«دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با نمایندگان مجلس بررسی می‌کند
رمزارزها در وضعیت «موقتا نامعلوم»
در همین راستا روزنامه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با تنی چند از نمایندگان مجلس سراغ موضوع رمزارزها و بهترین روش برای مواجهه با آن رفته است. مجلس نیز از جمله نهادهایی است که می‌تواند در روند قانون‌گذاری برای بازار «ارز دیجیتال» نقش اصلی را ایفا کند. تردیدی وجود ندارد که استقبال از رمز ارزها طی ماه‌های اخیر نگرانی‌هایی را از سوءاستفاده‌های احتمالی در سایه نبود قانون به وجود آورده است. هرچند که موضوعاتی همچون ایجاد رمز ارز ملی یا تدوین قانون از سوی مجلس یا دولت نیز در این شرایط مطرح شده است.
تشکیل کمیته مشترک مجلس و بانک‌مرکزی برای ساماندهی وضعیت رمزارزها
در همین رابطه نظر نمایندگان مجلس در مورد نحوه فعالیت «رمزارزها» را جویا شدیم که مهدی طغیانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اقدامات این کمیسیون برای ساماندهی رمز ارزها در کشور، گفت: «جلسات متعددی با مسوولان وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در این زمینه داشته‌ایم و حتی گزارشی درباره این موضوع از کمیسیون تدوین و در صحن مجلس قرائت شده است.» وی با بیان اینکه طی روزهای گذشته صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی در جلسه کمیسیون اقتصادی حضور پیدا کرده بود اعلام کرد: «در این جلسه توافق شد تا کمیته مشترکی بین مجلس و بانک مرکزی تشکیل شود تا رمزارزها را ساماندهی کنیم چرا که رمز ارزها در شرایط کنونی دیگر موضوعی نیست که تنها با تصویب طرحی در مجلس ساماندهی شود، بلکه این بحث نیازمند این است که دولت نیز جمع‌بندی خود را در این مورد اعلام کند.» نماینده اصفهان در مجلس تصریح کرد: «نیاز است تا مجلس و دولت در نهایت در این مورد به جمع‌بندی برسند تا هر چه سریع‌تر بحث رمزارزها ساماندهی شود و تفاوتی ندارد که این روند در قالب تدوین طرح در مجلس باشد یا تدوین لایحه در دولت.» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین از تشکیل کمیته‌ای میان مجلس و بانک مرکزی خبر داد و افزود: «در این کمیته از مجلس نیز توانگر و علیزاده حضور دارند که تاکنون جلساتی را نیز برگزار کرده‌اند تا در نهایت برای ساماندهی موضوع رمز ارزها به جمع‌بندی لازم برسند.» طغیانی ادامه داد: «رئیس‌کل بانک مرکزی در جلسه کمیسیون بحث رمز ارز ملی را نیز مطرح کرد. البته این موضوع در حد گمانه‌زنی است، چراکه موفقیت رمز ارز در یک کشور اول از همه نیازمند استقبال عمومی از آن است و باید عرضه و تقاضای لازم در این حوزه شکل بگیرد.» وی تصریح کرد: «جا افتادن بحث رمز ارز ملی مهم‌تر از هر موضوع دیگری است و باید رمز ارزی که به عنوان رمز ارز ملی ایجاد می‌شود نقش پول را بازی کند و مردم از آن استفاده کنند و مبادلات اتفاق بیفتد.» نماینده اصفهان در مجلس با تاکید بر اینکه چند کشور هستند که به دنبال ایجاد رمز ارز ملی بوده‌اند و در این حوزه موفقیتی کسب نکرده‌اند، گفت: «استفاده از رمز ارز ملی قطعا در گرو استقبال عمومی است که باید زیرساخت‌های لازم در این حوزه ایجاد شود.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه در خصوص مبادلات رمز ارزهایی که منشا خارجی دارند، نظر صریح ما در مجلس این است که بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نباید این موضوع را رها کنند، اظهار کرد: «سایت‌هایی که در این خصوص در حال اقدام هستند باید در چارچوب ضوابط کشور عمل کنند که این موضوع نیازمند ساماندهی از سوی بانک مرکزی است.»
