فناوریهای نوین چه آیندهای را برای صنعت و بازار رقم زده است؟
دگردیسی تولید لوازم خانگی
البته آینده صنعت لوازم خانگی تنها در گرو اینترنت اشیا نیست و بسیاری از فناوریهای جدید در آینده این صنعت نقش ایفا میکنند اما به نظر میرسد از نگاه کاربران، ادبیات تولید مبتنی بر هوش مصنوعی تفاوتهای خاص خود را دارد. اینکه فناوری اینترنت اشیا حتی مبتنی بر هوش مصنوعی چه میزان کاربرد و کارکرد لوازم خانگی یا خانههای هوشمند را تغییر میدهد باید جدی گرفت زیرا تفاوت در مقایسه با هزینه، اهمیت بسزایی پیدا خواهد کرد که جرقههای این تغییر از هماکنون در حال خودنمایی است.
اگر با ادبیات آیندهپژوهی به دورنمای صنعت لوازم خانگی نگاهی بیندازیم چند نکته خودنمایی خواهد کرد؛ افزایش خانههای تکنفره و اغلب کوچکتر از گذشته، نیاز به یک دستیار هوشمند برای افزایش سطح رفاه، انجام کارهایی که در گذشته توسط افراد خانواده انجام میشد ولی به مرور انتظار خواهیم داشت که ماشین برای ما انجام دهد، حتی یادآوری کارهای پیشپاافتادهای که برای حفظ جایگاه اجتماعی یا سلامت افراد مهم است همگی از ارکان آینده بازار و صنعت لوازم خانگی است که توجه بسیاری را میطلبد. نکته دیگر آنکه اقتصاد خانواده (حتی خانوادههای تکنفره) الزاما به گونهای نخواهد بود که هر اقدامی را انجام دهند از خرید یا خشکشویی حتی در حوزه مواد غذایی. این موارد به معنی آن است که آینده برای صنعت لوازم خانگی در شرف یک دگریسی است و اگر از این موارد صرفنظر کنیم، نگرانیهای بزرگتری را به همراه خواهد داشت. حفظ و گسترش سهم بازار در آینده دشوارتر از وضعیت فعلی است بنابراین بهتر است از هماکنون به فکر آینده بود.
نکته مهم آنکه در ابتدا باید اینترنت اشیا را به خوبی شناخت زیرا برای صنایع مختلف در حوزه لوازم خانگی حتی زندگی شهری کاربردهای مختلفی دارد که البته به فراخور شرایط تولیدی و صنعتی متفاوت خواهد بود.
نکته دیگر آنکه خانههای هوشمند اهمیت بیشتری در این حوزه دارند که لوازم خانگی بخشی از آن به شمار میرود. اینکه در یک خانه هوشمند چه لوازمی به کار رفته و این لوازم چگونه با یکدیگر در ارتباط هستند به حوزه مهمی در اینترنت اشیا بدل شده است. این وضعیت عمومی اهمیت بسیاری دارد که در بخشی یک کالا رأسا با فناوری هوشمند و اینترنت اشیا فعال شده و در حوزهای دیگر بخشی از خانه هوشمند به شمار میرود. تجربه سالهای گذشته و همبستگی لوازم خانگی با یکدیگر در ظاهر و کاربرد، یکی از مولفههایی است که میتواند به عنوان یک تجربه در این حوزه به کار گرفته شود.
اینترنت اشیا
اینترنت اشیا کلیدواژهای است که در ادبیات انقلاب چهارم صنعتی به خوبی شناخته شده و شاید در گام اول کاربرد آنها در لوازم خانگی، بیش از سایر بخشها در زندگی افراد خودنمایی میکند که البته مزایا، چالشها و کاربردهای آن باید مورد بررسی قرار گیرد. اینترنت اشیا به صاحبان خانه امکان میدهد تا کنترل بیشتری بر فضای زندگی خود داشته باشند. با دستگاههای متصل مانند ترموستاتهای هوشمند، سیستمهای روشنایی، دوربینهای امنیتی و لوازم خانگی، افراد میتوانند از راه دور خانههای خود را از طریق برنامههای تلفن همراه یا دستیارهای صوتی نظارت و مدیریت کنند.
