مخالفان جنگ به تروریستهای بالقوه تبدیل میشوند
پشت ترور سنپترزبورگ چه کسی بود؟
«آناتولی کورمانایف» و «آنتون ترویانوسکی» در گزارش ۴آوریل در نیویورکتایمز نوشتند، کمیته ضد تروریسم دولت روسیه با صدور بیانیهای (بدون ارائه مدرک) مدعی شد که بمبگذاری مرگبار در گردهمایی طرفداران جنگ در یک کافه در سنپترزبورگ توسط سازمانهای اطلاعاتی اوکراین به همراه «ماموران» مرتبط با جنبش رهبر مخالفان زندانی (الکسی ناوالنی) طراحی شده بود. پلیس روز دوشنبه یک زن روس را بازداشت و ویدئویی را منتشر کرد که نشان میدهد او اعتراف میکند که مجسمهای حاوی بمب را به وبلاگنویسی به نام «ولادلن تاتارسکی» تحویل داده است. کمیته ضد تروریسم ادعا کرد که او از «حامیان فعال» ناوالنی بوده است. «ایوان ژدانوف» یکی از رهبران تبعیدی جنبش ناوالنی، اتهامات علیه تیمش را ظالمانه توصیف کرد و گفت که این اتهامات بهانه ای برای تمدید بیشتر دوره زندان ناوالنی است.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی رئیسجمهور روسیه در نشست روزانه خود با روزنامهنگاران چندان با قطعیت سخن نگفت و افزود که تحقیقات درباره بمبگذاری ادامه دارد. وی گفت: «سازمانهای اطلاعاتی اوکراین ممکن است با برنامهریزی درباره این حمله تروریستی ارتباط داشته باشند.» با این حال، تحولات سریع روز دوشنبه نشان داد که کرملین در حال آماده شدن برای استفاده از این حمله -در قلب دومین شهر بزرگ روسیه– در راستای تلاش برای طرد کردن بیشتر مخالفان داخلی حمله روسیه به اوکراین و پوتین است. گزارشهای رسانههای خبری روسیه زن دستگیرشده به نام «داریا ترپووا» را با استناد به مصاحبه با دوستانش، از مخالفان جنگ توصیف کردند. «تاتیانا استانووایا» تحلیلگر بنیاد کارنگی برای صلح بینالملل گفت که این اظهارات جامعه روسیه را بیشتر دچار تفرق و شکاف خواهد کرد. او نوشت: «همه شرکتکنندگان در اقدامات ضدجنگ اکنون بهطور خودکار نه تنها در چشم مجریان قانون، بلکه از دید «عموم وطنپرستان» به تروریستهای بالقوه تبدیل خواهند شد.»
انفجاری که باعث کشته شدن تاتارسکی با نام واقعی «ماکسیم فومین» شد، وقیحانهترین حمله به یکی از حامیان برجسته جنگ در داخل روسیه از زمان بمبگذاری در خودروی «داریا دوگینا» - دختر یک ایدئولوگ افراطی ملیگرا به نام الکساندر دوگین- بود که در ماه اوت کشته شد. این امر در بحبوحه تشدید حملات هواپیماهای بدون سرنشین در اعماق خاک روسیه و گلولهباران و حملات مرگبار به مناطق هممرز با اوکراین رخ داد؛ خشونتی که ساکنان شهرهای بزرگ روسیه را در معرض پیامدهای جنگی قرار داده که کرملین میخواهد آن را بهعنوان یک «عملیات ویژه نظامی» در دوردستها نشان دهد. خانم ترپووا، ۲۶ساله اهل سنپترزبورگ، اوایل روز دوشنبه در لیست تحت تعقیب پلیس ملی ظاهر شد؛ ساعاتی قبل از اینکه نیروی پلیس تحقیقاتی روسیه در بیانیهای کوتاه اعلام کند که او در ارتباط با بمبگذاری سنپترزبورگ دستگیر شده است. سوابق دادگاه نشان میدهد که زنی با همان نام و تاریخ تولد سال گذشته بهدلیل شرکت در اعتراض در اولین روز حمله روسیه به اوکراین به ۱۰ روز زندان محکوم شد.
با این حال، او در محافل اپوزیسیون روسیه چندان شناختهشده نبود و پروفایلهای او در رسانههای اجتماعیاش عمدتا عاری از محتوای سیاسی صریح است. آژانس ضد تروریسم روسیه مدرکی برای ادعای خود مبنی بر همکاری ترپووا با سیستم اطلاعات اوکراین ارائه نکرد و دولت اوکراین نیز درباره این حمله اظهارنظری نکرده است. تاتارسکی -که نام مستعار خود را از قهرمان یک رمان درباره زندگی منحلشده پس از شوروی گرفته است- در سفرهای خود به خط مقدم در اوکراین سخنرانی میکرد که بمبی در کافهای که وی در آن در حال صحبت بود، منفجر شد. این کافه متعلق به رئیس گروه واگنر، یعنی «یوگنی پریگوژین» است که گفت باور نمیکند دولت اوکراین پشت این حمله باشد. وی افزود: «این اقدام گروهی از رادیکالها است که بعید است با دولت ارتباط داشته باشند.» ویدئوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که تاتارسکی کمی قبل از انفجار مجسمه کوچکی شبیه خود را روی صحنه دریافت میکند. وزارت کشور روسیه میگوید زنی که خود را به بازجویان ترپووا معرفی میکند مجسمه را به تاتارسکی داده است.