دلار توافقی روانکارها را گران کرد؛
خروج مشتریان لوب‌‌‌کات از رینگ فیزیکی
نرخ خوراک شرکت‌های تولیدکننده روانکارهای صنعتی از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون حدود ۴۲درصد افزایش داشته و این در حالی رقم خورده که مجوزی برای افزایش قیمت محصول این شرکت‌ها صادر نشده است؛ از این‌رو تولیدکنندگان و بازار در بلاتکلیفی به سر می‌‌‌برند.
افزایش قیمت لوب‌‌‌کات سبک به‌عنوان خوراک شرکت‌های روغن‌‌‌سازی، بازار را به سمت احتکار هدایت می‌کند و بررسی تالار پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی طی هفته ابتدایی دی‌ماه سال‌جاری نشان می‌دهد که میزان عرضه و معاملات لوب‌‌‌کات در این بازار کاهش قابل‌توجهی داشته است، این در حالی است که قیمت پایه این محصول تحت‌تاثیر دلار توافقی ۶۴هزار تومانی رشد ۶درصدی را به ثبت رسانده است. علی اسکینی، کارشناس ارشد بازار مالی، به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: ایران به دلیل داشتن انحصار نفت رافینت، تنها تولیدکننده محصول لوب‌‌‌کات در سطح منطقه است، به طوری پالایشگاه‌‌‌های کشورهای منطقه همچون کویت، عربستان و عراق نیز امکان تولید لوب‌‌‌کات را ندارند. لوب‌‌‌کات ماده اولیه تولید روانکارها محسوب می‌شود که سالانه تقریبا ۲میلیون تن توسط پالایشگاه‌‌‌های مختلف در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران عرضه می‌شود. فرمول قیمت‌گذاری لوب‌‌‌کات تابعی از قیمت نفت‌کوره سولفور بالاست که به طور تقریبی می‌‌‌توان گفت حاصل‌ضرب ۱.۱۵ در قیمت نفت‌کوره به‌عنوان ضریبی برای قیمت‌گذاری لوب‌‌‌کات تولیدی شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود که به صورت هفتگی نرخ به دست می‌‌‌آید و در نرخ دلار نیما ضرب می‌شود و در نهایت قیمت پایه بورس‌کالا حاصل می‌شود. با توجه به مازاد عرضه لوب‌‌‌کات در بورس‌کالا رقابت خاصی برای این محصول رقم نمی‌‌‌خورد، بنابراین قیمت پایه تابعی از نرخ نفت‌کوره سولفور بالا و دلار است. تولیدکننده‌‌‌های روانکار به‌طور معمول سالانه ۲ تا ۲.۵میلیارد دلار فروش دارند. در حال حاضر چهار تولیدکننده در کشور برای این محصول وجود دارد که سالانه با میزان فروشی که دارند چیزی حدود ۵۰۰میلیون دلار سود خالص محقق می‌‌‌کردند و حاشیه سود خالص ۲۰ تا ۲۵درصدی در صورت‌های مالی این شرکت‌ها مشاهده می‌‌‌شد.