نکته دیگر آنکه اینترنت اشیا در حوزههای شهری نیز کاربردهای گستردهای دارد. اینترنت اشیا شهرها را به اکوسیستمهای هوشمند، پایدار و کارآمد تبدیل میکند. سیستمهای مبتنی بر اینترنت اشیا، مدیریت ترافیک، مدیریت زباله، مصرف انرژی و ایمنی عمومی را بهبود میبخشند. راهحلهای شهر هوشمند شامل سیستمهای شبکه هوشمند، سیستمهای حملونقل هوشمند و نظارت هوشمند است.
فناوری اینترنت اشیا (IoT) یکی از جدیدترین تکنولوژیهای دنیای فناوری اطلاعات است و در سال گذشته ۵ میلیارد دستگاه با این فناوری به اینترنت متصل شده است. کارشناسان با توجه به این روند پیشبینی کردهاند که تا چهار سال آینده حدود ۵۰ میلیارد دستگاه از طریق اینترنت به یکدیگر اتصال یابند. فناوری اینترنت اشیا این امکان را فراهم میکند تا تمامی اشیا و دستگاههای اطراف ما به اینترنت متصل شده و از طریق اپلیکیشن مخصوص در تلفنهای هوشمند کنترل و مدیریت شوند. اینترنت اشیا این پتانسیل را دارد که مزایای متعددی را به همراه داشته باشد و جنبههای مختلف زندگی ما را متحول کند. در اینجا چند مزیت کلیدی استفاده از فناوری اینترنت اشیا آورده شده است:
بهرهوری و اتوماسیون
اینترنت اشیا با اتوماسیون وظایف و فرآیندها، منجر به بهبود کارآیی و بهرهوری میشود. دستگاههای متصل میتوانند دادهها را در زمان واقعی جمعآوری و تجزیه و تحلیل کنند، که امکان تعمیر و نگهداری پیشگیرانه، تخصیص بهینه منابع و عملیات ساده را فراهم میکند.
صرفهجویی در هزینه
با استفاده از اینترنت اشیا، کسبوکارها میتوانند هزینهها را از طریق نگهداری پیشبینیشده، بهینهسازی انرژی و مدیریت موجودی کاهش دهند. به عنوان مثال، حسگرها در تجهیزات تولیدی میتوانند خرابیهای احتمالی را از قبل تشخیص دهند، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه را ممکن میسازند و از خرابی پرهزینه جلوگیری میکنند.
تجارب کاربری پیشرفته
اینترنت اشیا میتواند تجربیات کاربر را با ارائه خدمات شخصیسازی شده و بههمپیوسته افزایش دهد. برای مثال، خانههای هوشمند میتوانند نور، دما و اولویتهای سرگرمی را بر اساس ترجیحات فردی تنظیم کنند و محیط زندگی بهتر و راحتتری ایجاد کنند.
ایمنی و امنیت بهبودیافته
اینترنت اشیا میتواند ایمنی و امنیت را در حوزههای مختلف مانند خانهها، شهرها و محل کار افزایش دهد. به عنوان مثال، سیستمهای نظارت هوشمند میتوانند تهدیدات بالقوه را در زمان واقعی شناسایی کرده و به آنها پاسخ دهند، امنیت عمومی را بهبود بخشند و خطرات را کاهش دهند.
مدیریت منابع بهینه
اینترنت اشیا امکان مدیریت کارآمد منابع را در بخشهایی مانند کشاورزی و انرژی فراهم میکند. سیستمهای آبیاری هوشمند میتوانند سطوح رطوبت خاک و شرایط آبوهوایی را برای اطمینان از استفاده بهینه از آب و به حداقل رساندن ضایعات نظارت کنند.
پیشرفتهای مراقبتهای بهداشتی
اینترنت اشیا پتانسیل ایجاد انقلابی در مراقبتهای بهداشتی، امکان نظارت از راه دور بیمار، پزشکی از راه دور و مدیریت بهتر بیماریهای مزمن را دارد. دستگاههای پزشکی متصل میتوانند دادههای بیمار را جمعآوری و به ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی منتقل کنند و مداخلات به موقع و مراقبتهای شخصیشده را ممکن میسازند.
