در گفت‌وگو با مدیر عامل شرکت اعلام شد
۳ سال رشد مستمر ظرفیت تولید در پتروشیمی تندگویان
چرا پتروشیمی تندگویان از ابتدای راه‌اندازی نمی‌توانست به ظرفیت‌های مناسب تولید و بهره‌برداری برسد؟
پتروشیمی شهید تندگویان بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده محصولات مهم و استراتژیک اسید ترفتالیک خالص PTA و پلی‌اتیلن ترفتالات PET در دو گرید الیاف و بطری در کشور است که نقش ویژه‌ای در حمایت از تولید ملی در صنایع مختلف به‌ویژه در صنعت نساجی دارد. خوراک ورودی کارخانه‌های شیمیایی یا تولیدکننده اسید ترفتالیک خالص پارازیلین و اسید استیک است و کاربردهای مختلفی ازجمله روان‌کننده در تهیه چسب‌های صنعتی و تولید پلی‌اتیلن ترفتالات دارد که محصول تولیدی این مجتمع به‌منظور تهیه محصول PET مورداستفاده قرار می‌گیرد. کارخانه‌های تولیدی PET این شرکت که واحدهای مختلف آن تحت لیسانس شرکت‌های لورگی زیمر آلمان و نوی والسینای ایتالیا است، در سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ به بهره‌برداری رسیدند. خوراک ورودی این کارخانه‌ها اسیدترفتالیک خالص (PTA) و منو‌اتیلن گلایکول است. در بخش «پلی‌اتیلن ترفتالات» پتروشیمی شهید تندگویان علاوه بر تولید گریدهای مختلف الیاف و بطری به صورت روتین، توانایی تولید گریدهای متنوع دیگر براساس در‌خواست و تقاضای مشتری نیز وجود دارد که در همین زمینه می‌توان
FG-PET,FH-PET MOD-PET,HB-PET,SB-PET و... را نام برد.
مهم‌ترین هدف این بخش تولیدی، حمایت از صنایع داخلی بوده و تامین نیاز بازار داخل اولویت اصلی آن است و از محصولات آن در صنایع مختلف ازجمله صنایع بسته‌بندی مواد غذایی و بهداشتی، صنایع الکترونیک، طراحی و دکوراسیون، نخ جراحی، خودروسازی، صنعت نساجی و... استفاده می‌شود.
اما در سال ۸۴ که واحدهای این شرکت راه‌اندازی شد به دنبال تحریم‌های بین‌المللی لایسنسورها و سازندگان خارجی بدون انجام عملیات اجرایی این واحدها تعهدات خود را نیمه‌کاره رها کرده و رفتند و چون این کار انحصاری بود و برای نخستین بار در کشور چنین واحدهایی راه‌اندازی شده بود. متاسفانه هیچ کارشناس متخصصی در این زمینه برای راه‌اندازی وجود نداشت. به همین دلیل متخصصان پتروشیمی شهید تندگویان آستین همت را بالا زدند تا با تکیه بر تعهد، دانش و تجربه خویش واحدهای مذکور را راه‌اندازی کنند اگر چه این مهم محقق شد، اما این واحدها به دلایل ذکرشده همیشه زیر ظرفیت طراحی کار می‌کردند.
به‌منظور رفع نواقص و محدودیت‌ها از سال ۹۷ شناسایی گلوگاه‌ها و رفع موانع تولید را در برنامه شرکت قرار دادیم و خوشبختانه موفق شدیم ظرفیت تولید را هر سال افزایش دهیم.
ظرفیت تولید شرکت در حال حاضر چه میزان است؟
سال ۹۹ از لحاظ ظرفیت تولید برای ما سال متفاوتی بود. در واقع سال گذشته ۸۷درصد ظرفیت پیش‌بینی شده در تولید را محقق کردیم.
همچنین در پنج ماه اول امسال با افزایش ۱۲درصدی تولید نسبت به دوره مشابه سال قبل شاهد افزایش ظرفیت خوبی بودیم به طوری که سال گذشته در پنج ماه اول ۶۲درصد و در پنج ماه اول امسال ۷۴درصد ظرفیت پیش‌بینی‌شده را محقق کرده‌ایم. ان‌شاءالله در نیمه دوم امسال نیز اگر مشکل خاصی نباشد رکورد بالای ۸۵درصد را محقق خواهیم کرد.
از ابتدای امسال که به‌عنوان سال تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها نام‌گذاری شده جلسات مشخص و دوره‌ای داشتیم و ضمن برنامه‌ریزی منظم جهت حمایت از تولید، مشکلات و موانع تولید را نیز هر هفته بررسی کردیم. بر همین اساس تاکنون ۳۵ صورت‌جلسه آماده شده که هر هفته پیگیری می‌شوند.