رمزارز ملی باید داشته باشیم
از سوی دیگر اصغر سلیمی دیگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس موضع متفاوت‌تری را در مورد ساماندهی رمز ارزها در کشور مطرح می‌کند و آن ایجاد رمز ارز ملی است. او در این مورد گفت: «امروز رمز ارزها تبدیل به یکی از پشتوانه‌های تبادلات مالی برخی از کشورها شده و از آن استفاده می‌کنند و در کشور ما نیز بسیاری از افراد در حال استفاده از رمز ارز هستند. در نتیجه چه بخواهیم و چه نخواهیم استفاده از رمز ارزها در کشور رو به افزایش است و این پولی است که اگر درست مدیریت نشود ممکن است سرمایه مردم از بین برود و انتظاری که از وزارت امور اقتصاد و دارایی می‌رود این است که برای ساماندهی رمز ارزها حتما لایحه‌ای را به مجلس ارائه کند و مجلس نیز این آمادگی را دارد که در راستای ساماندهی این موضوع به دولت کمک کند.» نماینده مردم سمیرم در مجلس با تاکید بر اینکه باید بحث رمز ارزها را در کشور قانونمند کنیم، افزود: «حتی باید به این سمت برویم که رمز ارز ملی داشته باشیم که صحبت‌هایی نیز در این راستا در کمیسیون اقتصادی با رئیس کل بانک مرکزی داشته‌ایم که رمز ارز با پشتوانه نفت داشته باشیم.» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه لزوم قانون‌نویسی در حوزه رمز ارزها هر روز بیشتر از گذشته می‌شود، عنوان کرد:« با توجه به اینکه در حال حاضر خلأ قانونی در این حوزه داریم ممکن است برخی از سودجویان با روش‌هایی سرمایه مردم را از بین ببرند که لازم است در این حوزه حتما قانون مدونی با کمک مجلس، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی تدوین شود.» سلیمی با تاکید بر اینکه به هرحال باید از سرمایه‌های مردم که به صورت سرگردان در حال سوق داده شدن به سمت ارزهای دیجیتال است محافظت شود، گفت: «با توجه به اینکه رمز ارزهای بین‌المللی که در حال حاضر استفاده می‌شود پشتوانه لازم را در کشورمان ندارد باید زمینه‌های لازم برای جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی را پیش از رخ دادن هر اتفاقی ایجادکنیم.»
رمزارزها می‌توانند به دور زدن تحریم‌ها کمک کنند
در این میان البته برخی از نمایندگان مجلس هم هستند که نگاه مثبت‌تری به مقوله رمزارز دارند. از جمله آنکه حتی آن را ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها می‌دانند. در همین مورد نیز مسلم صالحی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: « نمی‌توان گفت که رمز ارزها کارآیی ندارند، بلکه به صورت همزمان معایب و محاسنی را به همراه دارند. به عنوان مثال یکی از محاسن رمز ارزها این است که در شرایط تحریم‌ها می‌تواند به دور زدن آنها کمک کند و کارآیی داشته باشد». وی با تاکید بر اینکه در کنار مزایا، رمز ارزها معایبی هم دارند، عنوان کرد: «همان طور که بازار سرمایه ما افت دارد بازار رمز ارزها نیز افت خودش را دارد و غیرقابل پیش‌بینی‌تر از بازار سرمایه داخلی است. بنابراین توصیه بر این است اگر فردی می‌خواهد وارد این بازار شود باید دقیقا مانند بازار سرمایه با اطلاعات وارد شود تا بلایی که سر مردم در بورس آمده بار دیگر در این بازار تکرار نشود.» نماینده اقلید در مجلس یکی دیگر از معایب بازار رمز ارز را نداشتن قانون برای این بازار عنوان و تصریح کرد: «باید هرچه سریع‌تر مجلس با همکاری دولت و بانک مرکزی به دنبال ساماندهی بازار ارز دیجیتال باشد و آیین‌نامه‌ای نیز برای آن تدوین کند.» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: «بدون شک برای این بازار باید آیین‌نامه‌ای تدوین شود که مشخص شود چه افرادی و با چه شرایطی می‌توانند در این بازار فعالیت کنند. البته در مجلس طرحی برای ساماندهی رمز ارزها تدوین شده که امیدواریم هرچه سریع‌تر این طرح با رای نمایندگان تصویب و اجرایی شود.» صالحی درباره راه‌اندازی رمز ارز ملی و پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی در این زمینه گفت: «این موضوع فعلا در حد ایده است و زیرساخت‌ها برای این موضوع آماده نیست که بتوانیم رمز ارز ملی تولید کنیم.» وی با بیان اینکه باید شرایطی را فراهیم کنیم که در صورت راه‌اندازی رمز ارز ملی مردم از آن استقبال کنند، اظهار کرد: «موفقیت رمز ارز ملی در گرو استقبال مردم و نحوه استفاده از آن است که در این زمینه باید زیرساخت‌ها و قوانینی را تدوین کنیم.»