پایداری زیستمحیطی
اینترنت اشیا میتواند از طریق مصرف انرژی کارآمد، کاهش ضایعات و طرح شهر هوشمند به پایداری محیطزیست کمک کند. به عنوان مثال، شبکههای هوشمند میتوانند توزیع و مصرف انرژی را بهینه کنند و ردپای کربن را کاهش دهند.
بینش دادهها
اینترنت اشیا حجم وسیعی از دادهها را تولید میکند و بینشهای ارزشمندی را ارائه میدهد که میتواند تصمیمگیری آگاهانه را هدایت کند. سازمانها میتوانند این دادهها را برای شناسایی روندها، الگوها و ترجیحات مشتری تجزیه و تحلیل کنند که منجر به بهبود محصولات و خدمات شود.
نظارت و کنترل از راه دور
اینترنت اشیا نظارت و کنترل از راه دور دستگاهها و سیستمها را امکانپذیر میکند. این امر بهویژه در صنایعی مانند لجستیک، که در آن مدیران میتوانند محمولهها را ردیابی کنند و مسیرها را در زمان واقعی بهینهسازی کنند، کارآیی و رضایت مشتری را بهبود میبخشد.
اتصال و دسترسی
اینترنت اشیا دستگاهها و افراد را به هم متصل میکند و اطلاعات و خدمات را در هر زمان و هر مکان قابلدسترسی میکند. این اتصال فرصتهای بیشماری را برای همکاری، نوآوری و اتصال جهانی باز میکند. بهطورکلی، بسیاری از مزایای ارائه شده توسط اینترنت اشیا، آن را به یک تغییردهنده بازی در عرصههای مختلف تبدیل میکند، صنایع را متحول میکند، کارآیی را بهبود میبخشد و کیفیت کلی زندگی را افزایش میدهد.
کاربردهای اینترنت اشیا
اینترنت اشیا (IoT) کاربردهای گستردهای در صنایع و بخشهای مختلف دارد. در اینجا چند نمونه برجسته از نحوه استفاده از اینترنت اشیا در دنیای واقعی آورده شده است:
خانههای هوشمند
اینترنت اشیا به صاحبان خانه امکان میدهد تا کنترل بیشتری بر فضای زندگی خود داشته باشند. با دستگاههای متصل مانند ترموستاتهای هوشمند، سیستمهای روشنایی، دوربینهای امنیتی و لوازم خانگی، افراد میتوانند از راه دور خانههای خود را از طریق برنامههای تلفن همراه یا دستیارهای صوتی نظارت و مدیریت کنند.
اتوماسیون صنعتی
اینترنت اشیا با فعالکردن اتوماسیون و تجزیه و تحلیل پیشرفته صنعت را متحول میکند. به عنوان مثال، تاسیسات تولیدی از اینترنت اشیا برای افزایش کارآیی تولید، نظارت بر سلامت تجهیزات و بهینهسازی مدیریت موجودی استفاده میکنند.
خودروهای متصل
فناوری اینترنت اشیا با فعالکردن خودروهای متصل با ویژگیهایی مانند ناوبری بلادرنگ، تشخیص خودرو، کنترل از راه دور و سیستمهای ایمنی پیشرفته، صنعت خودروسازی را متحول میکند. اکوسیستم خودروهای متصل به وسایل نقلیه اجازه میدهد تا با یکدیگر و زیرساخت ارتباط برقرار کنند و بهینهسازی ترافیک و پیشگیری از تصادف را ممکن میسازد.
مراقبتهای بهداشتی
اینترنت اشیا سهم قابلتوجهی در صنعت مراقبتهای بهداشتی دارد. این امکان نظارت از راهدور بیمار، دستگاههای پوشیدنی برای ردیابی سلامت و انتقال بیدرنگ دادهها به متخصصان مراقبتهای بهداشتی را فراهم میکند. پزشکی از راه دور مبتنی بر اینترنت اشیا همچنین امکان مشاوره مجازی و تشخیص از راه دور را فراهم میکند.
کشاورزی
اینترنت اشیا از طریق استفاده از تکنیکهای کشاورزی هوشمند، شیوههای کشاورزی مدرن را پیش میبرد. کشاورزان میتوانند سطح رطوبت خاک، شرایط آبوهوایی و سلامت محصول را از راه دور با استفاده از حسگرهای اینترنت اشیا کنترل کنند. این دادهها به بهینهسازی آبیاری، کوددهی و کنترل آفات، بهبود عملکرد محصول و کاهش اتلاف منابع کمک میکند.
