«دنیای‌اقتصاد» گزارش می‌دهد
موانع مسکن ملی در آذربایجان شرقی
دولت سیزدهم که بر سرکار آمد، سنگ بزرگ ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال را در قالب نهضت ملی مسکن در دست گرفت، اما زمان زیادی نیاز نبود تا مشخص شود ساخت این تعداد مسکن عملا قابل تحقق نیست. سال جدید زمان مناسبی است تا نگاهی به بررسی اجرای این طرح در آذربایجان شرقی داشته باشیم و میزان پیشرفت آن را از مسوولان و پیمانکاران این استان جویا شویم.
مهم‌ترین مانع اجرای طرح‌‌‌های مسکن
استاندار آذربایجان شرقی در جلسه شورای مسکن استان در آخرین روزهای سال گذشته، بوروکراسی اداری در تامین و واگذاری زمین را مهم‌ترین مانع اجرای طرح‌‌‌های مسکن در استان دانست و گفت: اولویت و ماموریت نخست اداره کل راه و شهرسازی استان، موضوع مسکن است و این مجموعه باید نقش تسهیل‌‌‌کننده داشته باشد و موانع اجرای طرحها را رفع کند. عابدین خرم پیشرفت طرح‌‌‌های مسکن را یکی از تاکیدات همیشگی رئیس‌‌‌جمهوری و از اهداف اصلی سفرهای استانی دانست و افزود: با اقدامات روزمره و عادی نمی‌توانیم به این اهداف دست پیدا کنیم. وی با اشاره به اینکه گذر زمان و افزایش قیمت‌ها، مشکلات این بخش را تشدید می‌کند، گفت: اگر طرحها را با سرعت اجرا کنیم و پیشرفت کار برای مردم ملموس باشد، انگیزه متقاضیان برای تامین منابع پروژه‌‌‌ها نیز افزایش می‌‌‌یابد. استاندار آذربایجان شرقی همچنین بر تامین به‌‌‌موقع زیرساخت‌‌‌های طرح‌‌‌های مسکن از قبیل آب، برق، گاز و فاضلاب تاکید کرد و افزود: باید اقدامات پیش‌‌‌دستانه‌‌‌ای در این خصوص انجام گیرد تا در زمان افتتاح پروژه‌‌‌ها مشکلی نداشته باشیم.
کارنامه طرح در آذربایجان شرقی
مدیرکل راه‌‌‌و‌‌‌شهرسازی آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به برخی چالش‌‌‌های نهضت ملی مسکن در آذربایجان شرقی، پیشرفت این طرح را مناسب قلمداد کرد و گفت: ناتوانی متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن و دهک‌‌‌های پایین در تامین آورده اولیه، انصراف متقاضیان به دلیل عدم‌توانایی در تامین آورده‌‌‌های دوم و طولانی شدن مدت اجرای طرحها از چالش‌‌‌های پیش روی این طرح است. امیر بخشی‌‌‌زاده ادامه داد: عمل به تعهد واریز اولیه از سوی دستگاه‌‌‌های حمایتی در طرح نهضت ملی مسکن، افزایش میزان تسهیلات بانکی به همراه کاهش نرخ سود و افزایش طول دوران مشارکت جهت کاهش میزان اقساط پرداختی از راه‌‌‌حل‌‌‌های کاستن از چالش‌‌‌های این طرح است.
وی با ارائه آماری از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در آذربایجان شرقی گفت: از بین ۲۷۸هزار و ۳۱۴ متقاضی این طرح در این استان، شرایط ۴۲هزار و ۸۸ متقاضی تایید شده و ۱۵هزار و ۹۴۷ متقاضی آورده شخصی خود به میزان بیش از ۴۰ میلیون تومان را واریز کرده‌‌‌اند.
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی با اشاره به تخصیص طرح برای ۶۰هزار و ۳۳۴ متقاضی گفت: ساخت ۶۷هزار و ۲۶۲ واحد در شهرهای مورد تقاضای این استان آغاز شده است.
بخشی‌‌‌زاده افزود: عملیات اجرایی ۱۳هزار و ۴۷۰ واحد در شهرهای جدید، سه‌هزار و ۳۳۲ واحد در شهرهای بالای ۱۰۰هزار نفر، سه‌هزار و ۳۹۶ واحد در شهرهای زیر ۱۰۰هزار نفر و واحدهای روستایی و خودمالک در سطح استان آغاز شده است.
