اخبار تحلیل

دنیای اقتصاد: محمدحسین باقی طی مقاله‌ای ریشه‌های تاریخی منازعات داخلی سوریه و سرنوشت علویان این سرزمین پس از سقوط اسد را بررسی کرده است.

یک مدیر مالی تاکید کرد که دولت‌ها باید مدیریت اموال عمومی را به صندوق‌های تخصصی ثروت ملی بسپارند. داگ‌ دتر که ساماندهی اموال عمومی در سوئد را در کارنامه خود دارد، از سنگاپور و متروی هنگ‌کنگ به‌عنوان دو نمونه موفق نام می‌برد.

دنیای اقتصاد: فائزه مومنی در گزارشی ضمن بررسی «پدیده گادپوری» با مشورت دکتر مریم زارعیان،‌ جامعه‌شناس و پژوهشگر به این پرسش پاسخ داده است که کدام گروه‌ها قدرت بیشتری برای بسیج‌کنندگی جوانان دارند و چرا به‌طور مشخص، خوانندگان و موزیسین ها، قدرت بیشتری برای بسیج کردن جوانان پیدا کرده‌اند؟

تورم مسکن در مناطق مختلف تهران طی ماه گذشته با اختلاف محسوس همراه شد. تغییرات شاخص «قیمت پیشنهادی» فروشنده‌های آپارتمان در ماه پرتحرک معاملات مسکن به‌گونه‌ای رقم خورد که برخی مناطق جنوبی شاهد تورم ماهانه منفی شدند. اختلاف تورم مسکن شمال و جنوب پایتخت در آذرماه به صعود «نسبت قیمت‌ها» از کف منجر شد.

معاملات بورس تهران در روز گذشته با واگرایی نماگرهای سهامی پیگیری شد. در رالی صعودی کنونی بازار، شاخص کل رشد ۴۰درصدی و شاخص هموزن رشد ۲۸درصدی را تجربه کرد. شکاف ۱۲واحد درصدی میان این دو نماگر، گویای این است که رشد پایدار بازار سهام نیازمند رشد همگون همه نمادهاست.

دنیای اقتصاد: هدا احمدی در گفت‌وگو با علی چشمی – استاد دانشگاه فردوسی - روند اثرگذاری تحریم بر فرسوده شدن صنعت ایران را بررسی کرده است.

«تعطیلی‌های اضطراری» در تهران طی هفته گذشته با استناد به سه نشانه، بر روند آلودگی‌هوای پایتخت، بی‌تاثیر یا بسیار کم‌اثر بود. بخشی از فعالیت‌ها در پایتخت از یکشنبه هفته پیش تا پنج‌شنبه، با تصمیم کمیته اضطرار آلودگی‌ هوا تعطیل شد. نتایج نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» از شهروندان، چنین سیاستی برای مهار آلودگی ‌هوا را ناسالم عنوان می‌کند.

فارن‏‏‌پالیسی در گزارشی به مسیریابی ایران در سوریه جدید پرداخته و می‏‏‌نویسد: ایران یا به سمت بازسازی محور مقاومت در یک چشم‏‏‌انداز بلندمدت حرکت خواهد کرد، یا افزایش توانمندی‏‏‌های تسلیحاتی و بهبود روابط با عربستان را در دستور کار قرار خواهد داد.

درحالی‏‏‌که تا یک ماه دیگر ترامپ سکان کاخ سفید را در دست می‌گیرد و حملات روسیه به اوکراین همچنان با شدت ادامه دارد، اما دو گزینه برای پایان این جنگ مطرح شده است: منطقه حائل و اعزام نیروهای حافظ صلح اروپایی به اوکراین. البته گزینه دوم با اما و اگرهایی در پایتخت‏‏‌های اروپایی مواجه است.

دنیای اقتصاد: دکتر علینقی مشایخی - رییس پیشین اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و تجارت ایران-  طی مقاله‌ای بسترها و الزامات استراتژی صنعتی را شرح داده است.

مرکز استیمسون در تحلیلی از غیبت ایران در رقابت جهانی بر سر کریدورها می‌نویسد: ایران در پروژه‌های بزرگی مانند طرح کمربند و جاده چین و ترانس خزر عملا نادیده گرفته شده است. استیمسون تحریم‌های پایدار و زیرساخت‌های ضعیف حمل‌ونقل را دلیل از دست دادن این جایگاه ارزیابی کرده است.

