دنیای اقتصاد:
بورس تهران پس از ۱۸۳روز معاملاتی، کانال ۲میلیون واحد را از دست داد. اما چرا بدشانسی دست از سر بورسبازان برنمیدارد؟ نماگر اصلی درحالی وارد کانال یکمیلیون و ۹۰۰هزار واحد شد که سایه ریسکهای اقتصادی و سیاسی افزایش یافته است. ارزش معاملات خرد نیز همچنان حدود هزارمیلیارد تومان است و ۱۲روز متوالی است که مجموعا ۴هزار و ۶۰۰میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شده است. ضمن آنکه به تازگی بانک مرکزی با انتشار آمارهای پولی و بانکی، نقدینگی کل کشور را تا پایان خردادماه بالای ۸.۳هزار همت اعلام کرده است. بهرغم اینکه نقدینگی پایان بهار سال جاری نسبت به سال گذشته، رشد ۲۷درصدی را ثبت کرده است، نسبت ارزش بازار سهام شرکتهای بورس تهران به نقدینگی اقتصاد، به ۰.۸ کاهش یافته است که از مهرماه۱۴۰۱ بیسابقه است. نسبت P/E و ارزش بازار دلاری نیز به کف تاریخی خود نزدیک شده است. از سوی دیگر، قیمت جهانی طلا به نیمه کانال ۲هزار و ۴۰۰دلار و قیمت جهانی نفت به ۸۰دلار صعود کرده است. قیمت دلار نیز دوباره از کانال ۵۹هزار تومان به ۶۰هزار و ۳۰۰تومان رسید. افزایش قیمتهای جهانی و قیمت ارز با منشأ نااطمینانی، آسیبهای جدی را به بازارهای سهام در جهان و بهویژه ایران وارد آورده است. با این تفاسیر، احتمالا سه سناریو پیش روی بازار سهام خواهد بود. اول آنکه با فرض تداوم شرایط نامطلوب موجود، شاخص سهام به روند نزولی ادامه دهد که البته با سد کانال ۱.۹میلیون واحدی مواجه است. سناریوی دوم میتواند محدودشدن دامنه نوسان در هفتههای آتی باشد که بازار را وارد یک روند رنجگونه (ثابت) خواهد کرد. سناریوی سوم نیز میتواند بهبود فضای سیاسی و اقتصادی کشور و کاهش ریسکها باشد که احتمالا با سوخت دلار نیما شاخص بازار را حداقل تا سقف قبلی شاخص کل هدایت خواهد کرد.
دنیای اقتصاد-پروانه کبره:
سرانجام، اتفاقی که نباید رخ میداد، افتاد. شاخص کل بورس تهران کانال دومیلیون واحدی را که تا اینجای کار به مدد دامنه نوسان یکدرصدی حفظ کرده بود، از دست داد تا همان اندک امید باقیمانده در راستای امکان بازگشت به مدار تعادلی در کوتاهمدت به یاس مبدل شود. نماگر بورس تهران در پایان معاملات روز گذشته به روند نزولی روزهای اخیر خود ادامه داد و با کاهش بیش از ۴هزار واحدی، برای دوازدهمین روز متوالی با خروج پول حقیقی مواجه شد. ارزش معاملات خرد سهام مانند روزهای اخیر همچنان در سطوح نازلی قرار داشت. ارزش معاملات خرد سهام دیروز بهزحمت به سطح یکهزار میلیارد تومان نزدیک شد؛ امری که نشان از تداوم رکود و نزول در معاملات بازار سهام دارد. در این میان روز گذشته شاهد حرکت معاملهگران در جبهه خروج معاملاتی بودیم. از طرفی با تشدید ریسکهای سیاسی در روزهای اخیر، تقاضا در بازارهای موازی مجددا تقویت شد.
تحلیلگران و معاملهگران فعال در بازار سرمایه برای تحلیل وضعیت بازار نیازمند بررسی معیارها و پارامترهای مهم مرتبط با این بازار هستند. بررسی و درک این پارامترها باعث شناخت بهتر آنها از این بازار و در نهایت تصمیمگیری درست خواهد شد. با توجه به این نکته که شاخص کل بورس در روزهای اخیر به حوالی سطح ۲میلیون واحدی و پایینتر از آن سقوط کرده است، بررسی و تحلیل پارامترهای مهم از جمله شاخص کل بورس، ارزش دلاری بازار سرمایه، P/E و P/Sتحلیلی و گذشتهنگر از اهمیت زیادی برخوردار است.
اخیرا برای فهم بهتر علل تحولات بازارهای مالی، به کتاب پادشکننده (Antifragile) اثر نسیم نیکلاس طالب مراجعه کردم. برخی از بخشهای یادداشت زیر برگرفته از محتوای این کتاب است. نسیم طالب در کتاب پادشکننده، بازار سهام را اینچنین تعریف میکند: «بازار سهام به دلیل شکل شرورانهای از عدمتقارن پوست در بازی، بزرگترین انتقال پادشکنندگی در اندازه صنعتی، در طول تاریخ است. من در اینجا در مورد سرمایهگذاری صحبت نمیکنم، بلکه درباره سیستم فعلی بستهبندی سرمایهگذاری در سهام شرکتهای عام حرف میزنم که مدیران آنها، اجازه بازی با سیستم را دارند و البته بیشتر از ریسکپذیران واقعی و کارآفرینان، اعتبار کسب میکنند.»
محمدنعمتزاده:
بازار سرمایه در سومین روز معاملاتی هفته، شاخص دومیلیونی را از دست داد و در این وضعیت، بسیاری از فعالان، در تردید هستند که چه تصمیمی را اتخاذ کنند. بهنظر میرسد هنوز سایه ریسکهای داخل کشور و خارج، بر سر بورس سنگینی میکند و سرمایهگذاران چشمانداز مثبتی را مشاهده نمیکنند و تا زمانیکه کابینه جدید این ریسکها را برطرف نکند، نمیتوان انتظار تغییرات بنیادین را داشت.
عاطفه چوپان:
معرفی کابینه دولت چهاردهم انتقادات زیادی بههمراه داشت، این کابینه در بخش اقتصادی با حضور افرادی مانند عبدالناصر همتی، حمید پورمحمدی و محمد اتابک و همچنین و شایعه ابقای برخی از افراد به مذاق اکثریت اهالی بازار سرمایه خوشنیامد. برخی از تحلیلگران معتقدند این کابینه اثر هیجانی مثبتی که انتظار میرفت را بر بازار نمیگذارد و باید در میانمدت و بلندمدت منتظر تصمیمات این کابینه ماند. ازدسترفتن محدوده روانی ۲میلیون واحد شاخصکل نشانهای از فشار فروش و ناامیدی سرمایهگذاران از اتفاقات مثبت در کوتاهمدت است.