ترافیک دیپلماتیک در دمشق

«آرین بیکر» و «یوان وارد» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشتند، بر اساس بیانیه وزارت خارجه اردن، احمد الشرع، یا همان ابومحمد الجولانی، روز دوشنبه با ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن در دمشق «مذاکرات گسترده ای» انجام داد. به گفته وزارت خارجه قطر، ساعاتی بعد، محمد الخلیفی، وزیر امور خارجه قطر وارد سوریه شد و با جولانی دیدار کرد. آنها از اولین دیپلمات‌های بلندپایه عرب بودند که از زمان سرنگونی اسد به سوریه سفر کردند. دیپلمات‌های ارشد عرب در نشستی در اردن در ماه جاری متعهد شدند از «فرایند انتقال صلح‌آمیز» در سوریه حمایت کنند.

بیشتر کشورهای عربی روابط خود را با دولت اسد پس از تحولات سال۲۰۱۱ قطع کردند. اما پس از سال‌ها تامین مالی شبه‌نظامیان ضد اسد، چندین تن از مخالفان اسد در سال‌های اخیر موضع خود را تغییر دادند، به این امید که افزایش تعامل ممکن است ثبات بیشتری را در منطقه به ارمغان آورد. سال گذشته، دولت عربستان، اسد را به نشست سران اتحادیه عرب دعوت کرد. این در حالی است که این اتحادیه یک دهه قبل‌تر عضویت سوریه را تعلیق کرده بود. «جولین بارنز دیسی»، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای روابط خارجی اروپا گفت: «اما این استراتژی نتیجه نداد و اسد به تاکتیک‌های خود ادامه داد. اکنون، کشورهای عربی از این فرصت استفاده می‌کنند تا دوباره با نیروهای جدید در سوریه کار خود را شروع کنند.»

بارنز دیسی افزود که در ابتدا با توجه به پیوندهای قبلی الشرع با القاعده، ترس وجود داشت. اما اظهارات او مبنی بر اینکه دولت وی عمل‌گرا، فراگیر و به بسیاری از گروه‌های مذهبی و قومی کشور احترام می‌گذارد، با استقبال مواجه شده است. او گفت: «کشورهای منطقه از این موضوع خوشحال خواهند شد.» «پل سالم» معاون رئیس برای تعامل بین‌المللی در موسسه خاورمیانه در واشنگتن گفت که هجوم هیات‌های عربی نشان‌دهنده پتانسیل تغییر عمیق در اتحادهای منطقه‌ای است. با وجود اینکه سوریه مانند اکثر کشورهای عربی، دارای اکثریت مسلمان سنی مذهب است؛ اما اسد برای مدت طولانی نقش کلیدی در حمایت از نفوذ منطقه‌ای ایران (که عمدتا شیعه است) ایفا می‌کرد. او می‌گوید، اکنون کشورهای عربی فرصتی برای تغییر این پویایی می‌بینند. سالم گفت: «کشورهای عربی در ۴۵سال گذشته، از زمان جنگ ایران و عراق، تلاش کرده‌اند تا سوریه را به منطقه عرب بازگردانند. او افزود که جای تعجب نیست که قطر پیشتاز است.»

قطر یکی از معدود کشورهای عربی بود که از مصالحه با اسد خودداری کرد، بنابراین سفر الخلیفی، یکی از دیپلمات‌های عالی‌رتبه این کشور، سیگنالی قوی حمایت از دولت جدید بود. الخلیفی در یک کنفرانس خبری پس از دیدارش گفت: «سوریه و مردم آن در این مرحله حساس به حمایت نیاز دارند.» الشرع از قطر برای آمادگی جهت سرمایه‌گذاری در بخش انرژی، بنادر و فرودگاه‌های سوریه تشکر کرد. صفدی، وزیر خارجه اردن، نیز پس از دیدار با الشرع، در سخنانی گفت که هدف کشورش حمایت و کمک به مردم سوریه است. اما او همچنین موضوعاتی را مطرح کرد که مستقیما به اردن مربوط می‌شود، از جمله حضور نزدیک به ۶۲۰هزار پناه‌جوی سوری ثبت‌نام شده در کشورش و تاکید کرد که بازگشت آنها باید «داوطلبانه و ایمن» باشد. صفدی همچنین مسائل مربوط به تروریسم، قاچاق اسلحه و مواد مخدر را مطرح کرد که «ما در اردن از آن رنج برده‌ایم.»

شیخ عبدالله بن‌زاید، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی با اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه جدید سوریه گفت‌وگو کرد. بارنز دیسی گفت که امارات مدت‌ها به گرایش اسلام‌گرایانه جنبش شورشیان مشکوک بوده و اولین کشوری در میان کشورهای عربی بود که در سال۲۰۱۸ روابط خود را با دولت اسد دوباره برقرار کرد. الشرع روز یکشنبه نیز با هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه و همچنین با ولید جنبلاط رهبر برجسته دروزی لبنان دیدار کرد.