افت هر سه نماگر اصلی بازار سهام در مقیاس ماهانه
سرمای بورس در گرمای مرداد
علی محمدی/ دنیای اقتصاد
ریسک سیستماتیک بازار
افت نماگرهای سهامی در مردادماه در حالی به‌وقوع پیوست که در نخستین ماه تابستان، شاخص‌های سهامی تحت‌تاثیر خوش‌بینی‌های بعد از مشخص‌‌‌‌‌شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری با رشد همراه شده‌بودند. بازار سهام بعد از فروکش هیجان مثبت بعد از مشخص‌‌‌‌‌شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در ۱۶تیر در وضعیت خنثی قرار داشت، اما وقوع یک حادثه غیرمنتظره و غیرقابل‌پیش‌بینی سبب شد تا بورس مجددا با فشار عرضه همراه شود. یک روز بعد از مراسم تحلیف مسعود پزشکیان و در دهم مردادماه، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران ترور شد تا مجددا بورس تهران در معرض تنش ژئوپلیتیک و ریسک سیستماتیک قرار بگیرد.
بلافاصله پس از این رویداد، این خبر به تیتر اصلی بسیاری از رسانه‌های جهان تبدیل شد و حال همه به پیش‌بینی و بررسی نحوه واکنش و پاسخ متقابل‌ایران به این اقدام تروریستی پرداخته‌اند. مجددا هراس از سرایت آتش کشمکش نظامی منطقه به خاک کشور، تبدیل به پیشران اصلی بازارهای دارایی شد و موجب شد تا اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در مسیر صعودی قرار بگیرد و به موازات این ماجرا، ابزارهای معاملاتی خانواده سکه و طلا نیز با اقبال همراه شوند، اما بورس که همواره و به‌طور سنتی به ریسک‌های این‌چنینی واکنش منفی نشان می‌دهد، این‌بار نیز سنت‌‌‌‌‌شکنی نکرد و شاخص‌کل بازار سهام در دو روز ابتدایی پس از ماجرای ترور هنیه در تهران افت ۵.۳۶درصدی را تجربه کرد و در دو روز متوالی بازار با خروج بیش از ۲هزار‌میلیارد‌تومان پول حقیقی همراه شد.
کم‌‌‌‌‌کاری سیاستگذار
یکی از نکاتی که انتقاد فعالان بورسی را در این زمینه برانگیخت، این بود که سازمان بورس با اهمال و سستی کاهش دامنه‌نوسان را با تاخیر انجام داد و این موضوع منجر به ازدست‌رفتن بخش قابل‌توجهی از سرمایه سهامداران در روز ابتدایی پس از این رویداد شد. کاهش دامنه‌نوسان منجر به افت ارزش معاملات و کاهش نقدشوندگی بازار سهام شد و پس از فروکش التهابات سازمان دامنه‌نوسان را یک‌درصد افزایش داد.
حمایت از بورس
ماجرا به اینجا ختم نشد و بیست و سوم مردادماه جلسه‌‌‌‌‌ای در محل سازمان بورس برگزار شد که حمایت بانک‌ها از بورس به‌عنوان یکی از خروجی‌‌‌‌‌های این جلسه در رسانه‌‌‌‌‌ها مخابره شد. با انتشار این خبر برخی مدعی شدند که امیدی به وعده‌‌‌‌‌های این‌چنینی نیست و به کرات در سنوات قبل در مواقعی که بازار در شرایط اضطراری قرار داشته، وعده‌‌‌‌‌های مشابه داده‌شده و عملی نشده‌است. خوش‌بینی ناشی از وعده‌‌‌‌‌های مذکور منجر به رشد قیمت‌ها در بورس از چهارشنبه هفته گذشته شد، اما پس از اینکه فعالان بازار سهام بر روی تابلوی معاملات اثری از حمایت ملموس مشاهده نکردند، دلسرد شدند و جریان معاملات بازار در روز گذشته به سردی گرایید و بازار جامه سرخ به‌تن کرد. مجددا موجی از انتقادات به سمت بانک‌مرکزی روانه شد، چون در رسانه‌های مختلف، عدم‌اعطای مجوز توسط بانک‌مرکزی به‌عنوان مهم‌ترین مانع تزریق پول به گردونه معاملات سهام مطرح می‌شد.
