در ادامه تماسهای میان تهران و ابوظبی صورت گرفت
مذاکرات علی باقری در امارات
در ادامه تماسها میان تهران و ابوظبی که از اواخر سال ۲۰۱۹ وارد فاز تنشزدایی شده است، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در سفر به امارات با مشاور دیپلماتیک رئیس این کشور دیدار و درخصوص روابط میان دو کشور و مسائل منطقهای گفتوگو کرد. این اولین سفر رسمی یک مقام بلندپایه ایران به امارات در چند سال اخیر و پس از یک دوره تنش در روابط است. خبرگزاری رویترز نیز اخیرا خبر داده که یک مقام اماراتی عالیرتبه بهزودی به ایران سفر خواهد کرد.
در همین خصوص، خبرگزاری امارات روز چهارشنبه اعلام کرد که علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران با انور محمد قرقاش، مشاور دیپلماتیک، رئیس امارات در حضور خلیفه شاهین المرر، وزیر مشاور دولت در امورخارجه امارات دیدار کرد. در این دیدار درخصوص روابط میان ایران و امارات متحده عربی گفتوگو شده است.
طرفین این دیدار همچنین بر لزوم تقویت اساس همسایگی خوب و احترام متقابل در چارچوب منافع مشترک جهت حصول ثبات و شکوفایی در منطقه و گسترش روابط اقتصادی و تجارب میان دو کشور تاکید کردهاند. در این دیدار همچنین درخصوص تحولات منطقهای و بینالمللی مورد اهتمام دو طرف گفتوگو شد.
این اولین سفر یک مقام بلندپایه ایران به امارات پس از یک دوره تنش در روابط است. آخرین سفر یک مقام ارشد ایرانی به سفر ۱۴ آذر ۱۳۹۲ محمد جواد ظریف وزیر خارجه سابق ایران برمیگردد. محمدجواد ظریف در جریان آن سفر برای دیدار و گفتوگو درباره موضوعهای دوجانبه، تحولات منطقهای و مسائل بینالمللی عازم ابوظبی پایتخت این کشور شده بود و طی سفر یکروزه با شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان رئیس کشور، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم نخستوزیر و شیخ عبدالله بن زاید وزیرخارجه امارات عربی متحده دیدار و گفتوگو کرد.
سفری که اگرچه در ارتباط با بازکردن صفحهای جدید در روابط با همسایگان عربی بر مبنای سیاست خارجی تعاملی حسن روحانی رئیسجمهوری سابق ایران بود، اما حریف افزایش سطح تنش در روابط نشد و ابوظبی در همراهی با عربستان که روابط خود را با ایران در دی ماه ۱۳۹۴ قطع کرد، روابط را از سطح سفیر به سطح کاردار فراخواند. با این وجود از اواخر سال ۲۰۱۹ و متاثر از انفجارها در بندر فجیره و تاسیسات نفت آرامکو، عربستان و امارات به سمت تنشزدایی با ایران متمایل شدند.
در همین خصوص «انور قرقاش»، مشاور دیپلماتیک رئیس دولت امارات ۲۴ آبان در اظهارنظری گفت ابوظبی گامهایی برای کاهش تنشها با ایران برداشته است. قرقاش که در «نشست راهبردی ابوظبی» سخنرانی میکرد مدعی شد که اقدامات امارات در جهت اعتمادسازی و اجتناب از درگیری با ایران بوده است.
انور قرقاش اضافه کرد: «ما میتوانیم با یکدیگر اعتماد ایجاد کرده و به سمت یک وضعیت پایدارتر حرکت کنیم. برای ایران بهتر خواهد بود با همسایگانش همکاری داشته باشد.» انور قرقاش اضافه کرد: «درگیری، مسیر سازندهای نیست و در عوض، دیپلماسی و تعامل بهترین گام رو به جلو است. ما سخت در تلاشیم با همه کشورها، حتی کشورهایی که با آنها اختلاف داریم پل بزنیم.»
پیش از این اظهارات، وزرای خارجه ایران و امارات در گفتوگوی تلفنی با یکدیگر درباره روابط دوجانبه رایزنی کردند و متقابلا از یکدیگر برای سفر به تهران و ابوظبی دعوت به عمل آوردند.
وزیر امور خارجه امارات نیز در این گفتوگو با اشاره به مشکلات در تبادلات تجاری دو کشور اظهار کرد: مشکلات موجود از طریق کارشناسان دو کشور در حال بررسی است و تلاش برای رفع مشکلات ایجاد شده جریان دارد. گفتنی است وزیر خارجه امارات ۲۴ ساعت قبل از این تماس تلفنی در اتفاقی قابلتوجه و پس از یک دهه تنش با سوریه به دمشق سفر کرده بود و با بشاراسد رئیسجمهوری سوریه دیدار کرد.