با چه اقداماتی توانستید به افزایش تولید فعلی دست یابید؟
بعد از شناسایی مشکلات و موانع، کار روی ظرفیت واحدها به طور خاص و واحدهایی که بنا به دلایلی از سرویس خارج شده بودند به شکلی متمایز شروع شد و راه‌اندازی پروژه‌های تعریف‌شده را در دستور کار گذاشتیم.
اولین دستاورد شرکت روی مسائل زیست محیطی به دست آمد. بر این اساس، COD خروجی پساب شرکت که در سال ۹۷ حدود ۱۶۰۰ PPM بود اکنون به ۳۰۰ رسیده است و با برنامه‌هایی که تعریف شده این رقم به حد استاندارد خود خواهد رسید.
در راستای رفع مشکلات ما توانستیم توسط کارشناسان داخلی واحدهای متوقف را راه‌اندازی و تجهیزات را تعمیر کنیم. در همین راستا واحد poly H شرکت که یک شرکت چینی آن را نیمه کاره رها کرده و به تعهدات خود عمل نکرده بود با تکیه بر توان کارشناسان داخلی و بومی‌سازی قطعات آن در سال ۹۷ راه‌اندازی شد. در واحد POY هم که تولیدکننده محصول نخ پلی استر است دو خط آن از ابتدا هرگز راه‌اندازی نشده بود که توسط کارشناسان شرکت مورد بررسی قرار گرفت و در حال اقدامات لازم برای راه‌اندازی آنها هستیم. یک واحد به اسم استیپل که تولیدکننده پنبه مصنوعی است هم از همان ابتدا متوقف شده بود که ان‌شاءالله با برنامه‌ریزی لازم در آینده اقدامات اساسی برای راه‌اندازی آن هم آغاز می‌شود. می‌توان گفت همه واحدهای مجتمع زیرظرفیت کار می‌کردند.
اتفاقات مهم دیگری مانند داخلی‌سازی تجهیزات و تعمیرات نیز در افزایش ظرفیت تولید تاثیرگذار بودند. به طور مثال عمر سه دستگاه از مبدل‌های حرارتی که تیوپ‌های داخل آنها از جنس تیتانیوم بود به پایان رسیده بود و به گفته لایسنسورها باید ظرف مدت ۱۲ تا ۱۵ سال تعویض می‌شدند؛ متخصصان شرکت توانستند این مبدل‌ها را در داخل تولید و آنها را در سرویس قرار دهند. همچنین بزرگ‌ترین کمپرسور mhi که در واحد PTE۲ پتروشیمی شهید تندگویان کار می‌کند و از ابتدای راه‌اندازی متوقف بود با همه پیچیدگی‌ها توسط کارشناسان داخلی تعمیرات اساسی و راه‌اندازی شد. از دیگر موارد حمایت از بومی‌سازی قطعات می‌توان طراحی، ساخت و نصب فیلتر دوار تحت خلأ در واحد CTA را نام برد که برای نخستین بار به همت متخصصان و کارشناسان ایرانی و با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی انجام شد.
از برنامه‌های آینده شرکت بگویید.
راه‌اندازی واحد استیپل را در برنامه داریم که مصوب شده و انجام آن طی یک هفته آینده به پیمانکار ابلاغ خواهد شد. راه‌اندازی دو خط تولید را هم که از ابتدای راه‌اندازی از سرویس خارج بوده در دست داریم که شامل خطوط ۷ و ۸ واحد POY است که یکی از این خطوط تا هفته آینده و بعدی تا شهریورماه درسرویس قرار خواهند گرفت.
با راه‌اندازی این واحدها چه ظرفیتی در شرکت فعال می‌شود؟
با اضافه شدن خطوط واحد poy حدود ۱۶هزار تن به تولید این محصول اضافه خواهد شد. همچنین با راه‌اندازی واحد استیپل حدود ۶۶هزار تن از این محصول تولید خواهیم کرد؛ اما به ازای استیپلی که تولید می‌شود گرید بطری را نمی‌توانیم تولید کنیم.
واحد SSP هم افزایش ظرفیت ندارد، اما ارزش افزوده ایجاد می‌کند. در واقع به جای گرید الیاف، گرید بطری تولید می‌کنیم که هم سود بیشتری دارد و هم نیاز بازار را تامین می‌کنیم.
بنابراین در نیمه اول سال که تقاضا از سوی بطری‌سازان برای مواد اولیه بیشتر است گرید بطری را تولید و در نیمه دوم که گرید الیاف تقاضای بیشتری دارد این گرید را تولید می‌کنیم؛ به عبارت دیگر واحد SSP پتروشیمی شهید تندگویان می‌تواند هر کدام از این محصولات را نسبت به نیاز کشور تولید کند. قیمت گرید الیاف پتروشیمی شهید تندگویان ۱۸ تا ۲۰هزار تومان و قیمت استیپل حدود ۳۷ تا ۴۰هزار تومان است. قیمتpoy هم حدود ۳۷هزار تومان در هر کیلو است.