دنیای اقتصاد: جواد حیدریان، در گزارشی با مشورت محمد درویش - کنشگر محیط ‌زیست و رئیس کمیته محیط ‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو- به واکاوی ارزش اقتصادی خاک پرداخته است.

حسین عبده‌تبریزی در تحلیلی پیرامون ناترازی انرژی معتقد است، این مشکل، پیش و بیش از هر چیز، ریشه در انتخاب‏‏‏‏‏‏‌ها و سیاست‌های ما در دهه‌های گذشته دارد. ناترازی در تولید و مصرف، فرسودگی زیرساخت‌ها، قیمت‌گذاری نامناسب و کمبود سرمایه‌گذاری تنها بخشی از این دلایل ‏‏‏‏‏‌هستند.

ایالات متحده در قیاس با سایر کشورهای توسعه‌یافته امید به زندگی پایین‌تری دارد. درحالی‌که این فاصله را به عواملی چون ناکارآیی نظام بهداشت نسبت می‌دهند، به نظر می‌رسد مواردی چون سوانح رانندگی، تفاوت در نحوه گزارش مرگ‌ومیر نوزادان و رواج قتل عمد تاثیر بیشتری بر این نتایج دارد.

رجب طیب‌اردوغان در سخنانی گفت: اگر منطقه پس از جنگ جهانی اول تقسیم نمی‌شد، شهرهای حلب، شام، حما و حمص به‌عنوان شهرهای ترکیه باقی مانده بودند. آیا این سخنان صحت دارد یا ریشه در نوعثمانی‌گرایی رئیس‌جمهوری ترکیه دارد؟ «دنیای‌اقتصاد» در یک مقاله تفصیلی به این پرسش پاسخ می‌دهد.

بررسی‌ها حاکی از آن است که اختلاف و ابهامات قابل توجه مابین ارقام اعلامی تولید ناخالص داخلی و تورم دو نهاد مرکز آمار ایران و بانک مرکزی در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است. در این شرایط، گام برداشتن در راستای یکپارچگی آماری بیش از پیش اهمیت دارد.

وقوع بحران اقتصادی در اواخر دهه۱۹۹۰ در سوئد منجر به مجموعه اصلاحاتی شد که این کشور را از بحران خارج کرد. درحالی‌که دولت سوئد از خصوصی‌سازی صنایع خود گریزان بود، با تاسیس یک هلدینگ دولتی و تجمیع بنگاه‌های خود در آن، اداره آنها را به بنگاه‌های خصوصی نزدیک کرد.

واردات خودرو در دولت چهاردهم تغییر مسیر خواهد داد. این‌بار قرار است خودروهای «کمتر ارزبر» در اولویت واردات قرار بگیرد. تاکید بر قیمت پایین ممکن است شرکت‌ها را به سمت واردات خودروهایی با کیفیت پایین‌تر، مدل‌های قدیمی‌ترو حذف آپشن‌های ایمنی و رفاهی سوق دهد.

درحالی‌که ایران با تورم مزمن و ساختاری مواجه است، برخی از کشورها با تورم‌های بالا مانند آرژانتین و ترکیه توانسته‌اند با انجام اصلاحات در مسیر مهار تورم گام بردارند. در ماه نوامبر تورم ماهانه آرژانتین ۲.۴درصد و تورم ترکیه ۲.۲درصد و کمتر از تورم ماهانه ایران بوده است.

بیشتر شرکت‌ها حداقل یک قانون دست‌وپاگیر دارند که چون مدیران درگیر مسائل بزرگ‌تر سازمان شده‌اند، از آن غافل می‌شوند. این فرصتی است برای مدیران تازه‌وارد تا از این قوانین غیرمنطقی برای رسیدن به «دستاوردهای سریع» استفاده کنند. کافی است از کارکنان بپرسند «چه چیزی آنها را آزار می‌دهد؟»

مدیریت ذره‌بینی، یعنی دخالت وسواس‌گونه مدیران در همه تصمیم‌گیری‌های سازمان؛ چیزی که باعث آرامش خاطر مدیر می‌شود، اما ۷۳درصد کارکنان آن را عامل احساسات منفی و اضطراب‌آور خود در محیط کار می‌دانند. حتی ایلان ماسکی که به این سبک مدیریت مشهور است، حالا از موضع خود عقب‌نشینی کرده‌است.

آنچه به‌عنوان بازار مبادله ارزی مطرح شده است، اگر بدون دستکاری و دخالت دولتی فعالیت کند، می‌تواند به تنظیم عرضه و تقاضای ارز منجر شود؛ اما بیم آن می‌رود که سیاستگذار ارزی اقدام به اجرای سیاست‌هایی کند که کارآیی این بازار را هم تحت تاثیر منفی قرار دهد.

