حادثه ۷ اکتبر ترس ریاض از تهران را افزایش داده است
شکنندگی در تنشزدایی ایران و عربستان
جنگ غزه موقعیت ایران را به عنوان حامی سرسخت فلسطینیها تقویت کرده است، در حالی که کشورهای عربی برای پایان دادن به کشتار انسانی در غزه تلاش میکنند. این جنگ همچنین ایران را به یک بازیگر کلیدی در تعیین اینکه آیا مناقشه غزه به یک کارزار نظامی منطقهای منجر خواهد شد، تبدیل کرده است. با این حال، جنگ برای ایران خبر خوبی نیست. این جنگ منجر به تقویت این اعتقاد در عربستان سعودی شده که امنیت این کشور به روابط دفاعی نزدیکتر با ایالات متحده و روابط رسمی با اسرائیل، بهرغم محکومیت پادشاهی در مورد کشتار غزه و انتقاد از امتناع آمریکا از اجبار آتش بس دائمی، نیاز دارد. مطمئنا، این جنگ زمینه را برای به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی عربستان افزایش داده است، اما محاسبات استراتژیک اساسی پادشاهی را تغییر نداده است. از این رو به نظر نمیرسد که این موضوع علاقه مستمر عربستان سعودی برای از کنترل خارج نشدن اختلافات با ایران را زیر سوال برده باشد.
اگر پادشاهی و حوثیها نتوانند به توافقی دست یابند که به سعودیها انگیزهای برای پایان دادن به مداخله نظامی سال ۲۰۱۵ در یمن بدهد، این نگرانی با عربستان توام خواهد بود که حمله موفقیتآمیز حماس در ۷ اکتبر میتواند الهام بخش حوثیهای یمن تحت حمایت ایران باشد. تصورات تهدید عربستان با توانایی نشان داده شده حوثیها در ایجاد اختلال دریایی در آبراههای استراتژیک که هدف آنها مختل کردن حملونقل به و از بنادر اسرائیل در حمایت از فلسطینیان است، تقویت شده است.
دستگیری و بازجویی اخیر از هواداران شیعی فوتبال در عربستان سعودی نشان میدهد که کاهش تنشهای عربستان و ایران، تغییر چندانی در نگرشهای اساسی ریاض نسبت به تهران و اقلیت مسلمان شیعه این پادشاهی ایجاد نکرده است. این پادشاهی از دیرباز شیعیان را ستون پنجم ایران میدانست. در سال ۲۰۱۶ پس از حمله گروههای خودسر به سفارت و کنسولگری عربستان در جمهوری اسلامی در اعتراض به اعدام یک روحانی برجسته شیعه عربستان، ریاض روابط خود را با ایران قطع کرد. نه احیای روابط با میانجیگری چین و نه اصلاحات اقتصادی و اجتماعی محمد بنسلمان ولیعهد سعودی و نه انقیاد نهاد مذهبی فوق محافظه کار این کشور، کمک زیادی به مقابله با تعصبات ضد شیعی نکرده است.
مقامات سعودی اوایل ماه جاری ۱۰ هوادار را دستگیر و ۱۵۰ نفر دیگر باشگاه الصفای عربستان سعودی را به دلیل سردادن شعارها و سرودهایی در جریان بازی مقابل باشگاه البکیریه در شهر صفوا در استان شرقی عربستان سعودی احضار کردند. مقامات سعودی تاکید کردند که شعارهای هواداران فرقهای است. پس از این حادثه وزارت ورزش عربستان بلافاصله هیات مدیره الصفا را به دلیل عدمرعایت قوانین و مقررات پادشاهی منحل کرد. وزارت ورزش بر لزوم رعایت قوانین و مقررات مسابقات ورزشی به همگان تاکید کرده است. علاوه بر این، کمیته انضباطی و اخلاقی فدراسیون فوتبال عربستان سعودی، الصفا را به پرداخت ۵۳۳۰۰ دلار جریمه محکوم کرد. همچنین هواداران باشگاه را از حضور در پنج بازی بعدی این تیم در لیگ منع کرد. این کمیته تاکید کرد هواداران شعارهایی سر دادهاند که «نقض مقررات انضباطی و اخلاقی» است. بسیاری از ایرانیان امیدوار بودند که تنشزدایی با عربستان سعودی اقتصاد ایران را که به دلیل تحریمهای سخت آمریکا با مشکل مواجه شده است، تسکین دهد. اما عربستان سعودی مراقب بوده که تحریمها را نقض نکند.