چند‌درصد از محصولات شرکت صادر می‌شوند؟
شرکتی مثل پتروشیمی شهید تندگویان برای تامین مواد اولیه، قطعات‌یدکی، کاتالیست و ... نیاز به ارز دارد به همین دلیل در حال حاضر برای ما ۹۰میلیون دلار تعهد صادراتی ایجاد شده است.
اما از آنجا که بازار داخلی به محصولات شرکت نیاز داشت هیچ صادراتی طی پنج ماه اول امسال نداشته‌ایم. به وزارت صنایع، وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم اعلام کرده‌ایم که به دلیل نیاز داخلی هیچ صادراتی انجام نشده است. امیدواریم مسوولان کمک کنند که این تعهد صادراتی ما حذف شود. تندگویان نیازهای وارداتی خود را از طریق شرکت‌های گروه و باحمایت مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس انجام خواهد داد.
سال گذشته نیز ۵۵هزار تن محصول تولید کردیم که بیشتر آن را از طریق بورس در داخل فروخته و مقدار کمی را صادر کرده‌ایم. همزمان با عرضه کامل محصولات در بورس، هفته‌ای دو نشست تخصصی با محور رفع موانع و افزایش تولید در پتروشیمی شهید تندگویان برگزار می‌شود تا زمینه تامین حداکثری نیاز صنایع تکمیلی پتروشیمی فراهم شده و مانع واردات محصولات و خروج ارز از کشور شویم.
اکنون نیز در صورت نیاز با موافقت ستاد تنظیم بازار عرضه محصولات را افزایش خواهیم داد. امسال حتی برخی هفته‌ها که رقابت بر روی یک گرید خاص تشدید شده سعی کردیم در هفته بعدی، عرضه آن گرید افزایش یابد تا بازار محصولات پلی‌اتیلن ترفتالات دستخوش التهاب نشود.
به تازگی این محصول وارد شد، آیا به واردات این نوع محصول نیاز است؟
اخیرا ۱۰هزار تن محصول از چین وارد شده که ۵هزار تن آن را در بورس به قیمت ۳۱هزار تومان عرضه کرده‌اند که تنها یک‌هزار تن آن فروخته شده است. این در حالی است که قیمت فروش محصولات داخلی تندگویان را ۲۰هزار و ۹۰۰ تومان تعیین کرده‌اند.
بر این اساس امیدواریم مسوولان یا محصول وارداتی را با همان قیمت محصول داخلی عرضه کنند یا قیمت محصولات داخلی را با توجه به هزینه‌های بالای تولید در گرمای خوزستان و وضعیت تحریم‌ها و هزینه‌های لجستیکی افزایش دهند.
از سویی باید گفت اگر کشور واقعا تا این حد به این محصول نیاز دارد، به جای واردات واحد جدیدی در کشور ایجاد شود تا بازار ملتهب نشود؛ اما اگر قرار نیست واحد دیگری ایجاد شود و تنها مشکلی که به واردات انجامیده سیستم عرضه نامناسب بوده نباید انگشت اتهام را به سمت ظرفیت تولید پتروشیمی شهید تندگویان نشانه بگیرند. ما در شرکت تمام تلاش خود را کرده‌ایم که با بالاترین ظرفیت کار کنیم و این ظرفیت را نیز افزایش خواهیم داد.
اگر به گفته واردکنندگان، بازار تا این حد دچار التهاب است که نیاز به واردات محصول است پس باید این محموله وارداتی تا قیمت ۴۰هزار تومان هم فروخته می‌شد که انجام نشد. به نظر می‌رسد اگر مصرف‌کننده واقعی وجود داشت به هر قیمتی محصول را خریداری می‌کرد. عدم موفقیت در فروش این محصول وارداتی می‌تواند به دلیل کیفیت پایین یا قیمت بالا یا عدم نیاز بازار به آن محصول باشد.
خوراک پتروشیمی شهید تندگویان را چگونه تامین می‌کنید؟
در حال حاضر پارازایلین را از پتروشیمی نوری دریافت و به منطقه منتقل و در مخازنی که از پتروشیمی فارابی اجاره کرده‌ایم انبار کرده و از طریق خط لوله به مجتمع منتقل می‌کنیم؛ اما با راه‌اندازی واحد پارازایلین پتروشیمی بوعلی تا پایان امسال و دریافت خوراک از این شرکت که همجوار شرکت ماست بسیاری از هزینه‌ها ازجمله هزینه بندر، کشتی، اجاره مخازن و... که بالای ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان در سال است حذف می‌شوند.
