ماندگاری شاخص در منطقه قرمز؟ علی محمدی / دنیای‌اقتصاد

 ارزش معاملات خرد بازار سرمایه روز گذشته که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود، مقدار ۵ هزار و ۵۰۴ میلیارد تومانی را ثبت کرد. به علاوه یک‌هزار و ۳۳میلیارد تومان پول حقیقی نیز از گردونه معاملات بازار خارج شد. در این میان سه نماد «فملی»، «وبملت» و «اخابر» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس تهران و نمادهای «خاور»، «فزر» و «آریا» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل فرابورس داشتند. همچنین «ذوب»، «خودرو» و «خگستر» سه نماد پرتراکنش روز شنبه بازار بودند. بازار سرمایه که با شروع بهار سال جاری روند متعادل مثبتی در پیش گرفته بود و تلاش خود را برای آغازی متفاوت از سال گذشته نمایان کرده بود، اواسط هفته گذشته در پی تنش‌های منطقه‌ای و سیاسی مجددا در مسیر نااطمینانی و سردرگمی قرار گرفت. پس از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه نگرانی‌ها پیرامون شعله‌ور شدن تنش‌ها وضعیت بازارهای مالی را در بهت و کما فروبرد. بازار سرمایه نیز که در سال‌های گذشته نسبت به اخبار گوناگون واکنش منفی از خود نشان داده، نسبت به وقوع چنین حادثه‌ای روی خوش نشان نداد و روزهای سرخی را پشت‌سر می‌گذراند. پیرامون همین موضوع نرخ ارز قله‌های جدیدی را فتح می‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد تا زمانی که از برانگیختگی شعله تنش‌ها کاسته نشود، افت‌وخیز بازارهای مالی ادامه پیدا کند.  

بازار از نگاه کارشناسان

جواد فلاحیان، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت بازار را این‌گونه شرح داد: روز گذشته روز سرخ‌پوشی بازار بود. بازار سهام نسبت به انتشار اخبار گوناگون سیاسی به طور معمول واکنش‌های تند و سریعی نشان می‌دهد. ریسک‌های سیاسی از این دست به دلیل اینکه از نوع سیستماتیک‌اند بازار سهام را با شدت بالایی تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. پس از اینکه روز دوشنبه تنش‌های منطقه‌ای با شیب پرفشاری شدت گرفت، انتظارات مبنی بر عکس‌العمل ایران نسبت به موضوع مذکور باعث شد سرمایه‌گذاری در بورس و خرید سهام توسط سرمایه‌گذاران با اماواگرهای زیادی روبه‌رو شد. از همین رو شاهد آن بودیم که برخی سهامداران اقدام به فروش سهام کردند و در بازارهایی که ریسک پایین‌تری داشتند اقدام به سرمایه‌گذاری کردند. از سوی دیگر برخی دیگر از سهامداران نیز با توجه به ارزندگی بازار، اقدامی در راستای فروش سهام خود نکردند و همچنان در انتظار واکنش بازارها به ریسک‌های گوناگون مرددند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: سردرگمی و بلاتکلیفی بازار تا زمانی که تنش‌های منطقه‌ای به سرانجام خود نزدیک نشوند، ادامه‌دار خواهد بود. این کارشناس بازار در خصوص واکنش منطقی و کم‌هیجان بازار در روزهای گذشته گفت: در چند سال گذشته بازار به اندازه‌ای تحت‌تاثیر اخبار و ریسک‌های مختلف قرار داشته است که چندان نمی‌توان اخباری را تاثیرگذار بر روند بازار پیدا کرد. از طرفی در سال‌های گذشته توسعه ابزارهایی مانند صندوق تثبیت کمک شایانی به بازار در شرایط نااطمینانی داشتند. این کارشناس بازار سرمایه در پایان افزود: تا زمانی که عواملی چون ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک سایه سنگینی بر بازارهای مالی به‌خصوص بازار سرمایه بیفکنند، نمی‌توان روند طبیعی و به دور از هیجان را برای بازارها متصور باشیم.

امیر ندیری، کارشناس بازار سرمایه، روند این روزهای بازار را این‌گونه توصیف کرد: به نظر می‌رسد بازار سرمایه در سالی که کمتر از یک ماه معاملاتی از آن سپری شده است، مانند سال گذشته بازدهی کمتر از نرخ تورم داشته باشد. دلیل آن را نیز می‌توان در هدف‌گذاری بانک مرکزی که تصمیمی مبنی بر کاهش رشد نقدینگی تا ۲۳درصد دارد، جست‌وجو کرد. برای اینکه رشد نقدینگی به ۲۳درصد برسد، باید ابزارهای سیاست پولی مانند نرخ بهره افزایش پیدا کنند. در واقع سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی جهتی رو به افزایش دارند. این عوامل باعث می‌شود نقدینگی کمتری به بازار سرازیر شود و بازار رمقی برای رشد نداشته باشد. همچنین وقوع ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک با وجود گذرا بودن، تاثیر منفی خود را بر وضعیت فعلی دوچندان کرده است.

سرمایه‌گذاران نیز در تحلیل‌های خود این عوامل را در نظر می‌گیرند و برخی تصمیم به کوچ از بازارهای پرریسک به بازارهای کم‌ریسک می‌‌گیرند. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: با توجه به اخبار منفی زیادی که به بازار تحمیل شده، اخبار منفی از این دست در شرایط فعلی نمی‌توانند تاثیر زیادی بر بازار داشته باشند. از طرفی ابزارهایی مانند صندوق تثبیت توسعه حمایت‌گری‌های خود را در مواقع بحرانی از بازار بروز می‌دهد. این کارشناس بازار در انتها افزود: به نظر می‌رسد بازار روند متعادل منفی در روزهای آینده داشته باشد و تا زمانی که سایه سنگین این ریسک‌ها و بلاتکلیفی در سرانجام تنش‌ها ادامه پیدا کند، نمی‌توان روند مشخصی برای بازار ترسیم کرد.