«رمز ارز» پول قرن جدید که باید از آن استفاده کرد
نگاه مثبت به مقوله رمز ارز در میان سایر نمایندگان مجلس هم تا اندازه‌ای مشاهده می‌شود. از جمله آنکه محسن زنگنه از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه در بحث ساماندهی بازار رمز ارزها تاکنون تعلل شده است، گفت: «رمزارز به مانند اینترنت است، زمانی که اینترنت وارد کشور شد بحث بر سر این بود که آیا آن را قبول داریم یا خیر؟ اینترنت تکنولوژی بود که باید به درستی از آن استفاده می‌کردیم کما اینکه هم‌اکنون هم رمز ارزها نوعی از تکنولوژی است که باید از آن استفاده کرد. امروز در نظام مالی جهانی فاصله بسیار زیادی از دوره‌ای که یک کاغذ به نام پول پشتوانه اقتصادی یک کشور بود گذشته است و در حال حاضر نظام پولی دیگر بر اساس نظام اعتباری است.» نماینده تربت حیدریه در مجلس تصریح کرد: «در شرایط کنونی دولت‌ها، حاکمیت‌ها و بخش‌های خصوصی هستند که به اسکناس‌ها قیمت می‌دهند و رمز ارز هم به همین شکل است. به بیان دیگر رمز ارز همان پولی است که در فضای مجازی رد و بدل می‌شود و اعتبار آن را مولفه‌های زیادی تعیین می‌کند.» عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه رمز ارزها پول قرن جدید است که باید از آن استفاده کرد، اظهار کرد: «البته باید سازوکارهایی برای ساماندهی آن داشته باشیم و قوانین مدونی برای آن بنویسیم تا بتوانیم به صورت قانونی از آن استفاده کنیم.»
دولت هر چه سریع‌تر لایحه دهد
زنگنه ادامه داد: «باید به سمتی برویم که برای خودمان رمز ارز ایجادکنیم. رمز ارز اینگونه نیست که همواره با خارج تعامل کنید، رمز ارز تکنولوژی است که سه کار انجام می‌دهد، یکی از این کارها تبادل است که به راحتی می‌توان با تلفن همراه جا به جایی انجام داد. مورد دوم ذخیره‌سازی راحت است به این معنی که فرد با استفاده از رمزارزها درآمد دارد و می‌تواند از آن درآمد سود هم کسب کند. سومین قابلیت آن نیز نقد شدن است که رمز ارز را می‌توان به راحتی در صرافی‌های موجود نقد کرد.» وی با بیان اینکه رمز ارز ویژگی‌های یک پول امروزی را دارد، گفت: «تنها نگرانی که در این زمینه وجود دارد این است که چون بانک مرکزی اعتباری برای آن نمی‌گذارد ممکن است در آینده مشکل ایجاد شود که نظامات اقتصادی را مختل کند که در جواب این نگرانی‌ها باید گفت به طور نمونه زمانی که فضای مجازی آمد، رسانه ملی هم بود مگر الان فضای مجازی برخی مسائل را مختل نمی‌کند؟ همانگونه که فضای مجازی را مدیریت کرده‌ایم باید موضوع رمزارزها را نیز مدیریت کنیم» وی افزود: «در بحث رمز ارزها بانک مرکزی تعلل داشته است و هرچه سریع‌تر باید در این زمینه لایحه‌ای از سوی دولت به مجلس ارائه شود. در بحث رمز ارزها از نظامات پولی جهان در این زمینه عقب هستیم و باید هرچه سریع‌تر این حوزه را ساماندهی کنیم.»
مسوولان در مورد بازار ارز دیجیتال چه کنند؟
هرچه که هست در شرایط کنونی حداقل هم نمایندگان مجلس و هم مسوولان دولتی به این نتیجه رسیده‌اند که بی‌تفاوتی به مقوله رمزارز نمی‌تواند راه‌حل درستی در مواجهه با آن باشد به ویژه آنکه استقبال از آن در حال افزایش است و این بی‌تفاوتی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای مردمی داشته باشد که در سایه نبود قانون در حال کار در بازار ارز دیجیتال هستند. تشکیل کمیته مشترک میان مجلس و بانک مرکزی در مورد موضوع رمزارزها به نظر قدمی مناسب برای سامان دادن به وضعیت بازار ارز دیجیتال است که شاید قدم‌های مثبت دیگری را نیز به دنبال داشته باشد. با این همه بازار ارز دیجیتال فعلا در شرایط موقتا نامعلومی قرار دارد که ادامه این مسیر می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد و واکنش سریع مسوولان را می‌طلبد.
