نقشه جهانی پلتفرمهای طلای آب‌شده
به چیزی که کار می‌کنه دست نزن
معمولا هر کسب‌و‌کار و پلتفرم نوآورانه‌ای که برای اولین بار پا به مارکت یک کشور می‌گذارد، منتقدان و شکاکان خود را داشته و پلتفرمهای طلای آب‌شده نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برخی منتقدان با اشاره به این موضوع که چرا نهادهای معتبرتری مانند سازمان بورس اقدام به حمایت و ارائه مجوز به این پلتفرمها نمی‌کنند، نسبت به اعتبار و امنیت این کسب‌و‌کارها تردید دارند.
این موضوع برخلاف تصور برخی از منتقدان، به سادگی ثبت‌نام در یک سامانه نیست و نمی‌توان آن را اقدامی یک‌شبه دانست. در پاسخ به این انتقادها، باید این مساله را مدنظر قرار داد که میلی و سایر پلتفرمهای مشابه تاکنون با مجوزهای محدود و حداقلی که دریافت کردهاند، توانسته‌اند به گونه‌ای شفاف و کارآمد فعالیت کرده و اعتماد میلیون‌ها کاربر را به دست آورند.
ثانیا دریافت مجوز از سوی نهادی همچون بورس فرآیندی پیچیده و زمان‌بر بوده که نیازمند آماده‌سازی زیرساخت‌ها، مدارک و حتی بازنگری یا تطابق بیزینس پلن با قوانین سختگیرانه سازمان بورس است.
علاوه بر این در شرایطی که این پلتفرمها تا الان نیز کاربران زیادی را جذب کرده و به خوبی نیاز آنها را برآورده می‌سازند، تغییر ناگهانی ساختار و ورود به بورس ممکن است حتی به ضرر و زیان به مشتریان منجر شود چرا که موجب ایجاد وقفه در فعالیت کسب و کار می‌شود. این مساله نه تنها به اعتماد کاربران لطمه وارد می‌کند بلکه می‌تواند به بی‌اعتباری حاکمیت و سایر نهادهای ناظر نیز منجر شود.
میلی، دوست تمام اقشار جامعه
اقشار ضعیف‌تر جامعه سالهاست که از مارکت طلا حذف شده‌اند. میلی با هدف قابل دسترس کردن سرمایهگذاری در طلا برای تمامی اقشار جامعه، امکان خرید این فلز را با حداقل مبلغ ۷۰۵۰ تومان (معادل ۱ میلی‌‌‌‌گرم) فراهم کرده است. این رویکرد، برخلاف بازار سنتی که معمولا به سرمایه‌‌‌‌های چند میلیونی برای خرید سکه یا شمش نیاز دارد، درهای بازار طلا را به روی اقشار مختلف باز می‌کند. از منظر اقتصادی، این استراتژی به افراد با درآمد پایین یا متوسط اجازه می‌دهد تا به تدریج و بدون فشار مالی سنگین، پس‌‌‌‌اندازی از جنس طلا برای مقابله با تورم ایجاد کنند. این پلتفرم از سال ۱۴۰۲ فعالیتش را آغاز کرده و در بازه زمانی کوتاهی توانست مرز ۳.۵ میلیون کاربر را بشکند که حاکی از این است که به خوبی در شناسایی مشکل و اقدام جهت برطرف کردن آن عمل کرده است.
رابط کاربری راحت
از دیگر مزایای این پلتفرم، تجربه کاربری روان برای تمامی رنج‌های سنی جامعه با سطوح مختلف سواد و آگاهی است. میلی با نمایش لحظه‌‌‌ای قیمت‌ها به تومان و حذف پیچیدگی‌های این بازار، نیازی به دانش تخصصی یا تجربه قبلی در بازار طلا برای تازه‌واردان باقی نمی‌گذارد. میلی با خدماتی که تاکنون ارائه داده، موجب شده است که فاصله هر فرد با بازار بزرگ و جهانی طلا تنها به اندازه 20هزار تومان باشد. کاربران با شارژ کیف پول خود به مبلغ حداقل 20هزار تومان، می‌توانند به آسانی در این بازار اعلام حضور کنند. این کف روزانه در کنار امکان خرید کسری از گرم، میلی را از سایر روش های سنتی که اغلب با واحدهای بزرگ‌تر مثل سکه یا گرم کار می‌کنند، متمایز ساخته است. علاوه بر این دسترسی ۲۴ ساعته، به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون محدودیت زمانی، در هر لحظه وارد بازار شده یا دارایی‌شان را نقد کنند. این قابلیت، به‌ویژه در شرایطی که نوسانات قیمت طلا به قدری زیاد است که نیاز به تصمیم‌گیری سریع دارد، بسیار ارزشمند است.
