بودجه ویژه «اول آمریکا»

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز جمعه با انتشار بودجه پیشنهادی خود برای سال مالی آینده، بار دیگر رویکرد «اول آمریکا» را در ابعادی وسیع‌تر به نمایش گذاشت؛ سندی که نه فقط ارقام، بلکه نگاه عمیق‌تری به سیاست خارجی و امنیتی او ارائه می‌دهد. این بودجه چرخشی عمیق در نقش بین‌المللی آمریکا را بازتاب می‌دهد. نشریه فارن پالیسی در گزارشی با بررسی بودجه پیشنهادی سیاست خارجی ترامپ و پیامدهای آن می‌نویسد: بر اساس این سند، دولت خواستار کاهش بی‌سابقه ۱۶۳میلیارد دلاری در هزینه‌های غیرنظامی شده است؛ کاهشی معادل ۶.۲۲درصد نسبت به سطح فعلی. در نقطه مقابل، بودجه‌ای کلان برای ارتش، امنیت داخلی، و سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی در نظر گرفته شده است. به طور مشخص، بیش از ۱۱۳میلیارد دلار به وزارت دفاع و ۸.۴۳میلیارد دلار به وزارت امنیت داخلی اختصاص ‌یافته است که هدف آن، تقویت مرزها، توسعه تجهیزات نظامی، و اجرای گسترده اخراج مهاجران غیرقانونی است.

این در حالی است که بخش عمده‌ای از مشارکت‌های سنتی آمریکا در عرصه جهانی - از برنامه‌های توسعه‌ای گرفته تا حمایت از نهادهای بین‌المللی - با کاهش شدید یا حذف کامل بودجه مواجه شده‌اند. بودجه پیشنهادی هنوز برای تصویب نهایی نیازمند تایید کنگره است، اما به‌روشنی نمایانگر چارچوب ذهنی ترامپ درباره نقش آمریکا در جهان است.

وزارت خارجه و توسعه بین‌المللی؛ قربانیان اول

بیشترین کاهش بودجه به وزارت امور خارجه و برنامه‌های بین‌المللی اختصاص‌ یافته است: کاهش ۸۳.۹درصدی، معادل ۴۹.۱میلیارد دلار. از این میزان، ۸.۳۳میلیارد دلار مربوط به حذف برنامه‌های توسعه‌ای، دموکراسی‌محور و اقتصادی در سطح جهانی است. دولت این برنامه‌ها را متهم می‌کند که به «اولویت‌های رادیکال و چپ‌گرایانه» مانند تغییرات اقلیمی، تنوع، برابری، و حقوق جامعه همجنسگرایان اختصاص داشته‌اند.

در همین راستا، از زمان روی کار آمدن ترامپ، بسیاری از این برنامه‌ها یا به‌کلی متوقف شده‌اند یا بودجه آنها کاهش‌ یافته است. کمک‌های اضطراری بین‌المللی نیز با کاهش ۳.۲میلیارد دلاری روبه‌روست. دیگر حوزه‌هایی که در فهرست کاهش بودجه قرار گرفته‌اند عبارتند از: ماموریت‌های حفظ صلح، تبادلات فرهنگی و آموزشی، سازمان جهانی بهداشت، و بنیاد ملی دموکراسی.

افزایش بودجه برای رقابت راهبردی با چین

در کنار این کاهش‌ها، بودجه در برخی حوزه‌های مورد نظر ترامپ افزایش‌ یافته است. ازجمله اختصاص ۲.۹میلیارد دلار به «صندوق فرصت‌های اول آمریکا» که قرار است جایگزین کمک‌های سنتی توسعه‌ای شود و بر سرمایه‌گذاری‌های راهبردی برای مقابله با رقبای آمریکا، به‌ویژه چین، متمرکز باشد. اگرچه جزئیات دقیق این صندوق مبهم است، اما نام کشورهایی چون هند و اردن و سایر شرکای کلیدی، به‌عنوان دریافت‌کنندگان اصلی مطرح شده‌اند. همچنین ۲.۸۲میلیارد دلار برای شرکت تامین مالی توسعه بین‌المللی آمریکا اختصاص یافته است؛ نهادی که با هدف رقابت با پروژه «کمربند و جاده» چین تاسیس شده و در عمل نقش بانک توسعه‌ای دولت آمریکا را ایفا می‌کند. این نهاد از حمایت جمهوری‌خواهان برخوردار است که آن را جایگزینی موثر برای کمک‌های سنتی خارجی می‌دانند.

