«دنیای‌اقتصاد» رفتار بورس در رشد و اصلاح را بررسی می‌کند
توقف ریزش بورس؟
دو قطبی شیدایی و وحشت
سلمان نصیرزاه، تحلیلگر بازار سرمایه نیز در این‌خصوص گفت: فرآیند رشد و اصلاح باید با هم تناسب داشته باشند، یعنی جریان نقدینگی جدید برای ورود به بازار تمایل و رشد با متغیرها و پیشران‌‌‌‌‌‌های بازار تناسب داشته باشد، اما این وظیفه رگولاتوری است که نوع اصلاح و رشد را تنظیم کند و در کنار اینکه در فرآیند رشد بازار باید سهام بیشتری عرضه کند، عرضه اولیه داشته باشد و از ابزارهای جدید استفاده کند تا بتواند جوابگوی نقدینگی باشد و در یک جمله در زمان رشد از ورود بازار به مرحله شیدایی جلوگیری کند. وی ادامه داد: در نقطه مقابل نیز رگولاتور باید از وحشت‌‌‌‌‌‌زدگی بازار در روندهای اصلاحی جلوگیری کند، مخصوصا در شرایط فعلی که بازار سرمایه می‌تواند روند رشد خود را به‌خوبی و متعادل ادامه دهد و نیازی نیست که وارد مرحله شیدایی یا در نقطه مقابل آن وحشت‌‌‌‌‌‌زدگی شده و ترس بر بازار حاکم شود. این تنظیم روند بر عهده رگولاتور است اما متاسفانه این نظم هیچ‌گاه در بازار دیده نمی‌شود. همین موضوع باعث‌شده بازار کوچک بماند، فعالان جدید وارد بازار نشوند، با وجود شرایط تورمی جریان نقدینگی جدیدی وارد بازار نشود و بورس سهم کمتری از میزان نقدینگی را به خود اختصاص دهد. این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در نتیجه اصلاحی که طی هفته اخیر اتفاق افتاد باید زودتر اتفاق می‌‌‌‌‌‌افتاد و شمایل اصلاح نیز باید مقداری منطقی‌‌‌‌‌‌تر می‌‌‌‌‌‌بود، اما در هر حال اصلاح، منطقی و رشدی که روز گذشته اتفاق افتاد نیز رشدی بود که باید اتفاق می‌‌‌‌‌‌افتاد. میزان اصلاح قابل‌توجه بود و در این مدت مقداری از این افت باید جبران می‌شد.
ارزش مطلوب معاملات
نصیرزاده اظهار کرد: در این میان نکته‌‌‌‌‌‌ای که قابل‌توجه است، جریان پولی است که مخصوصا در ماه‌های اخیر وارد بازار سهام شد و نسبت به سال‌های ۹۸ و ۹۹ تمایل بیشتری به استفاده از ابزارهای غیرمستقیم داشت. میزان پولی که وارد صندوق‌ها شد کمک کرد تا میانگین ارزش معاملات همچنان عدد مناسبی باشد و با اینکه از یکشنبه هفته گذشته تا دیروز حدود ۱۰هزار میلیارد‌تومان خروج پول حقیقی داشتیم اما میانگین ارزش معاملات همچنان عدد بالایی بود. این اتفاق را در سال۹۸ نیز می‌‌‌‌‌‌دیدیم و در دوره‌‌‌‌‌‌هایی که در فرآیند رشد بازار اصلاح می‌کرد میانگین ارزش معاملات همچنان عدد بالایی بود.
وی ادامه داد: برای مثال در سال‌گذشته میانگین ارزش معاملات روزانه کمتر از ۵هزار میلیارد‌تومان بود اما از هفته دوم آبان ۱۴۰۱ تا امروز میانگین ارزش معاملات روزانه میانگین حدود ۱۱هزار میلیارد‌تومان بوده و از ابتدای سال۱۴۰۲ نیز این میانگین به حدود ۱۵هزار میلیارد‌تومان رسید. در روزهای اصلاحی اخیر نیز میانگین ارزش معاملات همچنان عدد خوبی بود و در محدوده ۲۰ همت قرار داشت؛ این در حالی است که در دو سال‌گذشته هر وقت بازار وارد فاز اصلاحی می‌شد ارزش معاملات به‌سرعت به یک‌سوم کاهش می‌یافت و پول به‌سرعت از بازار خارج و وارد بازارهای موازی یا در صندوق‌های با درآمد ثابت پارک می‌شد. این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: در نتیجه به‌نظر من روند بازار همچنان طبیعی است، فقط به ایفای نقش درست توسط رگولاتور احتیاج داریم تا وارد مراحل وحشت نشویم چراکه ترس باعث می‌شود جریان ورود پول‌های غیربازاری برای ورود به بازار سرمایه متوقف یا کند شود.
