آیا توافق هسته‌ای جدیدی میان ایران و آمریکا ممکن است؟

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، هفته گذشته در گفت‌وگویی مفصل با مجله تایم اعلام کرد: «فکر می‌کنم ما با ایران به توافق خواهیم رسید؛ توافقی که هیچ‌کس پیش از این قادر به تحقق آن نبود.»

در ادامه، ترامپ مایکل آنتون، مدیر برنامه‌ریزی سیاستگذاری وزارت امور خارجه را به‌عنوان رئیس هیأت مذاکرات فنی درباره برنامه هسته‌ای ایران منصوب کرد. با شروع این مذاکرات فنی، اکنون زمان آن رسیده است که بررسی شود آیا امکان دستیابی به توافقی جدید و مؤثر میان ایران و آمریکا وجود دارد و در صورت تحقق، این توافق چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد.

سه مسیر محتمل برای توافق

نشریه فارن‌پالیسی در یادداشتی به قلم متیو‌کرونیگ، ستون‌نویس این رسانه و مدیر مرکز استراتژی و امنیت اسکروکرافت در شورای آتلانتیک، می‌نویسد: یک توافق هسته‌ای مؤثر باید تمامی مسیرهای بالقوه ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را مسدود کند.

برای ساخت یک بمب اتم، ایران ابتدا باید مقدار کافی سوخت هسته‌ای تولید کند، سپس آن را به سلاح تبدیل کرده و در نهایت، قابلیت پرتاب آن را به هدف موردنظر داشته باشد. از آنجا که ساخت یک کلاهک ابتدایی چندان دشوار نیست و ایران نیز هم‌اکنون بزرگ‌ترین ظرفیت موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را در اختیار دارد، تولید سوخت هسته‌ای به‌عنوان دشوارترین و حیاتی‌ترین مرحله این روند شناخته می‌شود.

به همین دلیل، تمرکز اصلی دیپلماسی بین‌المللی طی سال‌های گذشته بر محدودسازی برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران بوده است. با این حال، این برنامه امروز به مرحله‌ای بسیار پیشرفته رسیده و زمان به سرعت در حال از دست رفتن است.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، تابستان گذشته هشدار داده بود که در صورت تصمیم ایران به «گریز هسته‌ای»، این کشور می‌تواند ظرف یک تا دو هفته به میزان کافی اورانیوم با غنای تسلیحاتی تولید کند. شواهد جدید نشان می‌دهد که این بازه زمانی از آن زمان تاکنون حتی کوتاه‌تر نیز شده است.

چشم‌پوشی از این وضعیت و اجازه عبور ایران از آستانه هسته‌ای، گزینه‌ای غیرقابل‌قبول به شمار می‌رود؛ چراکه یک ایران مسلح به سلاح هسته‌ای، می‌تواند موجب گسترش تسلیحات در سراسر خاورمیانه و حتی فراتر از آن شود و احتمال حملات به متحدان آمریکا، ازجمله اسرائیل، را افزایش دهد.

ترامپ صراحتاً اعلام کرده که اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد.

در شرایط کنونی، سه مسیر اصلی برای رسیدن به توافق وجود دارد:
۱. احیای توافق برجام،
۲. دستیابی به توافقی که غنی‌سازی اورانیوم را به طور کامل حذف کند،
۳. توافقی «طولانی‌تر و قوی‌تر» که محدودیت‌های بیشتری نسبت به برجام اعمال کند.

مشروح گزارش را اینجا بخوانید.