الجزیره ادعای جدید شورای عالی امنیت ملی آمریکا را بررسی کرد
ایران فعلا به روسیه موشک نمی‌دهد
آخرین اظهارات کاخ سفید در حالی مطرح می‌شود که ایران به‌طور علنی موضع خود را در مورد جنگ تغییر نداده، اما اخیرا یعنی تاریخ ۱۸ اکتبر از برخی محدودیت‌‌‌های سازمان ملل در مورد برنامه نظامی خود رها شده است.آیا واقعا این احتمال وجود دارد که ایران موشک‌‌‌هایی به روسیه بدهد؟ چه عواملی دخیل هستند و این مساله چگونه منجر به تشدید خصومت‌‌‌ها بین ایران و غرب در طول جنگ غزه خواهد شد؟جان کربی، سخنگوی امنیتی کاخ سفید روز سه‌‌‌شنبه گفت: «ایران ممکن است برای حمایت از روسیه پا فراتر بگذارد. ما نگرانیم که ایران عرضه موشکهای بالستیک به اوکراین را بررسی کند.»
وی مدعی شد که در ازای این حمایت، روسیه به تهران «همکاری دفاعی بی‌سابقه» از جمله الکترونیک و پدافند هوایی را پیشنهاد کرده است.کربی همچنین مدعی شد که ایران می‌‌‌خواهد میلیاردها دلار تجهیزات نظامی از روسیه بخرد، از جمله هلیکوپترهای تهاجمی، سیستم‌‌‌های راداری و هواپیماهای آموزشی رزمی در کنار جت‌‌‌های جنگنده پیشرفته Su-۳۵ که به‌طور علنی گفته است می‌‌‌خواهد بخرد.
دولت‌‌‌های غربی در عین حال مدعی شدند که ایران صدها پهپاد موسوم به «کامیکازه» را که در جنگ مورد استفاده قرار گرفته، به روسیه می‌‌‌فرستد. هرچند در رابطه با این مساله، غرب تحریم‌‌‌های زیادی را علیه افراد و نهادهای ایرانی اعمال کرده است.کربی در ماه ژوئن گفت که ایران برای ساخت کارخانه تولید پهپاد در روسیه، حمایت مادی می‌‌‌کند یعنی مواد اولیه به آنها می‌‌‌دهد. او روز سه شنبه گفت که ایران بمب‌‌‌های هوایی هدایت شونده و مهمات توپخانه را نیز به روسیه داده است. واشنگتن بارها درباره ارسال موشک از سوی تهران به مسکو هشدار داده و هر بار با پاسخ مشابهی از سوی ایران مواجه شده است. موضع رسمی تهران در قبال این مساله این است که ریشه جنگ روسیه و اوکراین را باید در گسترش بی‌‌‌رویه ناتو جست‌وجو کرد. در عین حال تهران می‌‌‌گوید که مایل است این جنگ از طریق گفت‌وگو پایان یابد. در خصوص پهپادها نیز ایران اعلام کرده که این پهپادها، ماه‌‌‌ها قبل از شروع جنگ در اختیار مسکو قرار گرفته است.
کرملین روز چهارشنبه از توضیح درباره ادعای جان کربی، هماهنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید خودداری کرد که گفته بود ایران در حال بررسی عرضه موشکهای بالستیک به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین است. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در این نشست خبری در این باره گفت «ما در حال توسعه روابط با ایران هستیم، از جمله در زمینه همکاریهای نظامی- فنی. اما درباره این اطلاعات نظری نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهیم.» به گفته فابیان هینز، تحلیلگر نظامی در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، از دیدگاه صرفا نظامی، منطقی است که ایران موشکهای بالستیک هدایت شونده دقیق را به روسیه ارائه دهد.
هینز به الجزیره گفت: روس‌‌‌ها سلاح‌‌‌های مخصوص به خود را در این دسته دارند، اما به اندازه کافی ندارند، زیرا روسیه و اوکراین به طور یکسان مشکل کمبود تجهیزات دارند. دو طرف در رابطه با مهمات هدایت شونده دقیق همیشه کمبود دارند، بنابراین هر‌چه بیشتر آن را به دست بیاورند به نفع‌‌‌شان است. هینز با اشاره به اینکه هنوز مشخص نیست که چقدر احتمال دارد ایران این موشک‌‌‌ها را به روسیه ارائه کند، گفت که چنین اقدامی در صورت عملی شدن، نشان‌‌‌دهنده فصل مهمی در همکاری نظامی تهران و مسکو است. اما چرا هنوز این اتفاق نیفتاده است؟ دلیل آن شاید بی‌میلی سیاسی در هر دو طرف یا حتی چالش‌‌‌های قانونی احتمالی باشد.
