تهدید جدی بازار سرمایه
در واکنش به این سفر و نتایج احتمالی آن طی روزهای گذشته شاهد واکنش بازارهای ارز و سکه به این توافق بودیم و اصلاحات بیش از 10درصدی در این بازارها رخ داد. واضح است هر چه این توافق به حصول نتیجه نزدیکتر شود امنیت سرمایهگذاری در ایران ارتقا پیدا کرده و در نتیجه ریسکهای بازار سرمایه نسبت به قبل کاهش پیدا میکند. بنابراین این خبر اگرچه منجر به اصلاحاتی در بازارهای موازی شده اما این موضوع میتواند عقبماندگی موجود در بازار سرمایه نسبت به سایر بازارهای موازی را که در دو سال گذشته به وجود آمده جبران کند و در همین راستا شاهد رونق معاملات و افزایش سرمایهگذاری در بازار خواهیم بود. اما طی روزهای اخیر شاهد افت در چند گروه شاخص از جمله پتروپالایشیها، فلزات اساسی و ... بودیم.
در این میان اتفاق خیلی خطرناکی که در حال رخ دادن است دخالت بیحدواندازه وزارت صنعت، معدن و تجارت در بورس کالا و اعمال قیمتگذاری دستوری روی محصولات صنایع مختلف از جمله معدنی، فلزی و پتروشیمی با نرخ ارز غیرواقعی در محدوده 30 تا 32هزار تومان هستیم. متاسفانه از این محل رانت بسیار بزرگی شکل گرفته و این رانت از جیب سرمایهگذاران به جیب دلالان و رانتخواران در حال انتقال است. روز گذشته در شمش روی و شنبه در محصولات فولادی با عرضههای بیحدواندازهای روبهرو بودیم که با قیمتهایی که به صورت دستوری توسط وزارت صمت اعمال شده بود انجام میگرفت. نتیجه اینکه شاهد افت عجیب قیمت محصولات در این صنایع هستیم. وزارت صمت باید به صورت فوری در این تصمیمات بازنگری کند. محصولات شرکتهایی که در بورس کالا عرضه میشود متعلق به تعداد زیادی سرمایهگذار است. این محصولات که به اجبار وزارتخانه با قیمتهای غیرواقعی در بورس کالا عرضه میشود متعلق به سهامداران این شرکتهاست که شامل بازنشستگان تامین اجتماعی میشوند.
نمیتوان بهاجبار توزیع رانت گستردهای اتفاق بیفتد و منافعی عاید عده قلیلی شود. این موضوع بزرگترین معضل و ریسک بازار امروز ماست. دخالت مستقیم وزارت صمت در اعمال قیمتگذاری و فشار بر شرکتها برای عرضههای بیش از کشش بازار یک نوع دلالپروری است. پایین نگه داشتن قیمت محصولات این شرکتها به صورت تصنعی منجر به خرید توسط عده خاص و انبار کردن این محصولات میشود. این داستان تا آنجا پیش میرود که احتمال رخ دادن مسائلی که ما قبلا شاهد آن بودیم نیز وجود دارد. برای نمونه در سالهای گذشته عدهای کاتد مس را میخریدند، تبدیل به قراضه میکردند و صادر میکردند. اینها اتفاقاتیاند که خروجی تصمیمات وزارت صمت است. متاسفانه وزارت صمت امروز در نقطه مقابل سرمایهگذاری در این کشور ایستاده و بزرگترین تهدید سرمایهگذاری توسط این وزارتخانه در حال رخ دادن است و لازم و ضروری است که مجلس به این مساله ورود پیدا کند.
در حالی همچنان شاهد دخالت چنین نهادها و سازمانهایی در بازار سرمایه هستیم که اعتماد ازدسترفته سهامداران به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی بورس هنوز به آن برنگشته است. بازار سهام برای تداوم رشد و جبران عقبماندگی از بازارهای رقیب به تزریق نقدینگی و حمایت احتیاج دارد اما متاسفانه در فضای رشد تورمی بازارها برخی از افراد میخواهند از محل تولیدات شرکتهایی که در بورس کالا هستند به هر نحوی منتفع شوند. این افراد با ایدههای متفاوت از جمله اینکه باید در اقتصاد دلارزدایی اتفاق بیفتد میخواهند قیمت محصولات شرکتهایی را که در بورس کالا کشف میشود و متعلق به بیش از 50میلیون سهامدار و سرمایهگذار است، با کشف این قیمتها تحتتاثیر قرار دهند.