امارات شهریور ماه سالجاری انتخاب ابراهیم رئیسی به عنوان رئیسجمهور ایران را تبریک گفته بود. در پی ارسال این پیام، «خلیفه بن زاید آل نهیان» رئیس این کشور پیام رئیسی را دریافت کرد. رئیسجمهور ایران در پیام مذکور ابراز امیدواری کرده بود که روابط دوجانبه میان دو کشور با توجه به ظرفیتهای عظیمی که ایران و امارات از آن برخوردارند بهویژه در زمینه اقتصادی توسعه پیدا کند.
رئیسجمهور ایران بابت پیام تبریک رئیس امارات از او تشکر کرده و در عین حال، برای او سلامتی، برای کشور امارات توفیق و برای مردم سرافراز این کشور سعادت خواستار شد.
در همان زمان، «شیخ محمد بن راشد آل مکتوم» نخستوزیر امارات و حاکم دبی نیز پس از دیدار با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حاشیه اجلاس بغداد گفته بود: «امروز در حاشیه نشست همکاری بغداد، با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جدید ایران دیدار کردم. برای وی در مسوولیت جدیدش در توسعه روابط مثبت با کشورهای همجوار و تقویت روابط بر اساس حکمت و منافع ملتها، آرزوی موفقیت میکنم. درود همیشگی بر ملت دوست و همسایه ایران.»
سفر طحنون بن زاید به تهران
پیش از دیدار علی باقری با انور قرقاش، برخی رسانهها خبر دادند که احتمالا شیخ طحنون بن زاید آل نهیان، مشاور امنیت ملی امارات متحد عربی در رأس یک هیات بلندپایه به ایران سفر خواهد کرد. گفته میشود هدف از این سفر تنشزدایی با ایران است. چهارشنبه ۲۶ آبان خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه خبری اماراتی «امواج مدیا» و یک منبع آگاه در ابوظبی نوشت که شیخ طحنون بن زاید آل نهیان به زودی عازم ایران خواهد شد. شیخ طحنون برادر محمد بن زاید، حاکم امارات متحد عربی است. سفر قریبالوقوع مشاور امنیت ملی امارات در ادامه نشستهای اخیر او با مقامات ارشد آمریکا و در آستانه مذاکرات وین رخ میدهد.
همزمان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران در گفتوگو با سایت انتخاب، خبر سفر مشاور امنیت ملی امارات به ایران را تلویحا تایید کرد. محمود عباسزاده در این باره گفت: «تهران خوشبختانه کانون رایزنیهای دیپلماتیک است اما اینکه ایشان چه زمانی دقیقا میآیند را نمیدانم.»
او در ادامه سخنانش تصریح کرد که جمهوری اسلامی «به دنبال تعمیق و توسعه ارتباط است و اگر موانعی وجود دارد بیشتر از سر تعلل همین کشورهاست چرا که از نظر ما مانعی برای ارتباط وجود ندارد».
سفر محمد بن زاید به ترکیه
همزمان با این تحولات، منابع رسمی دولت امارات متحده عربی سهشنبه، ۲۳ نوامبر (۲ آذر)، از سفر قریبالوقوع شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی به ترکیه خبر دادند. به گزارش خبرگزاری رسمی امارات، «وام» ولیعهد ابوظبی قرار است امروز چهارشنبه به ترکیه سفر کند.
سفر بن زاید به دعوت رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه صورت میگیرد. قرار است دو طرف در مورد روابط دوجانبه و راههای تقویت همکاریهای فیمابین کشور در زمینههای مختلف گفتوگو کنند. سفر رسمی ولیعهد ابوظبی به ترکیه اولین سفر او طی ۱۰ سال اخیر به این کشور خواهد بود.
ترانزیت سه جانبه ایران، ترکیه و امارات
شنیدهها حاکی از آن است که این دو سفر مهم در ارتباط با موضوع ترانزیت کالاهای اماراتی به اروپا از خاک ایران و سپس به ترکیه است. در واقع تنشزدایی امارات با تهران و آنکارا سبب شده تا تجارت میان امارات و ترکیه برای ارسال کالاهای اماراتی به اروپا که پیشتر از مسیر دریایی تنگه باب المندب -دریای سرخ-کانال سوئز از بندر شارجه تا بندر مرسین ترکیه انجام میشد، در پی افزایش کرایه حمل دریایی کالا، به حمل زمینی از مسیر ترانزیتی ایران به ترکیه انجام شود. این در حالی است که مسیر پیشین ۲۰ روز و مسیر جدید (عبور ترانزیتی از خاک ایران) ۱۲ روز به طول میانجامد.