آیا موفق به داخلی‌سازی کاتالیست مورد نیاز شرکت شده‌اید؟
کاتالیست مورد نیاز پتروشیمی شهید تندگویان تاکنون از دو شرکت بزرگ خارجی تامین می‌شد و با اینکه مبلغ آن بسیار بالا بود راهی جز واردات آن نداشتیم، زیرا بدون کاتالیست، کارخانه متوقف می‌شد، ولی به تازگی یک شرکت داخلی آن را بومی‌سازی کرده؛ مراحل اولیه تولید انجام شده و در حال آماده‌سازی برای تولید انبوه هستیم.
شیوع بیماری کرونا چه تاثیری بر فعالیت‌های شرکت داشته است؟
به دنبال شیوع کرونا یک شیفت کامل کاری را به دلیل ابتلای کارکنان عملیاتی و نوبت کار از دست داده‌ایم و جای چهار شیفت با سه شیفت کاری ادامه داده‌ایم اما تولید را نه تنها کاهش نداده‌ایم، بلکه با همت و پشتکار مثال‌زدنی فرزندان غیور ایران اسلامی در این شرکت شاهد ثبت رکوردهای جدید تولید هم بودیم.
ضمنا از سال گذشته مواد اولیه ماسک و گان توسط این شرکت پتروشیمی تامین شده است و اگر در حال حاضر مشکلی برای تامین و تولید گان، ماسک و سایر اقلام بهداشتی نیست کمک‌های پتروشیمی شهید تندگویان بسیار تاثیرگذار بوده است.
وضعیت سهام شگویا را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
دورنمای پتروشیمی شهید تندگویان و سهام آن را با توجه به انحصاری بودن محصول و افزایش تولید و سودآوری شرکت بسیار مثبت می‌بینیم. شگویا در اولین سال ورود به بورس درسال ۹۸ به هرسهم بیش از ۴۰ تومان سود داد و در سال گذشته این سود معادل ۸۷ تومان بود.
با توجه به برنامه‌های تولید و فروش شرکت می‌توان گفت این افزایش سود در سال‌های آینده نیز پایدار خواهد بود.
لازم به یادآوری است که سود خالص شرکت پتروشیمی شهید تندگویان در سال ۹۹ رشد ۷۶درصدی را ثبت کرد. شرکت پتروشیمی شهید تندگویان در سال مالی منتهی به پایان اسفند ۹۹ بیش از ۲۰هزار و ۹۷۳میلیارد ریال سود خالص کسب کرد. این رقم در سال ۹۸ معادل ۱۱هزار و ۹۳۵میلیارد ریال بود.
در سال قبل به‌رغم مشکلات ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا شاخص‌های تولید و سودآوری شهید تندگویان نسبت به سال قبل آن بهبود یافت و شرکت در دستیابی به چشم‌انداز و برنامه‌های تجاری خود موفق‌تر عمل کرد، به طوری که درآمد عملیاتی آن نیز با مبلغ ۹۹هزار و ۹۲۶ میلیارد ریال نسبت به سال گذشته ۴۲درصد رشد را تجربه کرد. فروش شرکت نیز با افزایشی بیش از ۴۱درصد از ۷۰هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال به ۹۹هزار و ۹۲۵ میلیارد ریال در سال ۹۹ رسید.
همچنین نسبت‌های نقدینگی شرکت در سال ۹۹ افزایش قابل توجهی را تجربه کرد به طوری که نسبت جاری به ۱۲۸درصد و نسبت آنی به ۸۶درصد رسید و سرمایه در گردش شرکت معادل ۹هزار و ۲۶۳ میلیارد ریال بود.
افزایش تولید و سودآوری، کسب رتبه برتر در ارزیابی فرآیندهای تولید و پشتیبانی، کسب رتبه‌های برتر در کنترل تولید و پژوهش و همچنین افزایش ۹ رتبه‌ای شرکت در رتبه‌بندی یکصد شرکت برتر کشور (براساس رتبه‌بندی سازمان مدیریت صنعتی IMI-۱۰۰) چشم‌انداز روشنی را برای شرکت در زمینه دستیابی به برنامه‌های بلندمدت ترسیم می‌کند که منجر به بهبود اقتصادی شرکت و سودآوری پایدار و افزایش تاب‌آوری شرکت خواهد شد.
از سویی در سال ۹۹، شرکت با افزایش تولید ضمن تامین محصولات صنایع پایین‌دستی، با تنوع‌بخشی به تولید گریدهای جدید ازجمله گرید چادرمشکی از خروج ارز از کشور جلوگیری کرده است و با شروع پروژه SSP در سال ۱۴۰۰ و بهینه‌سازی ترکیب تولید منجر به افزایش حاشیه سود شرکت خواهد شد. این شرکت امسال نیز نه تنها پنج ماه اول سال را با افزایش تولید پشت سر گذاشته، بلکه افزایش ظرفیت کامل را در برنامه‌های خود دارد.
