«دنیای اقتصاد» عملکرد فصلی شرکت‌های بورسی را بررسی می‌کند
بهار پرثمر صنایع
رشد 24درصدی بورس از دریچه عملکرد
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر بازار سرمایه، عملکرد فصلی صنایع بورسی در بهار را مثبت ارزیابی کرد و گفت: اکثر صنایع بورسی عملکرد خوبی در بهار 1402 ثبت کردند و این باعث شد مجموعه شرکت‌های بورسی در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته 24درصد رشد سودآوری ثبت کنند. این درصد در برخی از صنایع مانند سیمان، دارو، آهن و فولاد و بانک و بیمه و ... درصد بالاتری بوده است. در گروه معدنی-فلزی‌ها و به‌ویژه فولادی‌ها شاهد رشد نسبی سودآوری بودیم و عملکرد این صنعت در بهار امسال با رشد بیش از 50درصد سود خالص نسبت به بهار سال گذشته همراه بود.
وی در ادامه گفت: در نگاهی به عملکرد تک‌تک صنایع بورسی خواهیم دید در صنعت خودروسازی، خودروسازان تجاری که خودروهای سنگین تولید می‌کنند سودآوری مناسبی داشتند؛ اما خودروسازان سواری، به‌ویژه ایران‌خودرو و سایپا، به دلیل قیمت‌گذاری دستوری کماکان با رشد زیان همراه بودند. حتی عملیات این شرکت‌ها نیز زیان‌ده شده و بهای تمام‌شده تولید محصولاتشان به مراتب بالاتر از نرخ فروش آنهاست. چنانچه این روند ادامه‌دار باشد به نظر می‌رسد زیان انباشته هر یک از این خودروسازها تا انتهای سال به بیش از 100هزار میلیارد تومان برسد. بنابراین شورای رقابت باید بحث منطقی کردن قیمت خودروسازان را در نظر داشته باشد.
ابراهیمیان ادامه داد: علاوه بر این، در پالایشی‌ها نیز شاهد افت سودآوری بودیم. در گروه پالایشی این افت عمدتا به دلیل کاهش بهای نفت نسبت به بهار سال 1401 اتفاق افتاده و برخی از پالایشی‌ها در فصل بهار وضعیت اورهال داشتند. سودآوری پالایشگاهی‌ها معمولا از دو محل ایجاد می‌شود؛ یکی کرک‌اسپردهاست که به فاصله قیمتی بین فراورده‌ها و نفت خام گفته می‌شود، و دیگری از محل تخفیفی است که به پالایشگاه‌های داخلی داده می‌شود که 5درصد نسبت به قیمت فوب خلیج فارس و 5 دلار در هر بشکه برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای و کیفی‌سازی محصولاتشان به آنها اختصاص داده می‌شود.
این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: مصرف روزانه بنزین در ایران روزانه حدود 115میلیون لیتر و سالانه 42میلیارد لیتر است؛ این در حالی است که ظرفیت تولید بنزین اندکی از این پایین‌تر است. برای اینکه وضعیت پالایشگاه‌هایمان، که بعضی از آنها قدیمی هستند، بهسازی و نوسازی شده و تولیدات محصولات آنان کیفی‌سازی شود باید کماکان از این صنعت حمایت شود. با این وجود متاسفانه در‌حال‌حاضر شائبه‌هایی مبنی بر اینکه دولت در نظر دارد تخفیف 5دلار در هر بشکه را حذف کند به گوش می‌رسد؛ چنانچه این اتفاق بیفتد با توجه به زیان‌ده شدن صنعت پالایشی و کم شدن سودآوری آنها در میان‌مدت هم از بابت واردات فراورده‌های نفتی مانند بنزین و گازوئیل وابسته خواهیم بود و هم بحث کیفی‌سازی پیش نخواهد رفت که این مساله بحث آلودگی محیط‌زیستی را در پیش خواهد داشت.
لزوم حمایت از صنایع تولیدی
وی افزود: بنابراین وزارت نفت و دولت باید دقت کنند که در خصوص پالایشگاهی‌ها که ظرفیت تولید فراورده‌های آنها نسبت به مصرفی که در روز داریم کمتر است، حمایت‌های لازم را داشته باشند تا سرمایه‌گذاران کماکان در این صنعت حضور یافته و در زیرساخت‌های آن سرمایه‌گذاری کنند و کیفی‌سازی و رشد تولید را پیش ببرند. ابراهیمیان در خصوص تاثیر گزارش‌های عملکرد فصلی بر وضعیت بازار سرمایه اظهار کرد: به دلیل مجموعه تصمیماتی که در دولت و مجلس در خصوص قیمت‌گذاری دستوری و کنترل نرخ محصولات شرکت‌ها گرفته شده و همچنین در بورس کالا از طریق دلار نیمایی و از سوی دیگر افزایش بهای تمام‌شده شرکت‌ها که در قالب افزایش نرخ خوراک گاز و نرخ سوخت و همچنین نرخ حامل‌های انرژی مانند برق به صنایع تحمیل شده، حاشیه سود شرکت‌ها تحت‌تاثیر قرار گرفته است. این قیمت‌گذاری‌ها و اعمال دستورات منجر به ایجاد عدم‌اطمینان و کاهش امنیت سرمایه‌گذاری در کشور و بازار سرمایه شده که در نهایت باعث کاهش بیش از سه‌هزار همتی ارزش بازار شده است.
این تحلیلگر بورس عنوان کرد: متاسفانه نگاهی که برخی از افراد نسبت به بازار سرمایه دارند باعث شده این بازار را محلی برای حضور بورس‌بازان ببینند؛ درحالی‌که بازار سرمایه محلی برای حضور بیش از 50میلیون نفر است که طی یک دهه اخیر بیش از 70میلیارد دلار از طریق بازار سرمایه در زیرساخت‌های تولیدی کشور سرمایه‌گذاری کردند. این نگرش عده‌ای از تصمیم‌گیران نسبت به بازار سرمایه و عدم‌آگاهی آنها از بازار سرمایه منجر به اتخاذ تصمیماتی می‌شود که در صورت ادامه‌دار بودن آن سرمایه‌گذاری دیگر وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: وقتی ترس در فضای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شود انتظار رشد و ایجاد ارزش افزوده در بازار سرمایه و رشد ارزش شرکت‌ها انتظار بسیار دوری است. بعد از اینکه بازار در دو ماه گذشته سریع‌ترین افت ارزش خود را داشته، الان به نقطه‌ای رسیده که از نظر فاکتورهای ارزش‌گذاری ارزنده است ولی ریسک قیمت‌گذاری و قوانینی که توسط نهادها به بازار تحمیل می‌شود منجر به عدم‌استقبال سرمایه‌گذاران شده است. نتیجه اینکه امروز شاهد بازار متعادلی هستیم که در مقطع فعلی سرمایه‌گذاران تمایلی برای حضور در آن ندارند. امیدواریم تصمیماتی گرفته شود که ورود سرمایه‌گذار به بازار سرمایه و در نتیجه زیرساخت‌های تولیدی کشور را فراهم ساخته و از طرف دیگر از صنایع تولید و صادرات‌محور کشور نیز حمایت کند.
