قیمت طلا در سال 97 زیر سایه نوسانات قیمت دلار

در این گزارش آمده است؛

سال ۹۷ برای بازار طلا سال بسیار خاصی بود و در این سال شاهد نوسانات شدیدی در این بازار بودیم اما طلا در این میان تنها نبود. عمده صعودهای هیجانی طلا ریشه در نوسانات هیجانی بازار ارز داشت.

قبل از ورود به بحث بازار طلا در سال ۹۸ و اینکه طلا چه آینده ای را پیش رو خواهد داشت لازم است عوامل تعیین قیمت طلا در بازار داخل بررسی شود.

پارامترهای موثر بر قیمت طلای داخلی

قیمت های بازار طلای داخلی از سه عامل تاثیر می پذیرند؛

۱- قیمت ارز(به طور مشخص دلار) در بازار ارز

۲- قیمت طلای جهانی

۳- میزان مازاد تقاضا

در ادامه هریک از این موارد بررسی می شود.

بازار ارز داخلی

سخن گفتن از بازار ارز با توجه به نوسانات شدید این بازار در سال ۹۷ کمی سخت است بخصوص وقتی که ثابت شد، ترکیب تحریم و سوءمدیریت در این بازار قیمتی را می توان شاهد بود. از یک طرف قیمت ارز برای سران آمریکا که تحریم های ظالمانه، یک طرفه برای ایران اعمال کرده اند به عنوان سنجشی برای موفقیت تحریم ها به کار می رود. این مساله حتی باعث شد بازار ارز حالت امنیتی نیز به خود بگیرد. دستگیری دلالان تحت عنوان اخلالگران بازار، بخشی از برخورد با نوسانات شدید قیمتی در بازار ارز بود.

از طرف دیگر این تحریم ها در ترکیب با سوءمدیریت داخلی سبب شد که بازار ارز شاهد التهاب هایی باشد که با دستگیری اخلال گران نیز اآرامش بر این بازار حاکم نشود.

ارز ۴۲۰۰ تومانی تدبیر درست یا تصمیمی فاجعه آمیز؟

از فاجعه بارترین تصمیمات ارزی در این مدت اعلام تک نرخی شدن ارز در ۴۲۰۰ تومان و قاچاق اعلام شدن هرگونه معامله ارز خارج از سیستم دولتی در ۲۰ فروردین سال ۹۷ بود. این درحالی بود که تا قبل از این تاریخ سفته بازان برای دلار بالای ۵ هزار تومان هم صف کشیده بودند. این تصمیم منجر به زیرزمینی شدن بازار آزاد ارز و نیز تقاضا چندین میلیارد دلاری واردات با ارز ۴۲۰۰ تومان شد.

در نهایت عمر عمر ارز ۴۲۰۰ و تصمیمات یک شبه مربوط به آن چند ماه بیشتر نبود و دولت به طور رسمی از سیستم نیما رونمایی کرد. که قیمت دلار در آن تقریبا بالای ۸ هزار تومان بود.کارنامه سیاه ارز ۴۲۰۰ تومانی وقتی واضح تر شد که پرونده های مختلفی از تخلف واردکنندگان منتشر شد.

سوءمدیریتی که دلار را ۲۰ هزار تومان کرد

ثمره تصمیمات نادرست اقتصادی منجر به هدر رفتن میلیاردها دلار ثروت مردم ایران در این مدت شد. در زمانیکه این مقاله نوشته می‌شود بازار ارز بعد از آنکه حتی وقتی که توانست قیمت دلار نزدیک به ۲۰ هزار تومان را تجربه کند با کاهش محسوسی حتی به زیر ۱۰ هزار تومان هم در مقطعی مواجه شد اما این افت و خیزهای شدید برگ دیگری از سوء مدیریت بازار ارز بود که سبب شد این انتظار شکل بگیرد که قیمت های فعلی بازار ارز مصنوعی بوده و در بازار انتظار رشد مجدد قیمت ارز می رود.