افزایش ۳۰درصدی نرخ روغن‌موتور
وی افزود: اتفاقی که در این میان افتاد قیمت لوب‌‌‌کات در سال ۱۴۰۱ به طور میانگین حدود ۱۳ تا ۱۴هزار تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد که در سال ۱۴۰۲ با توجه به سرکوب ارزی که رخ داد و نرخ دلار نیمایی تغییر قابل‌توجهی نداشت و از طرفی قیمت‌های جهانی شروع به کاهش کردند، متوسط قیمت لوب‌‌‌کات ۱۶هزار تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد و دولت سیزدهم نیز موافق افزایش نرخ‌های داخلی برای صنایع نبود و صنعت روانکار که به طور تقریبی هر سال در خرداد یا تیرماه با افزایش قیمت همراه بود، به دلیل مناسباتی که در این دوماه وجود داشت در سال ۱۴۰۲ افزایش قیمت نداشت و درنتیجه سودآوری شرکت‌های تولیدکننده لوب‌‌‌کات به‌شدت کاهش یافت. با وجود رشد ۲۳درصدی فروش شرکت‌های تولیدکننده اما سود خالص این شرکت‌ها افت ۱۵درصدی را به ثبت رساند و سود خالص ۵۰۰میلیون دلاری به چیزی حدود ۳۰۰میلیون دلار کاهش یافت. این مسیر ادامه داشت تا اینکه در خردادماه سال ۱۴۰۳ افزایش نرخ انجام شد و محصولات بنزینی و روغن‌موتور حدود ۳۰درصد افزایش قیمت داشتند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه در ادامه عنوان کرد: این شرکت‌ها نرخ محصولات روغن موتور داخلی را افزایش دادند و سایر محصولات عمدتا صادراتی هستند و با نرخ دلار نیما تنظیم قیمت می‌‌‌شوند و تابع قیمت نفت هستند. زمانی که صورت‌های مالی این شرکت‌ها بررسی می‌شود، حاشیه سود شرکت‌های بنزینی ۲۰درصد و حاشیه سود شرکت‌های محصول دیزلی بین ۱۰ تا ۱۵درصد متغیر است، اما به دلیل افزایش قیمت‌هایی که رخ داده و برای این شرکت‌ها جذاب نبوده، حاشیه سود آنها در این مدت کاهشی بوده است. اتفاقی که در این میان افتاده، این است که با توجه به سیاست ارزی کشور، دلار پایه بورس‌کالا افزایش می‌‌‌یابد و به طور متوسط در ۶ماه ابتدایی سال قیمت هر کیلوگرم لوب‌‌‌کات ۲۲ تا ۲۴هزار تومان بود که پیش‌بینی می‌شود با نرخ‌های دلار توافقی که چیزی حدود ۶۴هزار تومان در نظر گرفته شده است، احتمال می‌رود نرخ لوب‌‌‌کات نیز به سمت کانال ۲۶ تا ۲۷هزار تومان افزایش یابد. این در حالی رقم می‌‌‌خورد که شاخص برنت نیز از کانال ۸۰دلار به ازای هر بشکه عقب‌‌‌نشینی کرده و وارد کانال ۷۰دلار شده و این موضوع موجب شده است تا قیمت جهانی نفت‌کوره سولفور بالا و لوب‌‌‌کات نیز کاهشی شود و به این دلیل است که اثر یک‌باره تغییر نرخ دلار را بر این محصول شاهد نیستیم. اسکینی تاکید کرد: در این شرایط به نظر می‌رسد شرکت‌ها مجددا افزایش قیمتی برای محصولات خود داشته باشند. به‌عنوان مثال، قیمت روغن‌موتور بنزینی تولیدی یک شرکت ۲.۵برابر لوب‌‌‌کات است که اگر بخواهد حاشیه سود نرمال شرکت‌های تولیدی تداوم داشته باشد، باید حداقل با دلار ۷۵هزار تومانی در یک‌سال آینده افزایش قیمت ۵۰درصدی داشته باشند تا بتوانند حاشیه سود معمول و منطقی را که داشتند حفظ کنند؛ در غیر‌این‌صورت کاهش سودآوری که این صنعت در سال ۱۴۰۲ تجربه کرد تکرار خواهد شد.
افت قابل‌توجه معاملات بورس‌کالا
بررسی تالار پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی طی هفته اول دی‌ماه نشان می‌دهد این بازار میزبان ۱۰هزار تن لوب‌‌‌کات سبک بوده که همه این حجم مورد معامله قرار گرفته است؛ این در حالی است که میانگین قیمت پایه برای این محصول ۲۶هزار و ۲۳۴تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شده که نسبت به هفته گذشته ۶درصد رشد را به ثبت رسانده است و این موضوع تحت‌تاثیر جایگزینی دلار توافقی ۶۴هزار تومان به جای دلار مبادله‌‌‌ای است. این در حالی است که طی هفته پایانی آذرماه ۶۹هزار و ۹۵۰تن لوب‌‌‌کات سبک در بازار فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که ۳۷هزار و ۸۵۰تن از آن با میانگین قیمت پایه ۲۴هزار و ۶۵۴تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش رسید.
