بورس در برزخ
تیر بی‌رونق
مهدی ساسانی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: تیرماه هر‌سال، برای بازار سهام ماه پرخبر و پرچالشی بوده‌است. از یک‌طرف ما فصل مجامع شرکت‌هایی را داریم که پایان سال‌مالی آنها به 29 اسفند ختم می‌شده و تا 31تیر فرصت داشتند مجمع‌عمومی عادی سالانه خود را برگزار کنند و اینکه کدام شرکت در مجمع چه میزان سود تقسیم می‌کند و اخباری که در مجمع برای سال‌مالی آتی عنوان می‌شود، همواره باعث جذابیت مجامع برای سرمایه‌گذاران شده‌است. وی ادامه‌داد: از طرف دیگر گزارش‌های سه‌ماهه سال1403 را داشتیم که سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند با بررسی این گزارش‌های چشم‌اندازی برای 9ماه آینده شرکت‌هایی که مدنظرشان هست، داشته باشند.
متاسفانه گزارش‌های سه‌ماهه زیاد مطلوب بازار نبود و اکثر شرکت‌ها یا سعی کرده‌بودند چیزی شبیه سال‌گذشته سود بسازند و در برخی از شرکت‌ها هم ما شاهد کاهش سود سه‌ماهه نسبت به دوره سال‌قبل بودیم که این نشان از سیاست‌های انقباضی دولت سیزدهم بود که فشار خود را روی شرکت‌های ما نشان می‌دهد و اگر گزارش‌های مالی شرکت‌ها را دماسنجی از اقتصاد بدانیم، می‌توان گفت شرایطی که دولت سیزدهم در سه سال‌گذشته برای بازار سرمایه، شرکت‌ها، صنعت و اقتصاد ایجاد‌کرده‌بود باعث‌شده که شاهد کاهش سودآوری شرکت‌ها باشیم. این تحلیلگر گفت: تیرماه امسال با وجود این خبرها، ماه پررونقی نبود و به‌نوعی می‌توان گفت بازار سرمایه امسال در حالت برزخی کار خود را دنبال می‌کند. از طرفی دولت سیزدهم که کارش تمام‌شده زیاد با جدیت پیگیر امورات مختلف نیست و بازار سرمایه به‌عنوان بازاری که پیش از این هم زیاد مورد‌توجه این دولت نبود در حال‌حاضر به‌طور کلی رها شده و سر کار آمدن کابینه دولت چهاردهم نیز زمان‌بر است.
ساسانی گفت: هفته‌های پیش‌رو، هفته‌های تعیین‌کننده‌ای برای سرنوشت بازار سرمایه محسوب می‌شوند، 7مردادماه تاریخ تنفیذ رئیس‌جمهور را داریم و بلافاصله بعد از آن 9مردادماه مراسم تحلیف در مجلس برگزار می‌شود. بعد از آن رئیس‌جمهور دو هفته فرصت دارد لیست اعضای کابینه خود را به مجلس پیشنهاد دهد و بعد از آن جلسات مجلس برای رای به وزرا آغاز می‌شود و بعد از آن کابینه تشکیل خواهد شد.
وی ادامه‌داد: بالاخره در آن زمان هر وزیری شروع به بررسی مشکلات ساختاری که در قسمت خود دارد، خواهد کرد و ان‌شاء‌الله بتواند تصمیمات بهتری نسبت به قبل بگیرد تا بتوان تاثیرات آن را بر روی اقتصاد صنایع و بعد از آن بازار سرمایه دید و مورد ارزیابی قرار داد. بازار سرمایه در شرایطی کاملا بلاتکلیف روزها را سپری می‌کند و سهامداران هر روز منتظرند تا این روزها بگذرند و از شرایط ابهام خارج شوند تا بتوانند تصمیمات بهتری در آینده بگیرند.
