همه از «فوجیان» میترسند
جواهر ۸۰ هزار تنی امپراتور
با این وجود، درحالیکه راه اندازی فوجیان در میان هیاهوهای زیاد آشکارا پیامی برای رقبای پکن بود، اما تحلیلگران نسبت به بلعیدن حجم زیادی از تبلیغات هشدار میدهند. «کارل شوستر» کاپیتان سابق نیروی دریایی ایالات متحده و مدیر سابق عملیات در مرکز اطلاعات مشترک فرماندهی «آسیا- پاسیفیک» ایالات متحده گفت: اولا، فوجیان احتمالا برای سه تا چهار سال دیگر عملیاتی نخواهد شد و حتی زمانی که این کشتی عملیاتی شود، اندازهاش آن را به یک هدف آشکار تبدیل می کند؛ هر دشمنی کاملا آگاه خواهد بود که غرق شدن چنین کشتی نمادینی، همانقدر که یک فاجعه نظامی برای چین است، یک ضربه روحی نیز برای این کشور محسوب میشود. سپس این واقعیت ساده وجود دارد که (اگرچه تاثیرگذار به نظر میرسند اما) ناوهای هواپیمابر لزوما برای آنچه کارشناسان بهعنوان محتملترین سناریوهای درگیری در آینده نزدیک میدانند، مناسب نیستند؛ از جمله درگیریها در دریای چین شرقی و جنوبی و تهاجم احتمالی به تایوان. کارشناسان میگویند اساسا فوجیان ممکن است بزرگترین کشتی چین باشد؛ اما احتمالا در حال حاضر بزرگترین مشکل یا درگیری ذهنی در ذهن فرماندهان نیروی دریایی ایالات متحده نیست. چهار نوع کشتی دیگر در اختیار چین است که احتمالا تهدیدی به مراتب بیشتر برای تسلط و برتری نیروی دریایی ایالات متحده است.
۱- ناوشکن تیپ «۰۵۵»
این ناوشکنهای ۱۳ هزار تنیِ دارای موشکهای هدایت شونده رادارگریز که در سال ۲۰۱۷ آغاز به کار کردند، از نظر بسیاری قویترین ناوشکن سطحی در جهان هستند. تیپ ۰۵۵- بزرگتر از آن است که طبق استانداردهای ناتو بهعنوان یک رزمناو در نظر گرفته شود- مجهز به ۱۱۲ لوله پرتاب عمودی است که میتواند برای شلیک همه چیز از موشکهای ضد کشتی گرفته تا موشکهای دوربرد حمله زمینی استفاده شود. «تیموتی هیث» تحلیلگر ارشد شرکت رند، در سال۲۰۱۸ (زمانی که پکن دو کشتی جنگی را در یک روز به آب انداخت) به سیانان گفت: «این کشتی به ویژه دارای طراحی پیچیده، ویژگیهای رادارگریز، رادارها و انبارهای بزرگ موشکی است. این کشتی بزرگتر و قدرتمندتر از اکثر ناوشکن های آمریکایی، ژاپنی و کره جنوبی است. این گواهی است بر تواناییهای چشمگیر کشتیسازی چین.»
«گزارش سرویس تحقیقاتی کنگره آمریکا» در ماه مارس حاکی از آن است که گمان میرود حداقل ۱۰فروند از تیپ ۰۵۵ به آب انداخته شده یا در حال ساخت هستند. هفته گذشته روزنامه دولتی گلوبالتایمز چین از استقرار «لهاسا» دومین تیپ از پنج تیپ فعال ۰۵۵ پکن، برای مانور در دریای ژاپن در بحبوحه تنشهای فزاینده بر سر تایوان پرده برداشت. گلوبالتایمز گزارش داد: «این کشتی به توانایی کامل عملیاتی دست یافته و تواناییهای خود را در بازدارندگی در برابر مداخله نظامی احتمالی خارجی در تنگه تایوان در زمانی که ایالات متحده و ژاپن بارها چین را بر سر مساله تایوان تحریک کردهاند به نمایش گذاشته است.» قدرت تیپ ۰۵۵ در فیلمی که در ماه آوریل در رسانههای اجتماعی منتشر شد، مورد تاکید قرار گرفت. این فیلم نشان میداد که این تیپ در حال پرتاب موشک ضد کشتی مافوق صوتی است که اغلب از آن با عنوان «قاتل حامل» یاد میشود. گلوبالتایمز این موشکها را بخشی از استراتژی دفاعی کشور توصیف کرد.
۲- زیردریایی تیپ ۰۳۹
این زیردریاییهای کلاس «یوان» تقریبا بیصدا و با موتور دیزلالکتریکی و با قابلیتهایی هستند که برخورد با آن میتواند برای برنامهریزان نظامی ایالات متحده دشوار باشد. بر اساس گزارش وزارت دفاع ایالاتمتحده در سال۲۰۲۱ به کنگره درباره قدرت نظامی چین، پکن ۱۷ فروند از تیپ ۳۹ A/ B ساخته است و قصد دارد این تعداد را در سه سال آینده به ۲۵فروند برساند. شوستر گفت: «تیپ ۰۳۹ SS، «دفاع در عمقِ» مهیبی را در آبهای نزدیک به چین ارائه میکند» و به نظر میرسد که چینیها «در حال توسعه تواناییهایی برای درگیر شدن» با نیروهای آمریکایی در دریاهای دوردست هستند. این نوع زیردریاییها به پیشرانه مستقل از هوا (AIP) مجهز هستند؛ به این معنا که برای دریافت هوای مورد نیاز برای احتراق گازوئیل نیازی به روی سطح آمدن مکرر ندارند و میتوانند باتریهایشان را پر کنند.
