چرا بورس مجالی برای عرضاندام نمییابد؟
طی سالهای اخیر وضعیت متغیرهای اثرگذار، بهویژه آنچه در حوزه سیاست خارجی کشور رخ داده است، وضعیت نامناسبی را برای صنایع تولیدی کشور رقم زده است. در سالهای قبل وضعیت برجام و رفتوآمدهای بینتیجه بر سر این مهم که حتی منجر به حصول توافق هستهای نشد تا هماکنون که شاهد افزایش تنشها در منطقه هستیم، همگی باعث شدهاند شرکتهای مختلف صادرکننده و واردکننده با چشمانداز نامشخصی روبهرو باشند. با توجه به اینکه رخدادهای مذکور طبیعتا میتواند سود شرکتها را تحتتاثیر قرار دهد، مسائل گوناگونی وجود دارند که سد راه بورس برای جذب سرمایه میشوند. به عنوان مثال در دوران تحریمها شرکتها برای مبادلات خود مجبور بودند به روشهای غیرمتعارف هزینههای خود با مشتریها، آن هم با حضور واسطههای سنگین، را پرداخت کنند.
این در حالی است که اگر توافقات جدیدی صورت می گرفت، دریچه جدیدی پیش روی بنگاههای بورسی قرار میگرفت. طی همین دوران بهکرات صاحبان صنایع، اتفاقات مذکور را عاملی مهم در پایین بودن نسبت تولید واقعی به ظرفیت تولید مطرح میکردند. همانطور که بارها نیز صاحبان صنایع اذعان داشتهاند، بخش عمده ظرفیت تولید کشور به همین دلیل خالی مانده است. حال در چنین شرایطی نباید انتظار داشت بورس سرپا بایستد. اکنون نیز بازار سهام کشور در وضعیتی قرار دارد که نه تنها از بازارهای هدف جدید خبری نیست، بلکه پیشروی وضعیت متزلزل و ناپایدار در حوزه سیاست خارجی کشور و اتفاقات غیرقابلپیشبینی به طور مشخص، سودآوری واقعی بنگاههای اقتصادی را مورد هدف قرار داده است.
به بیانی دیگر از آنجا که متغیرهای سیاسی به صورت مستقیم بر روند متغیرهای کلان اقتصادی اثرگذارند، بازار سهام در میان این فعلوانفعالات میتواند هم منتفع و هم متضرر شود. اما با توجه به اینکه اکثر اتفاقات بیرونی در شکلوشمایل منفی و تهاجمی ظهور کردهاند، بورس بازنده این اتفاقات بوده است. در روزهای گذشته نیز مجددا مشاهده کردیم که از سرگرفته شدن تنشهای بینالمللی چگونه بورس را قرمزپوش کرد. این شرایط به ضرر بورس تمام میشود. به هر روی تا زمان بهبود وضعیت متغیرهای اثرگذار، انتفاع بورس و بورسیها در ابهام قرار دارد. در روز گذشته هم پول نسبتا زیادی از گردونه سهام خارج شد و هم صندوقهای قابل معامله، خروج بیش از ۵۲۰میلیارد تومانی پول را به ثبت رساندند. در چنین فضایی، هر خریدار بالقوه، با مشاهده صفحه قرمز بورس و صف فروش اکثر نمادهای معاملاتی، انگیزه کمتری برای خرید سهام پیدا میکند.