نگاهی به رقبای جهانی میلی
در فهرست رقبای میلی در سطح جهانی غولهای بزرگی همچون BullionVault، GoldMoney، Apmex، Glint و Vaultoro حضور دارند. این پلتفرمها با سابقه‌‌‌‌ای طولانی که سالهاست در بازار بین‌المللی طلا فعالیت می‌کنند، استانداردهایی جهانی برای سرمایهگذاری در این حوزه تعریف کردهاند. BullionVault از سال ۲۰۰۵، GoldMoney از سال ۲۰۰۱ و Apmex از سال2000 در این عرصه حضور داشته و به لطف دهه‌‌‌‌ها تجربه، اعتماد میلیون ها کاربر را در سراسر جهان جلب کردهاند. این رقبا با زیرساخت‌‌‌‌های گسترده، خزانه‌‌‌‌های بین‌المللی و پشتوانه‌‌‌‌های مالی قوی، معیاری مناسب برای سنجش هر پلتفرم نوظهوری در این صنعت هستند. در مقابل، میلی که از سال ۱۴۰۲ فعالیتش را در بازار ایران آغاز کرده است، با قدمتی کمتر از دو سال، در برخی از جنبه‌ها پا به‌پای رقبای قدیمی و شناخته‌شده خود حرکت می‌کند. این پلتفرم جوان ایرانی نه‌‌‌‌تنها خود را به سطح رقبای جهانی رسانده، بلکه گاه از آنها پیشی گرفته است.
میلی برای معاملات خرید و فروش کارمزد ثابت 0.5درصد را درنظر گرفته است. BullionVault بسته به حجم معامله، کارمزدی متغیر بین 0.05 تا 0.5درصد را تعریف کرده است. هرچه حجم معامله بیشتر باشد، کارمزد دریافتی این پلتفرم کمتر خواهد شد. به عبارتی برای سرمایه‌گذاران خرد که با مبالغ اندک اقدام به سرمایهگذاری می‌کنند، میلی کارمزی برابر با رقیب جهانی خود دریافت می‌کند.
مزیت رقابتی میلی تنها در کارمزد خلاصه نمی‌شود. BullionVault هزینه نگهداری سالانهای معادل با 0.12درصد اعمال می‌کند. این درحالی است که میلی هیچ هزینه‌‌‌‌ای تحت عنوان ذخیره طلا از کاربرانش دریافت نمی‌کند. به این ترتیب در بلندمدت، هزینههای جانبی میلی به مراتب کمتر از این رقیب باسابقه است.
GoldMoney با سابقه‌‌‌‌ای بیش از دو دهه، کارمزد خرید و فروش بین 0.5 تا ۱درصد داشته و هزینه نگهداری سالانهای بین 0.12 تا 0.18درصد اعمال می‌کند. اگر کاربری با بودجه محدود بخواهد وارد این پلتفرم شود، احتمالا با کارمزد ۱درصد روبه‌رو می‌شود که دو برابر نرخ ثابت میلی است. حتی در بهترین سناریو نیز (کارمزد 0.5 درصدی)، مجددا هزینه نگهداری، برتری میلی را در کاهش بار مالی نشان می‌دهد.
Apmex ، غول آمریکایی با پرمیوم ۲ تا ۵درصد در خرید فیزیکی شناخته می‌شود. برای سرمایهگذاری خرد، این نرخ به صرفه نبوده و اگر بخواهند از خدمات نگهداری نیز استفاده کنند، 0.5درصد سالانه هم اضافه می‌شود. Glint و Vaultoro با کارمزدهای 0.5 درصدی، در ظاهر با میلی برابرند، اما هر دو هزینه نگهداری به‌‌‌ترتیب 0.12 و 0.4درصد در سال دارند. این هزینههای پنهان در طول زمان می‌توانند سود کاربران را کاهش دهند. میلی با حذف این هزینه، اقدام به حذف این دسته از هزینههای پنهان کرده است.