۱۸اکتبر تعدادی از محدودیت‌‌‌های سازمان ملل بر برنامه موشکی ایران به عنوان بخشی از توافق هسته‌‌‌ای ۲۰۱۵ این کشور با قدرت‌‌‌های جهانی به پایان رسید. در تاریخ ۱۸ اکتبر دومین بند غروب برجام هم فرارسید؛ قطعنامه ۲۲۳۱ چند تاریخ کلیدی داشت که یکی از مهم‌ترین آنها ۱۸ اکتبر بود؛ در این روز تحریم‌‌‌هاى موشکى و پهپادى ایران طبق قطعنامه ٢٢٣١ به صورت خودکار لغو شد. قبل از ۱۸اکتبر ۲۰۲۳، طبق بند ۲ و ۳ ضمیمه «ب» قطعنامه ۲۲۳۱، ایران نه می‌توانست موشک وارد کند و نه تجهیزات آن را. البته غربی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تفسیر موسعی از این بند داشتند و پهپاد را نیز در ذیل آن قرار داده بودند. پیش از آن، طرف‌‌‌های غربی برجام، مرتبا تاکید می‌‌‌کردند که ایران با تسلیح روسیه، قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد را نقض می‌‌‌کند.
هینز گفت که ایران فراتر از گسترش روابط همه‌جانبه خود با روسیه، انگیزه‌‌‌های قابل‌توجهی برای تقویت همکاریهای نظامی خود از جمله دریافت پول و فناوری نظامی روسیه دارد. صنایع تسلیحاتی ایران و روسیه تا حدودی مکمل هم هستند. برای مثال، روس‌‌‌ها جت‌‌‌های جنگنده بسیار مناسبی دارند، چیزی که ایرانی‌‌‌ها قادر به تولید آن نیستند. ایرانی‌‌‌ها نیز به نوبه خود توانایی تولید انبوه مهمات مختلف هدایت شونده دقیق و پهپادهای انتحاری را دارند که می‌توانند به روسیه در جنگ اوکراین کمک کنند. ایران موشکهای ابابیل و فاتح خود را به مقامات روسی نشان داده است، از جمله در نمایشگاهی در مسکو در ماه اوت و نمایشگاه دیگری در تهران در ماه سپتامبر که سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه در آن حضور داشت.
هینز گفت: «موشک بالستیک ابابیل یک سلاح تاکتیکی با برد متوسط است، در حالی که موشک‌‌‌هایی که در رده فاتح قرار می‌‌‌گیرند متنوع هستند و شامل پرتابه‌هایی با برد نسبتا طولانی بیش از ۷۰۰ کیلومتر (۴۳۵ مایل) می‌شوند.» این‌‌‌ها سیستم‌‌‌های پیشران جامد و هدایت‌‌‌شونده دقیقی هستند. بنابراین آنها سیستم‌‌‌های قابل اعتماد و قدرتمندی هستند که برای روس‌‌‌ها مفید هستند و مقدار زیادی از اوکراین را پوشش می‌‌‌دهند. به گفته عبدالرسول دیوسالار، استادیار در دانشگاه کاتولیکا مستقر در میلان، ایالات متحده تقریبا یک سال است که می‌‌‌گوید ایران ممکن است در حال آمادگی برای ارائه موشک به روسیه باشد، اما هنوز تغییر سیاست عمده‌‌‌ای از سوی تهران صورت نگرفته است.وی به الجزیره گفت: «من فکر می‌‌‌کنم در طرف ایرانی، محاسبات این است در صورتی که روس‌‌‌ها بتوانند سلاح‌‌‌های موثرتری به ایران ارائه دهند، باید چنین قابلیتی برای روس‌‌‌ها ارسال شود و من فکر می‌‌‌کنم روس‌‌‌ها هنوز این کار را انجام نداده‌‌‌اند، همان‌طور که در این مورد دیدیم.»
دیوسالار گفت که ایران اکنون به صورت دیپلماتیک با بازیگران اروپایی در مورد جنگ اسرائیل علیه غزه درگیر است و نمی‌‌‌خواهد تنش‌‌‌های رو به افزایش خود با اتحادیه اروپا را تشدید کند. وی گفت: «ارائه قابلیت‌‌‌های تهاجمی به روسیه دقیقا باعث تشدید تنش می‌شود و ایرانی‌‌‌ها در حال حاضر چنین چیزی را نمی‌‌‌خواهند.»این تحلیلگر معتقد است که ایران ممکن است از دیدارهای نظامی با مقامات روسیه برای نمایش دارایی‌‌‌های نظامی خود و همچنین به عنوان نوعی «فرآیند چانه زنی» برای متقاعد کردن مسکو با هدف ارائه تسلیحات پیشرفته‌تر به این کشور استفاده کند.
دیوسالار در نهایت گفت: به نظر من اکنون این اتفاق نخواهد افتاد. هم دلایل سیاسی در سطح اتحادیه اروپا و ایران و هم دلایل استراتژیک بین روسیه و ایران وجود دارد که به نفع چنین تصمیمی نیست. علاوه بر این، عدم‌پذیرش قبلی کشورهای حاشیه خلیج فارس در این مورد و نگرانی روسیه از این مساله و پیامدهای آن بر روابط ایران و عربستان، همگی عواملی هستند که بدون تغییر باقی مانده‌اند.