وی سهمیه آذربایجان شرقی از طرح نهضت ملی مسکن را حدود ۲۰۰هزار واحد دانست.
دغدغه‌‌‌ای به نام مشکلات مالی
مدیرعامل و عضو هیات‌‌‌مدیره شرکت دیفیوزر که دو طرح نهضت ملی مسکن با مجموع زیربنای ۶۶هزار مترمربع و ۵۶۸ واحد مسکونی در حال ساخت دارد، از پیشرفت ۶۸درصد و ۳۲ درصدی این طرحها خبر داد و به «دنیای‌اقتصاد» گفت: دغدغه اصلی سازندگان مسکن در این طرح، مشکلات مالی است.
فریبرز صالحی هزینه تمام‌‌‌شده هر واحد مسکونی را بین ۹۰۰ میلیون تومان تا یک میلیارد تومان برآورد کرد و گفت: در کلان‌شهرها از‌‌‌جمله تبریز که بیشترین میزان تسهیلات به متقاضیان پرداخت می‌شود، رقم پرداختی ۴۰۰ میلیون تومان است که حتی نیمی از هزینه واحد مسکونی را نیز پوشش نمی‌‌‌دهد و پرداخت مابقی هزینه ساخت، برای بسیاری از متقاضیان غیرممکن است.
وی ادامه داد: در واحدهایی که مجموعه ما می‌‌‌سازد، ۲۰ واحد متعلق به متقاضیان تحت حمایت دولت شامل سازمان بهزیستی و کمیته امداد است که تنها اقساط مرحله اول پرداخت شده است و سایر اقساط آنها پرداخت‌‌‌نشده است و اگر تدبیری در این زمینه اتخاذ نشود، طرحها با چالش جدی مواجه خواهد شد و روند اجرا در طرحها کند خواهد شد.
صالحی نهضت ملی مسکن را در مقایسه با مسکن مهر یک عقبگرد در این حوزه دانست چراکه میزان حمایت بانک از خانه‌‌‌دار شدن مردم، از ۷۰درصد به ۴۰درصد رسیده است. وی راهکار پیشرفت سریع‌‌‌تر طرح‌‌‌های نهضت ملی مسکن و کاهش هزینه تمام‌‌‌شده این طرحها را کاهش هزینه‌‌‌های بخش‌‌‌های دولتی دانست و افزود: اگر بخش دولتی و ارگان‌‌‌های وابسته از قبیل سازمان تامین اجتماعی، اداره امور مالیاتی، سازمان نظام‌‌‌مهندسی، توزیع برق، آب منطقه‌‌‌ای و... در خدماتی که به طرح‌‌‌های نهضت ملی مسکن ارائه می‌دهند، تخفیف مناسب اعمال کنند یا در برخی موارد بدون اخذ هزینه خدمات‌‌‌رسانی کنند، این طرحها می‌تواند سریع‌‌‌تر خاتمه یافته و در اختیار متقاضیان قرار گیرد. مدیرعامل شرکت دیفیوزر مدت‌‌‌زمان قرارداد طرح‌‌‌های این شرکت را ۲۴ ماهه اعلام کرد و ادامه داد: البته اگر منابع مالی تامین شود ما می‌توانیم در ۱۸ ماه واحدهای مسکونی را تحویل متقاضیان دهیم.
امکان اتمام طرحها در ۱۶ ماه وجود دارد
مدیرعامل شرکت ساختار سازه تبریز نیز که پیمانکار طرح ۳۹۶ واحدی آوین، در قالب نهضت ملی مسکن است، در خصوص وضعیت طرح این شرکت به «دنیای‌اقتصاد» گفت: طرح را در اردیبهشت ۱۴۰۱ در زمینی به مساحت ۱۸هزار و ۶۰۰ مترمربع و احداثی اعیانی ۵۸هزار و ۵۰۰ مترمربع آغاز کردیم که در ۱۱ بلوک ۸ طبقه در حال ساخت هستند و اکنون ۴۰درصد پیشرفت داریم.
