چرایی وتوی روسیه به نفع ایران

در پیش‌نویس ابتدایی این قطعنامه، جمهوری اسلامی ایران به ارسال پهپاد، موشک و تجهیزات نظامی برای حوثی‌ها در یمن متهم شده بود که با مخالفت روسیه مواجه شد. اگرچه نمایندگان آمریکا، فرانسه و انگلیس معتقد بودند موشک اصابت شده به ریاض ساخت ایران بوده است، سفیر روسیه در سازمان ملل، آن را ادعایی ثابت‌نشده دانست و در نهایت ایران به حمایت از حوثی‌ها محکوم نشد. مخالفت «واسیلی نبنزیا» سفیر روسیه در سازمان ملل البته با واکنش شدید «نیکی هیلی» روبه‌رو شد و هیلی مدعی شد که روسیه مانع پاسخگویی ایران شده و این موضوع می‌تواند تمامی منطقه را با خطری جدی روبه‌رو سازد. روز گذشته «تصویب قطعنامه یمن بدون مخالفت با ایران» تیتر بسیاری از خبرگزاری‌های جهان شد. ملاحظه اعلامی روس‌ها در این مخالفت این بود که ما طرفدار محکوم کردن کسی نیستیم و باید به موضوع این قطعنامه توجه داشته باشیم؛ یعنی یمن. نبنزیا با این استدلال مطرح کرد که پرداختن به ایران در این قطعنامه صحیح نیست و لازم است که ابتدا بر موضوع تمدید کار این گروه تمرکز شود. در ذیل جلسه دوشنبه شب شورای امنیت، دو نکته قابل تامل است:

نقش‌پذیری فعال روسیه در موضوعات خاورمیانه: روسیه پس از فروپاشی شوروی تا یک دهه درگیر بحران‌های وسیع هویتی و اقتصادی بود، با روی کار آمدن پوتین، کرملین تمرکز خود را بر گذار از بحران‌های دوران شورویایی و یلتسین گذاشت و بیشترین تمرکز خود را به اوضاع داخلی و نهایتا خارج نزدیک خود معطوف کرده بود؛ سیاست انزواطلبی که در موضوع بهار عربی به خوبی خودنمایی کرد. اما اکنون باید توجه داشت که این همان کرملین است که امروز بازیگر اصلی در بحران سوریه است و نقش مهمی در سیاست‌گذاری‌های منطقه خاورمیانه دارد. روسیه که طی دو سال اخیر تئوری توازن قوا را به خوبی در سیاست خارجی خود به منصه ظهور رسانده است، اما با نقش‌پذیری خود در نشست اخیر شورای امنیت نشان داد که تعاملات سیاسی و اقتصادی‌اش با دیگر بازیگران منطقه به‌ویژه سعودی‌ها سبب نمی‌شود که رویکردی هیجانی از خود نشان دهد. استراتژی روسیه پوتین در دوران کنونی، فاصله بسیاری با آرمان‌گرایی دارد و البته می‌کوشد از محافظه‌کاری‌های واقع‌گرایی نیز بکاهد تا اصطکاک آن با منافع ملی خود را به حداقل برساند. در این میان باید توجه داشت که همواره فرآیند تصمیم‌گیری تحت‌تاثیر زمان است و ممکن است در زمانی دیگر رفتاری دیگر صورت پذیرد.

همچنین باید به این نکته نیز توجه داشت که اگرچه این قطعنامه ضدایران به تصویب نرسید، اما سرآغاز رویه‌ای است که این‌بار تنها با مخالفت روس‌ها به‌دلیل آنچه در بالا گفته شد، روبه‌رو شده است و می‌تواند با شدت گرفتن این روند عواقب مهمی در پی داشته باشد که در گذشته جمهوری اسلامی ایران در پرونده‌های دیگر آن را به خوبی لمس کرده است. 

اخبار مرتبط