای کاربرد عمومی پیدا کرد. امروزه استفاده از اصطلاح «فوری فوتی» بدون اطلاع از ریشه آن کماکان در گفت‌وگو‌های روزمره مردم جای دارد. براساس آخرین به‌روزرسانی، قواعد اینکوترمز شامل ۱۱قاعده EXW, FCA, FAS, FOB, CFR, CIF, CPT, CIP, DAP, DPU, DDP است که می‌توانید پیرامون هرکدام قواعد اینکوترمز ۲۰۲۴ را مطالعه کنید.