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که تلاش برای محدود ساختن مهاجرت در ایالات‌متحده در یک بازه تاریخی، به شکل معناداری از سطح نوآوری در این کشور کاسته است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها با حضور مهاجران خلاق‌ترند و نوآوری‌های بیشتری از خود نشان می‌دهند.

عقب افتادن در نوآوری، از دست دادن بازارهای صادراتی و پایان انرژی ارزان روسی به تهدیدی جدی علیه اقتصاد اروپا تبدیل شده است. شاخص بهره‏وری نیروی کار نسبت به ایالات‏متحده، در بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله آلمان کاهش یافته است. آیا افول اروپا تداوم خواهد داشت؟

ایست بورس در روز شنبه دو پیام را مخابره می‌کند. معمولا روند صعودی و پیوسته قیمت‌ها در بازار سهام به‌دلیل ریسک‌های ذاتی ماندگار نیست. از سویی سیکل‌های بورسی نشان می‌دهد سقف‌شکنی‌ها در آذر و فروردین به وقوع پیوسته است؛ امری که ممکن است در بورس۱۴۰۳ نیز مشاهده شود.

در کشورهای در حال توسعه سیاست‏های صنعتی گرایش بسیار زیادی به قرارگیری در «دام حمایت‌گرایی» دارند که به واسطه آن سیاست‏های حمایتی ماندگار شده و باعث ایجاد بخش‌های تولیدی غیررقابتی و ناکارآ می‏شوند. ایران با درس‌گیری از تجارب دیگران باید از این تله اجتناب کند.

تاریخ بانکداری مرکزی نشان می‌دهد که رویداد‌ها و همزمان تغییرات نظرات اقتصادی بر شکل‌گیری مفهوم بانکداری مرکزی اثرگذار بوده‌اند. نقش بانک‌های مرکزی، ساختار مالکیت آنها و ابزارهای آنها در طول زمان تغییر کرده است. به‌طور کلی، بانک‌های مرکزی با سه هدف و وظیفه اصلی شناخته می‌شوند: حفظ ثبات قیمت‌ها (کنترل تورم)، حفظ ثبات مالی (جلوگیری از بحران‌ها، مدیریت آنها و کمک به توسعه بخش مالی اقتصاد) و تامین مالی دولت‌ها (به‌ویژه در شرایط بحران‌ها). نکته مهم این است که تمرکز و تعادل میان این سه هدف در هر دوره‌ای متفاوت بوده است.

در سال‌های اخیر، وعده‌های دولت‌ها مانند کاهش تورم، رفع فیلترینگ و پیشبرد لوایح FATF به‌دلیل نبود برنامه‌ریزی و زمان‌بندی محقق نشده‌اند. برای جلوگیری از تکرار این روند، دولت‌ها باید برنامه‌های عملیاتی با جدول زمانی مشخص و گزارش‌دهی دوره‌ای ارائه دهند.

اقتصاد وقتی در کارآمد‏ترین حالت خود کار می‏کند که از شایستگی‏های شهروندان به نحو بهینه بهره‏برداری شود. اما به دنبال سال‌ها سیاستگذاری نامناسب در برخی کشورها، به‏ویژه در حوزه مسکن، روندی نامطلوب شکل گرفته و «ارث‏سالاری» جایگزین شایسته‏سالاری شده است.

رابطه بین اقتصاد و اخلاق را می‌توان تا پیش از شکل‌گیری علم اقتصاد در دوران مدرن پیگیری کرد. با این حال این شاخه از علوم انسانی، همگام با سایر علوم، به سمت عاری شدن از قضاوت‌های ارزشی حرکت کرد و از یک علم هنجاری به یک علم اثباتی بدل شد. با این حال، به نظر می‌رسد اقتصاد را می‌توان علمی درهم‌تنیده با اخلاق به حساب آورد؛ علمی که حتی اگر اثباتی بودن مباحث آن را بپذیریم، بروندادهای در جهان واقعی شانه به شانه اخلاق حرکت می‌کنند. «دنیای‌اقتصاد» در نشست گفت‌وشنود اقتصادی با موضوع «اخلاق و اقتصاد»، این مساله را به بحث گذاشت. در این نشست که به میزبانی مرتضی کاظمی برگزار شد، کتاب «اخلاق آزادی» از موری روتبارد با حضور مترجمان و میهمانان مورد بررسی قرار گرفت.