«مایکل واکر» و «آستین کروز» افسران نیروی دریایی ایالات متحده در گزارشی در سال۲۰۱۸ برای نیروی دریایی ایالات متحده نوشتند: «این زیردریاییها وقتی با باتری کار میکنند کاملا بی صدا هستند و تنها صدایی که از آنها شنیده میشود صدای شفق یاتاقانها، ملخها و جریانهای اطراف بدنه است.» در گزارش وزارت دفاع آمده است که چین برای بهکارگیری تعداد بیشتری از زیردریاییهای فوقآرام که به موشکهای کروز ضد کشتی مجهز هستند، سخت در تلاش است. این زیردریایی مجهز به یک اژدر پیشرفته است که رصد آن کمی سخت است. ازآنجاکه کشتیهای سطحی، زیردریاییها و اژدرها را با امواج صوتی تشخیص میدهند، اما این امر درباره اژدرهای این نوع زیردریایی سخت است. پیشرفت در زیردریاییهای چینی درست زمانی اتفاق میافتد که نیروی دریایی ایالات متحده با تواناییهای ضد زیردریایی خود دچار مشکل است.
۳- کشتیهای تجاری
وقتی درباره تواناییهای کشنده نیروی دریایی فکر میکنید، کشتیهای تجاری ممکن است اولین چیزی نباشند که به ذهنتان خطور میکند؛ اما قدرت آنها در همین است. چین برای حمله به تایوان، به احتمال زیاد نیاز به انتقال یک نیروی مهاجم متشکل از صدها هزار نفر دارد. حتی برخی از تحلیلگران گزینه «بیش از یکمیلیون سرباز» را مطرح کردهاند. تحلیلگران مختلف - و گزارشهای دولت ایالات متحده - به این نتیجه رسیدهاند که ناوگان دریایی ارتش آزادیبخش خلق (PLA) چنین وظیفهای ندارد. اما آنچه چین دارد ناوگان عظیمی از کشتیهای غیرنظامی است که میتوانند در موقع لزوم به سرعت کاربردی نظامی یابند. به گفته برخی، این کشتیها ممکن است حتی به همین منظور طراحی شده باشند. «توماس شوگارت» فرمانده سابق زیردریایی ایالات متحده که اکنون همکار مرکز «امنیت جدید آمریکا» است، افزود که شرکتهای کشتیسازی غیرنظامی که در دریای زرد و چین جنوبی فعالیت میکنند، قبلا در واحدهای کمکی ارتش آزادیبخش خلق سازماندهی شده بودند. او تخمین زد که استفاده از کشتیهای غیرنظامی به چین قدرت جابهجایی ۱/ ۱میلیون نفر میدهد.
۴- شبهنظامیان دریایی
کشتیهای تجاری تنها کشتیهای غیرنظامی نیستند که برنامهریزان نظامی در رادارهای خود دارند. کارشناسان همچنین چین را به ایجاد یک گروه «شبه نظامی دریایی» متشکل از بیش از صد کشتی متهم میکنند که به ظاهر در امور ماهیگیری تجاری مشغولند تا خواستههای خود در دریاهای مورد مناقشه را به اجرا درآورند. بر اساس گزارش مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، این گروه شبهنظامی دریایی - که پکن حتی وجود آنها را رد میکند - از حداقل ۱۲۲کشتی و احتمالا ۱۷۴کشتی تشکیل شده است. اما تعداد واقعی میتواند حتی بیشتر از این باشد. کارشناسان مختلف به دخالت و فعالیت شبهنظامیان زمانی مشکوک شدند که بیش از ۲۰۰ قایق ماهیگیری چینی در اوایل سال۲۰۲۱ در آبهای اطراف «ریف ویتسون» در دریای چین جنوبی تجمع کردند. شوستر سال گذشته به سیانان گفت: «گروه شبهنظامیان دریایی ماهی نمیگیرند. آنها دارای سلاحهای خودکار هستند و بدنه کشتیهایشان هم تقویت شده هستند که آنها را در فاصله نزدیک بسیار خطرناک میکند. حداکثر سرعت آنها در حدود ۱۸ تا ۲۲ گره دریایی است که سرعت آنها از ۹۰درصد قایق های ماهیگیری جهان بیشتر است.» گزارش ماه نوامبر از «ابتکار شفافیت دریایی آسیا» در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی (CSIS) حاکی از این است که این گروه شبهنظامی دارای دو بخش اصلی است: قایقهای شبهنظامی حرفهای و قایقهای ماهیگیری واقعی که توسط ارتش چین بهکار گرفته میشوند.