نصیرزاده با اشاره به مطلوبیت گزارش‌های منتشرشده از عملکرد ۱۲ماهه برخی از شرکت‌ها و همچنین گزارش‌های پیش‌رو اظهار کرد: به‌نظرم محدوده ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحد سطح حمایتی قوی خواهد بود و اصلاحی که از محدوده دو‌میلیون و ۵۵۰هزار واحد شکل‌گرفت نیز می‌تواند یک اصلاح چندموجی باشد. به این شکل که در محدوده ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد حمایتی شکل‌گرفت و احتمالا وارد کلانال دو‌میلیون و ۳۵۰هزار واحد شویم، مجددا اصلاح موقتی را شاهد باشیم تا کف بازار بسته شود و بعد از آن آماده موج پنجم از سری موج‌‌‌‌‌‌هایی باشیم که از هفته دوم آبان ماه آغاز شده است. تاکنون سه موج خوب را داشتیم که در موج سوم تا دو‌میلیون و ۵۵۰هزار واحد پیش رفتیم، در موج چهارم احتمالا حالت تعادلی محدوده دو‌میلیون و ۱۵۰هزار باشد و موج پنجم رشد می‌تواند و تا محدوده دو‌میلیون و ۸۰۰هزار واحد نیز پیش‌رود. این ۵ موج احتمالا ریزموجی از موج بزرگتری است که اهداف بزرگتری را طی یکی دو سال‌آینده دنبال خواهد کرد.
نمره مردودی برای سازمان بورس
این تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص عملکرد سازمان بورس در روند اصلاحی اخیر بازار سهام بیان کرد: قطعا به‌عملکرد سازمان بورس در یک هفته اخیر نمره مردودی و نزدیک به صفر می‌‌‌‌‌‌دهم. متاسفانه با وجود تجربیات متعددی که در رابطه با بازار سهام وجود دارد و همچنین با وجود اینکه پول متورم‌شده به‌شدت آماده ضربه‌زدن به سایر بازارهای غیرمولد است، قطعا بازار سرمایه و مدیران آن باید پویاتر باشند و برای زمان‌‌‌‌‌‌هایی که بازار سرمایه قرار است بازار جایگزینی باشد تا بخشی از نقدینگی‌‌‌‌‌‌های سرگردان را جذب خود کند، برنامه داشته باشند اما هیچ برنامه‌‌‌‌‌‌ای وجود ندارد. وی ادامه داد: از هفته دوم آبان ماه که بازار سرمایه وارد سیکل رشد شد تا امروز هیچ عرضه اولیه بزرگی در بازار ندیدیم. در کنار بی‌‌‌‌‌‌برنامگی شدیدی که از سوی رگولاتور شاهدیم، متاسفانه با صحبت‌های غیرکارشناسی و اجازه‌دادن به افراد غیرمتخصص در این حوزه باعث ضربه‌زدن به بازار نیز می‌شوند.
این در حالی است که وقتی از رگولاتور صحبت می‌کنیم منظور یک نهاد تنظیم‌‌‌‌‌‌کننده است تا به بازار نفس تازه دهد و با ابزارها و راهکارهای جدید پویایی بازار را حفظ کند. نصیرزاده افزود: البته این به آن معنی نیست که بازار باید همیشه رشد کند ولی باید رشد و اصلاحات منطقی داشته باشد. مخصوصا وقتی ما تجربه حباب شدید موجود در بازارهای موازی را داریم، اما متاسفانه شکل‌‌‌‌‌‌گیری حباب غیرمتناسب با شرایط روز نشات‌گرفته از بی‌‌‌‌‌‌برنامگی حاکمیت اقتصادی برای هدایت نقدینگی موجود به سمت بازار مولد است. اما نه‌تنها ابزاری برای هدایت سرمایه به سمت بازار مولد مشاهده نمی‌شود بلکه ابزارهای هدایت جریان نقدینگی به سمت بازازرهای غیرمولد نیز فراهم می‌شود. در حال‌حاضر در بورس‌کالا دچار مشکل شده و رانت ایجادشده و اجازه داده نمی‌شود قیمت‌ها با دلار مرکز مبادلات هماهنگ شود و در این جریان شرکت‌ها تضعیف می‌شوند، خودروسازان با مشکلاتی مواجه شده‌اند و مشخص نیست چه مقدار از محصولات آنها قرار است در بورس‌کالا عرضه شود. این بی‌برنامگی‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند و امیدوارم حاکمیت اقتصادی با درک درست وضعیت کمک کند بازار سرمایه مولدتر شود و بخشی از جریان نقدینگی به سمت بورس هدایت شود تا از آسیب به بازارهای موازی کاسته شود.