وزارت دفاع؛ اولویت مطلق ترامپ

بودجه پنتاگون با افزایش ۱۳درصدی به رقم بی‌سابقه ۱۱۳تریلیون دلار خواهد رسید. تمرکز اصلی در این بخش بر ساخت ناوهای جنگی، تقویت حضور در منطقه هند و اقیانوس آرام برای مقابله با چین، و توسعه سامانه دفاع موشکی موسوم به «گنبد طلایی برای آمریکا» است. در بودجه تصریح شده که هزینه‌کردها در راستای حذف برنامه‌های بیدارگرایانه اقلیمی و تنوع‌محور در ارتش خواهد بود؛ بی‌آنکه جزئیاتی از این برنامه‌ها ارائه شود.

وزارت امنیت داخلی؛ مسوول اخراج‌های دسته‌جمعی

وزارت امنیت داخلی با بودجه ۴۳.۸میلیارد دلاری برای اجرای «کارزار اخراج‌های دسته‌جمعی رئیس‌جمهور» و تکمیل دیوار مرزی در جنوب غربی تقویت می‌شود. در مقابل، بودجه آژانس امنیت سایبری و زیرساختی آمریکا (CISA) با کاهش ۴۹۱میلیون‌دلاری مواجه شده است؛ نهادی که وظیفه دفاع از زیرساخت‌های انتخاباتی و دیجیتال آمریکا در برابر تهدیداتی چون چین، روسیه و ایران را بر عهده دارد. دولت ترامپ این نهاد را به تمرکز بیش‌ازحد بر «سانسور» متهم کرده است.

وزارت بازرگانی و رقابت فناوری با چین

بودجه وزارت بازرگانی نیز به طور هدفمند افزایش ‌یافته است. از جمله افزایش ۱۳۴میلیون‌دلاری برای تحقیقات ضد دامپینگ و رشد ۵۰درصدی بودجه اداره صنعت و امنیت تا سقف ۱۲۲میلیون دلار. هدف از این اقدام، مقابله با تهدیدات فناورانه چین عنوان شده است. این در حالی است که در سال گذشته، دولت پیشنهاد کاهش بودجه BIS را داده بود که با اعتراض دموکرات‌ها مواجه شد.

سایر تغییرات کلیدی در بودجه پیشنهادی

کاهش ۲۷۵میلیون‌دلاری بودجه پروژه‌های بین‌المللی اقلیمی، از جمله «صندوق محیط‌زیست جهانی» و «صندوق سرمایه‌گذاری اقلیم»، به دلیل آنچه دولت «حمایت از سیاست‌های بیدارگرایانه» خوانده است؛ کاهش ۵۵۵میلیون‌دلاری در کمک به بانک‌های توسعه چندجانبه مانند بانک توسعه آفریقا؛ کاهش۱۷.۹۶میلیارددلاری بودجه موسسه ملی سلامت (NIH) و ۳.۵۹میلیارددلاری بودجه مراکز کنترل بیماری‌ها (CDC)؛ گرچه در سند تاکید شده که سلامت جهانی همچنان در اولویت خواهد بود. افزایش ۵۹۶‌میلیوندلاری برای پروژه‌های کشتی‌سازی و زیرساخت‌های بندری وزارت حمل‌ونقل، با هدف کاهش سلطه چین در این صنعت. کاهش بودجه ناسا به‌ویژه در حوزه علوم فضایی، برای تمرکز بر رقابت فضایی با چین از جمله بازگشت به ماه و اعزام نخستین انسان به مریخ. کاهش بودجه رسمی برای سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا (از جمله صدای آمریکا و رادیو فردا)، موسسه صلح ایالات متحده، و مرکز ویلسون؛ نهادهایی که در تحلیل و گزارشگری سیاست خارجی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

مسیر آینده سیاست خارجی آمریکا در دوره جدید ترامپ

بودجه پیشنهادی ترامپ، اگرچه هنوز از سوی کنگره تصویب نشده، اما همچون بیانیه‌ای سیاسی عمل می‌کند؛ بیانیه‌ای که نشان می‌دهد رئیس‌جمهور آمریکا قصد دارد مسیر کشور را از چندجانبه‌گرایی به‌سوی یکجانبه‌گرایی سخت‌گیرانه تغییر دهد. در این چشم‌انداز، دیپلماسی، توسعه و همکاری جای خود را به قدرت نظامی، کنترل مرزها و رقابت راهبردی داده‌اند. اگر این بودجه تصویب شود، ایالات متحده شاهد چرخشی عمیق در نقش بین‌المللی خود خواهد بود، چرخشی که پیامدهای آن نه‌فقط در واشنگتن، بلکه در سراسر جهان قابل‌لمس خواهد بود.