بازار طلای جهانی

بازار طلای جهانی در یک دهه اخیر شاهد افت و خیزهای زیادی بوده است. در حالیکه قیمت طلا در سال ۲۰۱۱ تا مرز ۲ هزار دلار در هر اونس نیز پیش رفته بود ناگهان با امید به بهبود اقتصاد آمریکا و پایان برنامه های انبساطی برای تحریک اقتصاد و در مقابل افزایش نرخ بهره قیمت طلای جهانی در سراشیبی سقوط قرار گرفت و تا زیر ۱۱۰۰ دلار در هر اونس را نیز توانست تجربه کند. در حقیقت این انتظار به وقوع پیوست و فدرال رزرو در چند مقطع با افزایش نرخ بهره آمریکا از ۲۵ صدم درصد در سال ۲۰۱۵ به ۲۵/۲ درصد در سال ۲۰۱۸ رساند.

همین روند نرخ بهره سبب شد که دلار آمریکا تقویب شده و با توجه به رابطه معکوس قیمت طلا و ارزش دلار، طلا روند نزولی خود را حفظ کرد.

تاثیر ظهور ترامپ بر بازار طلای جهانی

نکته جالب در مورد طلا این است که طلا همیشه به عنوان مامن امن برای سرمایه گذاری دیده شده است. این به معنای آن است که هر گاه ریسک در دنیا-چه در اقتصاد چه در سیاست-بالا می رود. سرمایه گذاران جذب طلا و دیگر دارایی های امن می شوند. با ظهور ترامپ در حقیقت می توان گفت ریسک سیاسی در دنیا به شدت افزایش یافت. در عین حال با سقوط های شدید بازار سهام در اواخر سال ۲۰۱۸ همگان به این نتیجه رسیده بودند که این افت بازار ممکن است ادامه دار بوده و از این روی لازم است که به سراغ دارایی های امن حرکت کنند.

صعود های اخیر طلا در همین راستا بوده است. اما با وجود با این طلا به عنوان دارایی امن همچون گذشته دیگر مورد اقبال نیست. افزایش شدید قیمت طلا طی سالهای گذشته و عدم چشم انداز مثبت برای بازدهی های بالا مصرف طلا را در کشورهای درحال توسعه کاهش داده است و دیگر بازارهای هند و چین مانند گذشته به عنوان محرک های بازار در نظر گرفته نمی شوند. ضمنا دولت چین در سال های اخیر مانند گذشته اقدام به خرید طلا نکرده است. که همین سبب شده است که بزرگترین عامل تقاضا و محرک بازار طلا در بازار وجود نداشته باشد. از این روی با این جمع بندی امکان افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت طلا در بسیاری از نظرسنجی ها برای سال جاری میلادی پیش بینی می شود.

تقاضا و مقوله حباب قیمتی

در پی التهاب بازار ارز و سکه، تقاضای سفته بازی هم به شدت افزایش پیدا کرد تا آنجا که هم طلا و هم سکه با اختلاف قیمتی با ارزش ذاتی خود مواجه شدند. البته در مورد طلای خام این میزان بسیار کمتر بود اما در مورد سکه تمام گاه این اختلاف قیمتی که به حباب یاد می شود به بالای ۲۰ درصد هم رسید.

در حقیقت حباب نمایانگر میزان اقبال به سکه و نیز کسری عرضه به نسبت تقاضاست.

با توجه به اینکه صادرکننده اصلی و فروشنده اصلی سکه ها دولت است به نظر می رسد که وجود حباب به نفع مردم است. زیرا که اموال عمومی گرانتر فروخته می شود اما متاسفانه گره خوردن برخی موار عجیب از جمله مهریه به سکه سبب بروز مشکلاتی شد. به جز این مورد که باید به صورت فرهنگی و حقوقی حل شود افزایش قیمت سکه و حباب آن در کل پارامتر اقتصادی نیست. که زندگی روزمره مردم به آن متصل باشد. اما یادمان باشد که با وجود این سوءمدیریت پیش فروش بیش از ۷ میلیون قطعه سکه در انتهای سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ یعنی درست قبل از خیز شدید قیمت ها، با قیمت پایین باعث شد که هزاران میلیارد تومان ثروت مردم ایران توسط مدیران کارنابلد هدر رود.در کل با توجه با شرایط غیرقابل اعتماد سال آتی به نظر می رسد که حباب سکه تدوام داشته باشد.