علاوه بر این، تحویل فیزیکی میلی گلد همراه با 3درصد هزینه است در حالی که هزینه رقبای آن مولفه‌های متغیری از جمله حمل‌ونقل و ساخت را که اغلب از 50 دلار به بالاست شامل می‌شود.
این برابری یا برتری در کارمزدها با وجود سابقه کوتاه این پلتفرم ایرانی، نشان‌دهنده استراتژی هوشمندانه میلی برای جذب کاربران در بازاری رقابتی است. در حالی که غولهای جهانی از قدمت و زیرساخت‌‌‌‌های گسترده‌‌‌شان سود می‌برند، میلی با تمرکز بر هزینههای پایین و حذف مخارج اضافی، توانسته جایگاهی مناسب در این مارکت داشته باشد.
تحویل فیزیکی میلی با کف 5 درصدی و مضارب تعریف شده است. این محدودیت اگرچه انعطاف کاربران را کاهش می‌دهد، اما از منظر اقتصادی می‌تواند کاربران را به انباشت تدریجی دارایی ترغیب کند.
خالیفروشی ممنوع!
شفافیت و اعتماد، دو ستون اصلی هر پلتفرم مالی هستند. میلی با تکیه بر بانک کارگشایی، طلای کاربران خود را در خزانه‌‌‌‌های این نهاد ذخیره می‌کند و آن را با رسید قابل استعلام همراه می‌سازد. این ساختار، ریسک‌‌‌‌های مرتبط با پلتفرمهای خصوصی را کاهش می‌دهد. میلی تنها گزینه در ایران است که چنین سطحی از شفافیت را ارائه می‌دهد. اگرچه چند پلتفرم مشابه دیگر نیز این رویکرد را در پیش گرفته‌اند، با این حال بررسی دقیق‌تر این رسیدها نشان می‌دهد که هیچ یک شفافیتی نزدیک به میلی ندارند.
با دسترسی عموم مردم و کاربران به این اطلاعات، کاربران می‌توانند مطمئن شوند که طلای خریداری‌‌‌‌شده در خزانه موجود است و نگرانی از بابت خالیفروشی (فروش بدون پشتوانه فیزیکی) به حداقل می‌رسد. این اقدام نه‌‌‌‌تنها اعتماد عمومی را تقویت می‌کند، بلکه استاندارد جدیدی در بازار دیجیتال طلا در ایران تعریف می‌کند. در مقابل، پلتفرمهای جهانی مثل BullionVault گزارش‌های حسابرسی دوره‌‌‌‌ای منتشر می‌کنند، اما دسترسی مستقیم به رسیدهای سپرده‌‌‌‌ها کمتر دیده می‌شود.
درنهایت اگرچه انتشار جزئیات خزانه توسط این پلتفرم، آن را به معتبرترین بازیگر این حوزه در ایران تبدیل کرده است، با این حال در سطح جهانی نسبت به رقبایش ضعف‌هایی دارد. تمامی دارایی‌های پلتفرمهای بین‌المللی توسط سایر موسسات بیمه شده‌اند تا آن را در برابر هر مخاطره‌ای مصون نگه دارند؛ این درحالی است که بر اساس آخرین آمار منتشر‌شده چنین اقدامی نه در میلی و نه در هیچ یک از پلتفرمهای ایرانی انجام نشده است.
ابزاری برای آینده
میلی نه یک راه حل جامع برای همه مشکلات اقتصادی، بلکه ابزاری هدفمند برای سرمایهگذاری خرد در ایران است. این پلتفرم با ساده‌‌‌‌سازی فرآیند سرمایهگذاری، کاهش هزینه‌‌‌‌ها و شفافیت بالا به کاربران اجازه می‌دهد با حداقل ریسک وارد بازار طلا شوند. در عصر دیجیتال که تمامی حوزه‌ها در حال حرکت به این سمت و سو هستند، میلی نیز با همگام‌سازی خود با این دسته از تحولات، دشواری‌های این مسیر را کاهش داده است. این پلتفرم گزینه‌ای است مطمئن برای ساختن پایه‌ای محکم در برابر نااطمینانی‌‌‌‌ها، بدون نیاز به سرمایه‌‌‌‌های کلان.
