فصل جدید در روابط ایران و اسلواکی

افزون بر این، اسلواکی که در دوران جدید شاهد دگردیسی بنیادی در عرصه‌های سیاسی و بین‌المللی و نیز اقتصادی و صنعتی بوده است، به موازات ایفای نقشی متناسب با وزن سیاسی و اعتبار اقتصادی خود در معادلات اروپایی و بین‌المللی، از مختصات و مشخصه‌های متمایزی برخوردار است که فرصت‌های مناسبی برای همکاری‌های بین‌المللی با این کشور فراهم آورده است. جمهوری اسلامی ایران دارای پیوندها و مناسبات سنتی مطلوبی با اسلواکی بوده و از نخستین کشورهایی است که همزمان با استقلال اسلواکی به شناسایی و برقراری مناسبات با این کشور پرداخت. دو کشور با الهام از پیشینه تاریخی مثبت گام‌های مهمی برای توسعه روابط برداشته و به تدریج به نهادینه‌سازی همکاری‌های فی‌مابین پرداخته‌اند. قابل توجه است که سفارت جمهوری اسلامی ایران در وین پایتخت اتریش همزمان به‌عنوان اکردیته نمایندگی ایران در براتیسلاوا را هم برعهده دارد.

در سال‌های اخیر یکی از پویاترین فصل‌های همکاری در تاریخ مناسبات ایران و اسلواکی آغاز شد و در این دوره دو کشور بیش از گذشته در مدار توجه یکدیگر قرار گرفته و گام‌های موثری در جهت تقویت و گسترش تعاملات و همکاری‌های فی‌مابین برداشته‌اند. تقویت روابط سیاسی و برقراری رایزنی‌های دوره‌ای، شکل‌دهی به تعاملات پارلمانی، توسعه همکاری‌های فرهنگی، علمی و دانشگاهی و ترسیم چشم‌انداز بلندمدت در افق روابط اقتصادی، ویژگی چندوجهی به مناسبات ایران و اسلواکی بخشیده است. سفرها و دیدارهای متعدد مقامات عالی‌رتبه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از مهم ترین نشانه‌های تکاپوی‌دائمی روابط دو کشور در این دوره به‌شمار می‌آیند.

در عرصه اقتصادی، امضای اسناد پایه یعنی موافقت‌نامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و موافقت‌نامه تشویق سرمایه‌گذاری، تمهید مقدمات برگزاری نشست کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و اسلواکی و برگزاری همایش‌های تجاری متعدد در شهرهای مختلف دو کشور زیرساخت لازم و چارچوب مناسبی برای پیشبرد همکاری‌های اقتصادی و صنعتی و تجاری دو کشور فراهم آورده است. به موازات این تحرکات، همکاری‌های استانی نیز به یکی از ویژگی‌های برجسته روابط ایران و اسلواکی تبدیل شده و گام‌های بلندی در زمینه همکاری‌های بخش‌های خصوصی و اتاق‌های بازرگانی دو کشور برداشته شده است.

با وجود چالش‌ها و موانع موجود در روابط اقتصادی به‌ویژه در حوزه بانکی، گستردگی و تنوع روابط، تمایز کمی و کیفی به همکاری‌های فی‌مابین بخشیده است. افزایش قابل‌توجه حجم مبادلات تجاری بین ایران و اسلواکی به روشنی گسترش پرشتاب این همکاری‌ها را به نمایش گذاشته است. چنان که حجم مبادلات تجاری دو کشور از حدود ۱۵ میلیون یورو در سال ۲۰۱۴ به حدود ۵۹ میلیون یورو در سال ۲۰۱۸ رسید که نسبت به سال پیش از آن بیش از دو برابر افزایش نشان می‌دهد و در همین مدت میزان صادرات ایران به اسلواکی با ۲۷۴ درصد افزایش به بیش از ۲۸ میلیون یورو و میزان واردات ایران از اسلواکی هم با ۱۶۵ درصد افزایش به بیش از ۳۰میلیون یورو بالغ شد.

در مجموع، توسعه و تعمیق تعاملات در همه حوزه‌های سیاسی، پارلمانی، اقتصادی، فرهنگی، دانشگاهی، بین استانی و همکاری‌های بخش‌های خصوصی و مانند آن در کانون توجه ایران و اسلواکی قرار گرفته و دو کشور به مخاطبان سیاسی، شرکای اقتصادی و طرف‌های همکاری فرهنگی قابل توجه یکدیگر تبدیل شده‌اند. در این رهگذر، موقعیت سیاسی و اقتصادی اروپایی و بین‌المللی اسلواکی، جایگاه و اهمیت جمهوری اسلامی ایران در روابط خارجی این کشور، برداشت‌های ذهنی و تصویر احترام‌آمیز افکار عمومی دو کشور از یکدیگر، تهران و براتیسلاوا را از فرصت‌ها و ظرفیت‌های همکاری همه‌جانبه به مراتب بیشتر و از افق همکاری نویدبخش و روشنی برخوردار ساخته است.

با توجه به ملاحظات پیش گفته و چشم‌انداز پیش‌رو، شایسته است فعالان محترم اقتصادی و تجاری کشورمان، امکانات بالقوه و ظرفیت‌های موجود در روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهایی نظیر اسلواکی را نیز از جمله در بخش‌های اقتصادی، صنعتی و تجاری مدنظر قرار داده و به موازات روزآمدسازی و بازتعریف نگرش‌های سنتی، زمینه را برای تنوع‌بخشی، توازن‌بخشی و شکل‌دهی مطلوب‌تر به مناسبات کشورمان با مجموعه کشورهای اروپایی فراهم سازند.