شهرهای هوشمند
اینترنت اشیا شهرها را به اکوسیستمهای هوشمند، پایدار و کارآمد تبدیل میکند. سیستمهای مبتنی بر اینترنت اشیا، مدیریت ترافیک، مدیریت زباله، مصرف انرژی و ایمنی عمومی را بهبود میبخشند. راهحلهای شهر هوشمند شامل سیستمهای شبکه هوشمند، سیستمهای حملونقل هوشمند و نظارت هوشمند است.
خردهفروشی
اینترنت اشیا با ایجاد تجربههای خرید شخصی و تعاملی، صنعت خردهفروشی را تغییر شکل میدهد. خردهفروشان از اینترنت اشیا برای جمعآوری دادهها در مورد رفتارهای مشتری، ترجیحات و سطوح موجودی برای بهینهسازی مکانیابی محصول، مدیریت موجودی و تبلیغات سفارشی استفاده میکنند.
لجستیک و زنجیره تامین
اینترنت اشیا نقش مهمی در بهینهسازی عملیات لجستیک و زنجیره تامین ایفا میکند. حسگرهای اینترنت اشیا ردیابی و نظارت بر محمولهها را در زمان واقعی فراهم میکنند و مدیریت موجودی کارآمد، بهینهسازی مسیر و تحویل به موقع را ممکن میسازند.
مدیریت انرژی
اینترنت اشیا با نظارت و کنترل مصرف انرژی به مدیریت کارآمد منابع انرژی کمک میکند. کنتورهای هوشمند متصل به شبکههای اینترنت اشیا، امکان ردیابی مصرف انرژی را در زمان واقعی فراهم میکنند، هدررفت را شناسایی و روشهای صرفهجویی در انرژی را تشویق میکنند.
نظارت بر محیطزیست
اینترنت اشیا نظارت مستمر بر عوامل محیطی مانند کیفیت هوا، کیفیت آب و سطح سروصدا را امکانپذیر میکند. این دادهها به شناسایی منابع آلودگی، طراحی استراتژیهای موثر حفاظتی و تضمین محیطزیست سالمتر کمک میکند. اینها تنها چند نمونه از نحوه استفاده IoT در صنایع مختلف است. همانطور که فناوری IoT به تکامل خود ادامه میدهد، برنامههای کاربردی آن گسترش مییابد و محیطهای هوشمندتر و مرتبطتری ایجاد میکند که زندگی روزمره ما را بهبود میبخشد.
چالشهای اینترنت اشیا
در حالی که اینترنت اشیا (IoT) دارای پتانسیل بسیار زیادی است، چالشهای متعددی وجود دارد که برای پذیرش گسترده آن باید مورد توجه قرار گیرد. در اینجا چند چالش کلیدی مرتبط با اینترنت اشیا آورده شده است:
امنیت و حریم خصوصی
با افزایش اتصال دستگاهها، نگرانیهای امنیتی و حریم خصوصی برجستهتر میشود. دستگاههای اینترنت اشیا میتوانند در برابر هک، نقض دادهها و دسترسی غیرمجاز آسیبپذیر باشند و به طور بالقوه منجر به به خطر افتادن اطلاعات شخصی یا اختلال در سیستمهای حیاتی شوند.
قابلیت همکاری
قابلیت همکاری دستگاهها و پلتفرمهای مختلف اینترنت اشیا همچنان یک چالش است. در نتیجه، ادغام دستگاهها و سیستمهای مختلف از تولیدکنندگان مختلف میتواند پیچیده باشد و ممکن است به تلاشهای بیشتری برای اطمینان از سازگاری و ارتباط یکپارچه نیاز داشته باشد.
مقیاسپذیری
اکوسیستمهای اینترنت اشیا به توانایی افزایش مقیاس برای تطبیق تعداد فزاینده دستگاهها و دادههای تولیدشده نیاز دارند. مقیاسبندی شبکهها و زیرساختهای IoT برای مدیریت حجم عظیم داده و تعداد فزاینده دستگاههای متصل یک چالش مهم است.