میراحمد حبیبی در خصوص تامین مالی این طرح و زمان اتمام آن گفت: قرارداد ما برای تحویل واحدها، ۲۴ ماه پس از صدور پروانه است اما اگر تامین مالی توسط متقاضیان به‌‌‌خوبی انجام شود، توانایی اتمام طرح در ۱۶ ماه را خواهیم داشت، با‌‌‌وجود این با توجه به اوضاع اقتصادی، پرداخت ۴۰ میلیون تومانی در هر مرحله، برای متقاضیان ممکن نیست و بانک نیز به میزان پیشرفت طرح، منابع مالی را تامین می‌کند که این مسائل برای اتمام طرح مشکل‌‌‌ساز خواهد شد. وی با مقایسه نهضت ملی مسکن و طرح مسکن مهر گفت: در مسکن مهر، بانک ٧٥درصد بهای ساخت را پوشش داده بود، اما در نهضت ملی مسکن در بهترین وضعیت، بیش از ۴۰درصد از هزینه هر واحد را پوشش نمی‌‌‌دهد. حبیبی با اشاره به افزایش قیمت مصالح ساختمانی گفت: تلاش می‌‌‌کنیم با سرعت هر چه بیشتر طرح را به اتمام برسانیم تا قیمت تمام‌‌‌شده واحدها افزایش پیدا نکند.
وی با اشاره به تکاپوی مسوولان برای افزایش وام پرداختی در این طرح گفت: اگر وام پرداختی توسط بانک افزایش پیدا کند، طرح با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت، اما اکنون در خصوص تامین مالی مشکل داریم. حبیبی ضمن قدردانی از همکاری مجموعه مدیریتی شهر جدید سهند که محل احداث طرح‌‌‌های نهضت ملی مسکن متقاضیان شهر تبریز است، تامین انشعابات و عملیات زیربنایی را یکی دیگر از مسائل دارای اهمیت در اجرای موفق این طرح دانست.
معضل تورم بر سر راه متقاضی و پیمانکار
مدیرعامل انجمن خیرین مسکن‌‌‌ساز آذربایجان شرقی که یکی دیگر از سازندگان نهضت ملی مسکن در این استان است، تورم و افزایش قیمت مصالح را یک معضل اساسی برای پیمانکاران و متقاضیان دانست و به «دنیای‌اقتصاد» گفت: تورم موجود در جامعه نزدیک به ۴۵درصد است، اما ارگان‌‌‌های مربوطه در تعدیل هزینه‌‌‌های طرح حداکثر ۱۴درصد برآورد می‌کنند که این خود یک مانع دیگر بر سر راه این طرح‌‌‌هاست. میرسعید سهرابی که مجموعه‌‌‌اش مشغول ساخت ۳۹۹ واحد در زیربنای ۳۰هزار مترمربع در قالب این طرح است، از پیشرفت ۵۰ درصدی طرح این مجموعه خبر داد و افزود: ۱۲۰ واحد مسکونی را حداکثر تا خرداد سال آتی به متقاضیان تحویل خواهیم داد. وی افزود: اگر بانک‌ها میزان تسهیلات پرداختی به متقاضیان را افزایش ندهند، اتمام واحدها با تسهیلات در نظر گرفته‌‌‌شده عملا غیرممکن خواهد بود.
آسان‌‌‌ترین راه خانه‌‌‌دار شدن
مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید سهند که بخش اعظم طرح‌‌‌های نهضت ملی مسکن شهر تبریز را در خود جای داده است، نیز به «دنیای‌اقتصاد» گفت: ساخت ۱۶هزار واحد مسکونی را در قالب این طرح آغاز کرده‌‌‌ایم که پیشرفت آنها از ۲درصد تا ۵۵درصد متغیر است و تلاش خواهیم کرد برخی از واحدها را در سه ماه اول سال ۱۴۰۲ به متقاضیان تحویل دهیم. فرهاد سعیدی تحویل واحدها را بر اساس انجام کامل تعهدات مالی توسط متقاضیان دانست و ادامه داد: در خصوص تاسیسات زیربنایی این طرحها نیز جلسات متعددی در استانداری برگزار شد که مقرر شد دستگاه‌‌‌های خدمت‌‌‌رسان، تاسیسات زیربنایی را مهیا کنند و شرکت عمران شهر جدید سهند نیز نسبت به ایجاد تاسیسات روبنایی از قبیل مدرسه، مسجد، مجموعه فرهنگی و مرکز پلیس اقدام کند. وی از پیگیری جدی مسوولان مختلف برای افزایش میزان تسهیلات این طرح خبر داد و گفت: همه در تلاش هستند تا میزان تسهیلات این طرح افزایش پیدا کند چون این یک ضرورت است و اقداماتی در سطح وزارت مسکن و شهرسازی نیز انجام شده است.