ردپای دولت سیزدهم بر سود شرکت‌ها
روزبه شریعتی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: بعد از خوش‌بینی که نسبت به نتایج انتخابات داشتیم و بازار یکپارچه صف خرید بود متاسفانه به دلیل اینکه دولت سیزدهم در این دوره سه‌ساله برای جبران کسری‌بودجه تامین مالی‌های خود را از بازار سرمایه انجام می‌داد و با دست‌اندازی در جیب شرکت‌ها و اجبار‌کردن نهادهای مالی برای جبران هزینه‌های خود از طریق بازار سرمایه اقدام می‌کرد مشخصا ردپای رکود، کاهش سودآوری شرکت‌ها و در نتیجه سنگین‌تر‌شدن زیان سهامداران عمده که عمدتا نهادهای تامین‌اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی و مجموعه‌های نیمه‌خصوصی هستند، شاهد اتفاقات بدی هستیم. وی ادامه‌داد: ردپای فشار آوردن به شرکت‌ها برای جبران کمبود و کسری مایحتاج عمومی مانند ساخت نیروگاه، ساخت جاده، سد و افزایش سنگین هزینه‌های سربار شرکت‌ها، انرژی، سوخت، خوراک و... و از طرفی فشار به شرکت‌ها برای فروش ارز صادراتی خود به قیمت‌های پایین‌تر از بازار آزاد که در این اواخر به گپ 50درصد رسیده بود، همه اینها خود را در گزارش‌های فصل اول سال و گزارش‌های PMI نشان‌داد.
وارد شرایط رکودی خیلی سختی برای صنعت و تولیدکننده شده‌ایم و از آن طرف افزایش نرخ بهره شرایط رکودتورمی ایجاد‌کرده که سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سود بدون‌ریسک با‌درصد خیلی بالایی بگیرند و تولیدکننده‌ها به دلیل ریسک‌های سرمایه‌گذاری از تولید ترس دارند. شریعتی گفت: تمام این اتفاقات خود را در گزارش‌های بهار نشان‌داد. تقریبا سود خالص ساخته‌شده در این فصل از مدت مشابه سال‌قبل 9درصد پایین‌تر است و این نشان می‌دهد در یک سال‌گذشته به‌رغم تورم 50درصدی متاسفانه شرکت‌ها با کاهش سودآوری متاثر از افزایش هزینه‌های انرژی، سوخت بهای تمام‌شده و از طرف دیگر فشار بر نرخ فروش مواجه بودند. عملا گزارش‌های بد بازار عمدتا در صنایع بزرگ و شرکت‌هایی دیده می‌شود که دولت مستقیما به جیب آنها دست‌اندازی‌کرده و شرکت‌هایی که گزارش‌های خوب دادند عمدتا شرکت‌های کوچکی هستند که دولت به آنها دست درازی نمی‌کند.
این شوک طبیعی است اما بازار در نقطه‌ای است که هزینه این سیاست‌ها را پرداخت‌کرده و متاسفانه دولت هم پشت‌سر هم بدقولی می‌کند. این تحلیلگر افزود: آخرین مورد بدقولی دولت در گزارش پالایش نفت اصفهان که روز گذشته با گپ 10درصد منفی باز شد، مشهود بود. این گزارش نشان‌دهنده این است که برخلاف حرف دولت که گفته بود بنزین اکتان87 تولید کنید و مابه‌التفاوت بنزین باکیفیتی که می‌توانسته تولید شود و بنزین بیشتری که با اکتان 87 تولید‌کرده را به آنها پرداخت می‌کند، نکرده‌است و در گزارش این مجموعه دیده نشد، دولت مسوولیت این موضوع را گردن نگرفته و اتفاق‌هایی از این دست به کرات در شرکت‌های بزرگ رخ‌داده و امیدواریم که حداقل دولت جدید متوجه این مسائل باشد و متوجه شود چه اتفاقی برای این شرکت‌ها که در واقع آینه و دماسنج اصلی اقتصاد کشور هستند افتاده و متوجه شود که کاهش ارزآوری و سودآوری شرکت‌ها منجر به تعطیلی، بیکاری بیشتر و کوچک‌شدن تراز تجاری کشور می‌شود و روزهای خوبی را با دولت جدید تجربه کنیم.
