انتظارات قیمتی در بازار محصولات پتروشیمیایی بورس کالا بسیار شکننده شده و تحت تاثیر سیگنال‌های گوناگون دچار سرگیجه افت و خیز نرخ شده است. گاه اهرم بهای دلار سرنوشت دادوستدها را به دست می‌گیرد و هنگامی که نوسان‌های افزایشی قیمت دلار به آرامشی نسبی رسید دیگر اهرم تعیین‌کننده قیمت یعنی بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی وارد عرصه شده و جریان غالب بازار را مجددا متاثر می‌کند. این روزها بازگشت تعادل به فضای معاملاتی مواد اولیه پتروشیمیایی به رویایی بدل شده که دستیابی به آن بسیار پیچیده شده است اما منظور از تعادل عدم رقابت و خرید با قیمت پایه نیست. تعبیر جو متعادل برای یک بازار، تنها به معنی ثبات در نرخ‌ها نبوده، بلکه میزان عرضه و تقاضا در کنار حجم معاملات نیز داده‌های بسیار مهمی هستند که لازم است همراه با ثبات قیمت‌ها، در ارقامی قابل قبول نوسان کنند. بنابراین اینکه در برهه‌ای از زمان خبری از رقابت قیمتی نیست اما داده‌های اثرگذار در پایین‌ترین سطوح خود قرار می‌گیرند به معنی آرامش بازاری نبوده و شرایط رکود معاملات را نمایان می‌کند.

چندی است که بهای ارز در قیمت‌های کاهشی نوسان می‌کند و این مطلب سرچشمه ایجاد سراب خوش‌بینی برای کاهش قیمت‌های پایه که به‌طور مستمر افزایشی بودند، به شمار می‌رفت. اما دیری نپایید که با وجود آرام گرفتن نسبی بهای دلار در نرخ‌های متعادل، سرکشی قیمت‌های جهانی آغاز شد و از نوسان محدود فاصله گرفت. از این رو گمانه‌زنی‌ها برای رشد نرخ پایه محصولات این بازار مجددا ظاهر شده است که ترس از به تعویق انداختن خرید را در ذهن متقاضیان متبادر می‌کند.

البته تجربه مدیریت بازار در نرخ‌های اعلامی هفته گذشته به خوبی نشان از آن دارد که نهاد متولی ابزارهای حمایتی قابل قبولی برای جلوگیری از کاهش بیشتر حجم معاملات در اختیار دارد که با بهره‌گیری از آن توانست جرقه‌های رشد دادوستد را به ارمغان آورد. می‌توان بیان کرد که در گام اول عکس‌العمل متقاضیان مواد اولیه برای خرید در بورس کالا در برابر افت و خیزهای متداوم نرخ‌ها، محافظه‌کاری است. به‌طوری که از ایفای نقش فعال در دادوستدها کناره‌گیری کرده و به تماشاگرانی تبدیل می‌شوند که سیاست انتظار را در پیش گرفته تا زمینه‌هایی از ثبات در نرخ‌ها پدیدار شده و به خرید خود اقدام کنند. پیامد این امر افت شدید حجم معاملات است که چند هفته اخیر به وضوح در معاملات مواد اولیه پتروشیمیایی در بورس کالا به ثبت رسید و خطر ورود به شرایط رکود تورمی را با خود به همراه آورد. اما بهره‌گیری از سازوکارهای موجود در جهت مدیریت دادوستدها تا حدودی توانست از این رخداد جلوگیری کرده و حجم معاملات را برای هفته گذشته به میزان ۱۹درصد افزایش دهد. به‌طوری که طی هفته گذشته به میزان ۵۵ هزار و ۶۸۵ تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که بیشترین میزان طی ۴ هفته گذشته به شمار می‌رود. فتح کانال ۵۵ هزار تنی برای حجم معاملات در بازار فیزیکی در حالی رخ داد که میزان دادوستد پلیمرها، سه هفته قبل به عدد بی‌سابقه ۳۵ هزار تنی افت کرد و رکود معاملاتی را بیش از پیش نمایان کرد. پس از آن نیز گرچه رشد محدود هفتگی اتفاق افتاد، اما چندان چشمگیر نبود و فاصله بسیار زیادی با متوسط حجم معاملات ۶ ماهه ابتدایی سال جاری داشت.  تلاقی تعدیل نرخ پایه در هفته گذشته هرچند برای برخی از اهالی بازار مشهود نبود اما اثر مستقیم خود را بر رشد حجم معاملات نشان داد آن هم در شرایطی که رشد تقاضا عنوان کرد که گریدهای رایج با جذابیت خرید بالاتری روبه‌رو شده‌اند. بنابراین قیمت‌های بازار پسند به معنی رشد واقعی تقاضا از سمت تولیدکننده واقعی و در نهایت حمایت از فاز تولید است. آن هم در حالی که دورنمای نوسان قیمت‌ها از قطعیت رشد نرخ حکایت ندارد. این درحالی است که روند افزایشی قیمت‌های جهانی احتمالا استمرار خواهد یافت و اگر میانگین ماهانه بهای نیمایی ارز همین روند را طی کند، انتظار رشد خاصی در این قیمت‌ها نداریم. بنابراین ریسک خرید برای سفته‌بازی اجازه حضور حداکثری واسطه‌ها را نمی‌دهد آن هم در شرایطی که پتانسیل رشد قیمت‌ها برای کوتاه‌مدت به قدری نیست که رشد انتظاری در معامله یک سفته باز را پوشش دهد. به عبارت دقیق‌تر خرید گریدهای رایج در شرایط فعلی یا از سمت تولیدکنندگان بوده یا سریع‌تر از ماه‌های گذشته به تولید واقعی منتهی خواهد شد. آن هم در شرایطی که مکانیزم عرضه و تقاضا اثرگذاری برجسته‌تری بر قیمت‌ها بر جا می‌گذارد. برای یک تولیدکننده واقعی ثبات بهای مواد اولیه جذاب‌تر از همه چیز است تا بتواند برای فرآیند تولید خود برنامه‌ریزی کرده و با آرامش خاطر بالاتری اقدام به خرید کند. از سوی دیگر ریسک‌های جانبی فضا را برای آزادی عمل واسطه‌ها محدود کرده آن هم در شرایطی که به وضوح مدیریت بازار توسط نهادهای تصمیم‌ساز در حال خودنمایی است و شاید عدم پیش‌بینی‌پذیری بازار به نفع تولیدکننده یک سیگنال جذاب و حتی قابل تقدیر است.

 قیمت‌های پایه سبز پوش شدند

قیمت‌های پایه روز گذشته درحالی اعلام شدند که انتظار برای افزایش بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی محقق شد و به‌عنوان محرک اصلی سبز پوش شدن بهای پایه مواد اولیه در بورس کالا ایفای نقش کرد. باوجود آنکه دیگر متغیر اصلی تعیین قیمت پایه یعنی میانگین ماهانه بهای دلار با افت ۸۳/ ۰ درصدی همراه بود، در سایه رشد بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی اثر کاهشی آن خنثی شد. به‌طوری که اکثر گریدهای مواد اولیه پلیمری با رشد قیمت پایه همراه شدند. بنابراین سکاندار تکانه‌های افزایشی قیمت پایه برای هفته جاری نرخ‌های جهانی بودند که به دنبال افزایش بهای مهم‌ترین خوراک شرکت‌های پتروشیمی یعنی نفتا، جریان افزایشی به خود گرفت و اثرگذاری آن به اندازه‌ای بود که کاهش ۲۱۴ تومانی میانگین ماهانه بهای دلار را در خود هضم کرده و سبب بالا رفتن قیمت بسیاری از مواد اولیه در بورس کالا شد.

بیشترین رشد قیمت پایه مربوط به گریدهای جذاب پلیمرها بود که پلی‌پروپیلن نساجی و شیمیایی به ترتیب با ۱۰ و ۹ درصد افزایش نرخ، هفته جاری با قیمت پایه ۲۷ هزار و ۴۸۷ و ۳۰ هزار و ۹۴۵ تومان عرضه خواهند شد. این رشد قیمت را باید در کنار رقابت‌های قیمتی در نظر گرفت. زیرا در هفته‌های اخیر که اکثر گریدها در قیمت‌های پایه مورد معامله قرار می‌گرفتند پلی‌پروپیلن‌ها رقابت‌های قیمتی بالایی را تجربه کردند. پس از آن پلی‌وینیل کلراید(PVC) دیگر پلیمر جذاب قرار داشت که از رشد قیمت ۳ درصدی برخوردار شد آن هم در شرایطی که قیمت‌های فعلی این محصول در سطوح بالایی قرار دارند. بنابراین این محصول بازهم از قیمت‌های جهانی تاثیر پذیرفت و هفته جاری نیز رشد نرخ را تجربه کرد.

بررسی قیمت‌های پایه اعلامی روز گذشته برای محصولات شیمیایی بورس کالا حاکی از آن است که در کنار سبز پوش شدن بسیاری از این محصولات اما برخی دیگر از آنها نوسان قیمتی چندانی را یا تجربه نکردند یا این نوسان برای آنها محدود ارزیابی می‌شود. به عبارت دقیق‌تر همان‌طور که قیمت پایه اسید استیک با ۴۲/ ۱۷ درصد رشد، بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرد، استایرن مونومر با کاهش ۶۸/ ۶ درصدی همراه شد.

Untitled-3 copy